Реферат Тақырыбы : Бизнес түсінігі Орындаған: Жұмасаева. Н. Ж тексерген: Омарбекова. А. А
жүктеу/скачать 28.29 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Жалдамалы – еңбек, тұтыну және қоғамдық-мемлекеттік бизнестің ерекшеліктері
| 1.3. Бизнес тұжырымдамасы
Адамзат қоғамы дамуының бүкіл тарихы қандай-да бір түрде бизнеспен байланысты. Бизнестің сыни тұжырымдамасы кез келген «бизнес» бір адамдарды басқа адамдардың есебінен байытуға бағытталған деген санатты ұстанымына негізделген. Бизнестің оң (позитив) тұжырымдамасы-бизнестің сындарлы тұжырымдамасына толық қарама-қайшы. Оның мәні бизнестің адамдар үшін тауарлар мен қызметтерді өндіру жеке бастама ретінде жүзеге асырылатын қоғамдық пайдалы қызмет ретінде түсініліп, бағаланатындығында.Позитивті тұжырымдама бойынша бизнес дегеніміз бір-біріне қызмет ететін адамдардың қызметі, сондай-ақ олардың қоғам мүдделеріне бағытталған бірлескен қызметі ретінде түсіндіріледі. Ол жалпыға ортақ мүдделерге бағынады және шын мәнінде, өз формасында қарама-қайшы келмейтін құбылыс ретінде көрінеді. Бұл екі тұжырымдаманың екеуі де құбылыс ретінде бизнесті бағалауда екі соңғы ұстаным болып табылады. Прагматикалық тұжырымдаманың мәні-бизнес қоғамның дамуы жағдайында құбылыс ретінде қарастырылады. Оң фактор ретіндегі бәсекелестіктің рөлі оның ақылға қонымды шектерге дейін шиеленісуі экономиканың дамуын ынталандырады. Бәсекелестіктің оң фактор ретіндегі рөлі оның қисынды шектеулерге ұлғаюы экономиканың дамуын ынталандырады. Прагматикалық тұжырымдаманың келесі элементтерін бөліп көрсетуге болады: бизнес – бұл жалпы адам өмірінің қажетті компоненті; ол бір жағынан жеке азаматтардың өз мүдделерін іске асыруға ұмтылысын біріктіреді, екінші жағынан – кейбір адамдардың тауарлар мен қызметтерге деген өз қажеттіліктерін қанағаттандыруға деген ниетін біріктіреді. Бизнес ең алдымен жеке мүдделерді көздейтін адамдар арасындағы қарым-қатынастарға негізделеді. Бизнес-дамып келе жатқан құбылыс; оның бағыттары, түрлері, технологиялары мен құралдары қоғамда болып жатқан өзгерістерге сәйкес үнемі жетілдіріледі. Бизнестің тұжырымдамасы (миссиясы, қызмет желісі) кәсіпорынның қалыптасуы мен дамуының идеологиясын сипаттайды. Оның жасақталуы ұжымды мақсатқа жетуге ынталандыратын қызмет желісін қалыптастыруға мүмкіндік береді. Тиімді мазмұндалған тұжырымдама кәсіпорынға қатысты жағымды эмоциялар тудырады, ұжымды нақты іс- әрекеттер жасауға жұмылдырады. Миссияны тұжырымдау-бұл фирма не істейді деген сұраққа жауап ғана емес, фирманың ролін анықтаудан артық нәрсе. Әрбір мақсатты жүйе бірнеше рөлдерді атқарады, мысалы тұтынушы, жеткізуші, жалдаушы, салық төлеуші. Тұжырымдама - бұл компанияның барлық рөлдерін біріктіретін мінез-құлық сызығы, оларсыз фирма немесе кез келген ұйым шоғырлана алмайды және біртұтас ретінде әрекет ете алмайды. Кәсіпорынның миссиясы ұйым мүшелерінің жұмысының маңызын ашады. Мысалы, кәсіпорынның тұжырымдамасы мынадай түрде тұжырымдалуы мүмкін: «Технология, бұйым үлгілерін үнемі жаңарту және қызметкерлер мен ұйымдардың әлеуетін дамыту жолымен өнімдер мен қызметтердің сапасын арттыру мақсатында тұтынушылардың қанағаттанушылығына қол жеткізу және қолдау, бұл сату көлемінің және нарықтағы үлестің тұрақты өсуіне және саладағы барынша пайда мен көшбасшылықты қамтамасыз етуге мүмкіндік береді». Тұжырымдамада қандай да бір дәрежеде идеалдар айтылады-кейде қол жеткізе алмайтын, бірақ оларға жақындау мүмкін және жақсырақ болатын нәтижелер. Бизнес тұжырымдамасына мыналар жатады: ● бизнес мақсатын қалыптастыру; ● қызмет стратегияларын жасақтау немесе мақсатқа қол жеткізудің нақты жолдарын табу; ● қойылған мақсаттарға практикалық қол жеткізу құралдарын таңдау. Тұжырымдаманың жасақталуы бизнестің дамуы мен аяғынан тұрып кетуі үшін маңызды роль атқарады. Оның бизнестің табысты болуына әсері мыналар арқылы көрінеді: 1. Концепцияның жасақталу процесі үлкен мәнге ие, өйткені фирма басшылығын өз қызметтеріне қатысты факторларды жан-жақты бағалауға мәжбүрлейді. 2. Тұжырымдаманы ұғыну бизнестің кең панорамасын алуға көмектеседі, бұл фирманың басшылығы мен қызметкерлеріне болып жатқан жағдайға құс ұшуы сияқты қарауға мүмкіндік береді, онсыз ұзақ мерзімді бәсекеге қабілеттілік пен бизнестің табысын қамтамасыз ету мүмкін емес 3. Тұжырымдама фирманың ішінде де (оның қызметкерлеріне бизнестің мақсатын жақсы түсінуге мүмкіндік береді) және одан тыс (акционерлерге, жеткізушілерге және жеткізушілерге ақпаратты жеткізуге мүмкіндік береді) коммуникация үшін үлкен маңызға ие. Бизнес тұжырымдамасы белгілі бір факторлармен байланысты: қажеттіліктерді қанағаттандыру шеңберінде; тұтынушылар жиынтығымен; өндірілген өніммен; фирманың бәсекеге артықшылымен. Бизнес тұжырымдамасын, кәсіпорын қызметінің негізгі желісін әзірлеу кезінде тұтынушылардың қалауын ескеру қажет. Кәсіпорынның жарғысында немесе ережелерінде көрсетілген мақсаттардың тізбесі жеткіліксіз. Қызмет желісі әрқашан негізгі сұраққа жауап беруі тиіс: осы кәсіпорынның кімнің және қандай қажеттіліктерін қанағаттандыру үшін құрылып, жұмыс істейді ? Бұл сұраққа анық әрі айқын жауап бергенде ғана кәсіпорын қызметін ұйымдастыру мүмкін болады 1.4.Жалдамалы – еңбек, тұтыну және қоғамдық-мемлекеттік бизнестің ерекшеліктері Бизнестік қызметі түрлерінің дамуы кәсіпкерлік қызметтің идеологиялық, ұйымдастырушылық, құқықтық, экономикалық және функционалдық элементтерінің қалыптасу процестерімен байланысты. Жалданып жұмыс істейтін, іскерлік қатынастардың тең құқылы қатысушылары болып табылатын азаматтар жалдамалы-еңбек бизнесінің негізі болып табылады. Жалдамалы қызметкерлердің іскерлік мүддесі табыс табудан тұрады және кәсіпкерлік құрылымдағы келісім-шарттық немесе өзге де негізде жұмыс істеу арқылы іске асырылады . Жалдамалы қызметкерлер үшін мәмілелердегі пайда олардың лауазымдық міндеттерін орындау нәтижесінде алатын жеке табыс болып табылады. Өзінің еңбек мүдделерін іске асыра отырып, кәсіпкерлермен жасалған мәмілелерді жүзеге асырудан пайда ала отырып, жалдамалы қызметкерлер өздерінің жалдамалы-еңбек бизнесін жүзеге асырады. Қызметкер мен кәсіпкер арасындағы мәміленің мәні – еңбек болып табылады. Жұмыс күші тауар бола алмайды, өйткені ол еңбек келісім- шартын жасасқаннан кейін өз тасымалдаушысынан біржола шеттетілмейді. Кәсіпкер мен қызметкердің арасындағы мәміле – жалдау келісімі, онда жалдау мерзімі, шарттары және жалдау келісіміне тән басқа да сәттер айтылады. Мәміле жасасу кезінде екі тарап - жұмысшылар да, кәсіпкерлер де белсенді таңдау жасап, экономикалық тәуекелдерді қабылдайды. Екі тарап – жұмыс беруші мен жалдамалы қызметкер – жалдау туралы келісімнің талаптарын бұзғаны үшін өзара жауапты. Жалдамалы қызметкерлердің кәсіпкерлік құрылымдардың акцияларын сатып алу нәтижесінде меншік иелеріне айнала отырып, немесе жалдау туралы келісімнің мерзімі өткеннен кейін өз ісін ашуға өзінің әлеуметтік мәртебесін өзгертуге мүмкіндігі бар. Тұтынушы бизнесін барлық азаматтар жүзеге асырады, ол адамдардың іскерлік қатынастар жүйесіне жалпы қатысуын көрсетеді. Тұтынушылар іскерлік қатынастардың тең құқылы қатысушылары болып табылады. Тұтынушылық бизнес адамдардың өндірістің түпкілікті нәтижелеріне деген қызығушылығын көрсетеді. Бұл нәтижеге қол жеткізудің ең жақсы шарттарын іздеуге тікелей бағытталған қызмет. Тұтыну бизнесі бір мезгілде теңдестіруші күш және кәсіпкерлерді тұтынушылардың сұраныстары деп санауға ғана емес, сонымен қатар тұтынушыларды іскерлік байланыстар бойынша табиғи серіктес ретінде қабылдауға мәжбүрлей отырып, кәсіпкерлік бизнеске қатысты стимулятор болып табылады. Тұтынушы бизнесінің қатысушылары жеке тұлғалар да, кәсіпкерлер де -басқа кәсіпкерлік құрылымдардың өнімдерін тұтынушылар ретінде әрекет етеді Тұтыну бизнесінің негізін-тұтыну және қызмет көрсетуге жеке меншік құрайды. Мемлекеттік бизнестің табиғаты іскерлік қатынастарды дамытудағы мемлекеттің белсенді рөлімен тығыз байланысты. Қазіргі нарықтық экономикада мемлекет іскерлік қатынастар субъектілеріне қатысты сыртқы күш ретінде емес, іскерлік қатынастар жүйесінің атрибуты ретінде әрекет етеді. Егер іскерлік қатынастардың әрбір субъектісі өз қызметінде елде жалпы қабылданған ережелер мен осы елдің заңдары болып табылатын нормаларды басшылыққа алса, оған іскерлік қатынастардың еркін қатысушысы ретіндегі ұстанымын үнемі жаңғырту қамтамасыз етіледі. Іскерлік қатынастарды дамытуға жағдай жасау үшін мемлекет экономикада белгілі бір функцияларды орындайды. Олардың қатарына мыналар жатады: заңдар мен басқа да директивтік құжаттарды қабылдау, олардың сақталуын бақылау; іскерлік қатынастарға қатысушыларды қызметтің белгілі бір түрлерімен (салық, баға, несие, амортизация нормалары, еңбекақы төлеудің шекті деңгейлері және жұмыс күнінің ұзақтығы) айналысуға жанама ынталандыру әдістерін қолдану; экономиканың белгілі бір салаларында кірістерді қайта бөлу және қызметті қаржыландыру үшін мемлекеттік бюджетті пайдалану; өнімнің белгілі бір түрлерін шығаруға мемлекеттік тапсырыстарды бөлу( қызметтердің белгілі бір түрін көрсету, жұмыстардың белгілі бір түрлерін орындау); ұлттық экономиканы дамытуды жоспарлау экономиканың «мемлекеттік» секторын қалыптастыру жүктеу/скачать 28.29 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|