Рефераты Қызылорда, 2013

жүктеу/скачать 430.09 Kb.

бет	2/2
Дата	01.07.2016
өлшемі	430.09 Kb.
	#170320
түрі	Реферат

1 2

Роза – раушан, лилия – лалагүл, маргаритка – дәстүргүл, әсел гүл; нарцисс – наркес, қызғалдақ –тюльпан, бәйшешек – подснежник гүл атаулары қазақ, орыс, ағылшын тілдерінде кездеседі. Олар дыбыстық пішіні, символдық мәні жағынан сәйкес келгенімен, тілдік қолданылуы жағынан өзіндік ерекшелікке ие, бұл белгілі бір тілдік қоғам өкілдерінің танымдық ерекшеліктеріне, тұрмыс-тіршілігі мен салт-дәстүріне байланысты.

Кейде бір гүл халық арасында әртүрлі атаулармен де аталына береді. Мәселен, орысша «первоцвет» (латынша аты - примула) аталатын өсімдіктің қазақша атауы бірде бәйшешек, қозыгүл аталынса, екінші жерде -жауқазын, запыран, үшінші жерде - наурызгүл, наурызшешек, наурызек аталынған. Бұлардың біреулері әдеби немесе ғылыми атаулар болса, екіншілері - халықтық не жергілікті, ал үшіншілері - диалектілік атаулар болып табылады. Бұлай болулары заңды да. өйткені әр жерде (облыста, ауданда) тұратын халықтың өз жерлерінде өсетін әлгі өсімдікке өздерінше ат қойып алулары таңғаларлық нәрсе емес.

Гүл атауларының бұл сияқты сан түрлі, көп қырлы болып келуі - ботаниктерге болмаса, тіл мамандарына этимологиялық сараптаулар жасауда онша көп қиындық келтіре қоймайды. Этимологиялық тұрғыдан алғанда бұл жерде белгілі бір гүлдің әдеби атауымен бірге оның ғылыми,халықтық, жергілікті, диалектілік атауларының да болатындығына назар аударылатыны сөзсіз.

Қазақ тілінде гүл атаулары этимологиялық жағынан арнайы зерттелген емес. Дегенмен де белгілі тіл мамандары – Ә. Қайдар, Ш. Сарыбаев, Ә. Нұрмағамбетов, Б. Қалиев сияқты аға ғалымдарымыздың еңбектерінен бірлі-жарым болса да гүл атауларына этимологиялық талдау жасалғандығын көруге болады.

Қазіргі тіл біліміндегі өзекті мәселелердің бірі – тілдің сөздік құрамындағы бірліктерді салғастырмалы түрде зерттеу. Өйткені әр халықтың басынан өткен, өмір шындығына, әлеуметтік жағдайларға, шаруашылыққа, дінге, мәдениетке т.б. қоғамның әрбір саласына қатысты лексемалар заман талабына орай өзгеріп, туындап жатады. Сондықтан да олардың құрылымы мен мағыналарының қалыптасуында әр тілдің тек өзіне ғана тән ерекшеліктері болады. Сондай-ақ олардың өзара ортақ қасиеттері де болуы мүмкін. Мұның бәрін тіл факторларын салғастырмалы зерттеу арқылы ғана анықтай аламыз. Бұл мәселенің көтерілуіне түрткі болып отырған себеп – ол ұлттың қайта өркендеуі, соңғы уақытта халықтың өзінің тілі мен тарихына, әдет-ғұрпы мен салт-дәстүріне деген қызығушылығының артуы. Әр халықтың дүниетанымы оның өткен тарихы мен бүгінгі тыныс-тіршілігі арқылы таразылыанатыны сөзсіз. Ал ұлттың рухани және заттық мәдениетінен, тарихы мен әдебиетінен, жалпы тұрмыс-тіршілігінен толық ақпарат бере алатын оның тілі болып табылады. Кез келген тілдің лексикасында гүл атауларының алатын орны ерекше.

Әртүрлі көркем мәтіндердегі «Гүл» лексемасының ағылшын тілінен ана тіліндегі жазбаша аудармасы.

Ағылшын нұсқасы	Қазақша нұсқасы	Комментарий
I have no intentions of destroying a lovely flower in such a brutal and unforgivable manner, not even to prove to you I have the power to do so [9].	Мен сіздерге мұны жасай алатын күш – қуатым бар екенін дәлелдесем де, мен ғажап гүлді мұндай қатыгез әрі кешірімсіз түрде өлтірейін деп жатқаным жоқ.	Бұл сөйлемде a lovely flower сөзі ғажап гүл болып аударылып, сөйлемде калька (calque) тәсілімен беріліп тұр.
With her dark hair, sophisticated features, and the emeralds about her neck, she stood out in the crowd like an exotic flower [9].	Қара шашты нәзік кескін – келбетімен мойнындағы зүмірет алқасы бар ол топтың арасында әлдебір ғажайып гүл тәрізді айрықша көрініп тұрды.	Бұл сөйлемде an exotic flower- экзотикалық гүл емес ғажайып гүл болып лексикалық орын алмастыруды қажет етеді.
Women like Sadie and Connie had elemental warmth, something soft and tender and flowing that made the men want to envelop them and in turn to be enveloped. It was a voluptuous thing, inexplicable, like the redolence given off by a flower when it was ripe with pollen [9].	Сэди және Конни секілді мейірімді әйелдердің нәзіктігі мен әсемдігі ерлердің оларды құрметтеуіне ықпал етті. Хош иісті бөлетін ғажайып гүл сияқты нәзік нәрсе еді.	Негізгі концепт flower сөйлемде еш өзгеріссіз гүл аудармасымен,калька әдісімен беріліп тұр.
The word "Bouquet" was meant to indicate the choice of perfume, and the first advertisement showed a tasteful bunch of flowers. "Which is your favorite flower?". Later glamorous girls in soft photography would be seen holding between their teeth a flower, which varied with every girl [9].	«Букет» сөзі иіссуды таңдауды білдірді және бірінші жарнама талғамға тұрарлық гүл құшағын көрсетті. «Сіздің талғамға тұрарлық сүйікті гүліңіз қайсы?». Суреттегі әсем қыздар гүлді тістегенде,әр қыздың өзіне тән ерекшелігі байқалады.	Сөйлемде Bouquet сөзін гүл құшағы деп алуға болар еді,алайда сөйлем иіссуға байланысты болғандықтан сол күйі аудармада еш өзгеріссіз букет болып берілді, транскрипция әдісі қолданылып тұр.
His corn-yellow hair and corn flower-blue eyes would have lent him a movie-idol look if his face had not been so broad and his features blunt [10].	Егер де ол дөңгелек жүзді және оның көзқарасы ақымақ кісінікіндей болмағанда, оның жүгері түстес сары шаштары мен көк көздері оны кино жұлдызына ұқсатар еді.	Бұл сөйлемде адамның түр әлпетін сипаттағандықтан corn flower сөзінің тура аудармасы берілмей түсіп қалып,сөз түсіру әдісімен беріліп тұр.
Whenever we do climb into local fame and notice, it is by indirect methods; if it happens to be a good flowering year for magnolias the neighborhood observes: 'Have you seen the Gurtleberry's magnolia? It is a perfect mass of flowers and we go about telling people that there are fifty-seven blossoms as against thirty-nine the previous year [10].	Біз жетістікке тура жолмен жеткен сайын, магнолия үшін гүлдеген жыл болса, көрші-көлең байқап:«Сіз Гутлеберидің магнолиясын көрдіңіз бе?» деп таңданады. Бұл гүлдің нағыз көрсеткіші және гүлдің былтырғы 39 бен салыстырғанда 57ге дейін жеткенін халыққа айтамыз.	Сөйлемде негізгі концепт flowering year гүлдеген жыл болып еш өзгеріссіз аударылып калька әдісімен беріліп тұр, сондай-ақ magnolia сөзі магнолия болып аударылып,транслитерация әдісімен беріліп тұр.
Stiles has no peers when it comes to flowery oration [10].	Гүл туралы әңгіме болған кезде Стайлздың еш шаруасы болмайды.	Сөйлемде негізгі концепт flowery бірінші мағынасымен беріліп тұр, калька әдісімен аударылып тұр.
The edge of the forest-wherever the meadow or the roadway met the trees was decorated with a few end-of-the-season wildflowers, blue and white and purple [10].	Орманның шетіндегі өтпе жолдағы алқап, көк,ақ және күлгін түстес жабайы гүлдер алқабындағы ағаштармен жалғасып жатыр.	Аталмыш сөйлемде жабайы гүлдердің өспейтіні белгілі болғандықтан, decorated with a few end-of-the-season сөзі түсіп қалып,сөз түсіру әдісі қолданылып тұр.
When the gifts were given, and after Jegar had made a flowery speech of thanks, Stakes resumed his seat at southern side of the circle... [10].	Сыйлықтар берілген кезде Иегар шексіз алғысын білдіріп, Стэйкс дөңгелек үстелдің оң жақ бұрышындағы орнына барып жайғасты.	Бұл сөйлемде негізгі концепт a flowery speech гүлденген сөз мағынаға сай келмейтіндіктен, шексіз сөзімен орын алмасып тұр.
He was a beautiful man, in the flower of his finest years, and she hated to see him waste them with a wife like this [10].	Ол өзінің нағыз кемелденген шағында әдемі ер жігіт болды және ол сондай әйелмен босқа уақыт өткізгенін көріп, оны жек көрді.	Негізгі концепт in the flower of his finest years сәйкестіліктің болмауына байланысты гүл сөзі нағыз кемелденген шақ сөзімен алмасып, аударылып тұр,сөйлемде орын алмасу substitution тәсілі қолданылып тұр.

Жүргізілген зерттеу жұмысымыз бойынша ағылшын тіліндегі «Гүл» лексемасы қазақ тіліне негізінен транскрипция, транслитерация,калькалау немесе сөзбе сөз аудару, сөз түсіру, лексикалық орын алмастыру арқылы аударылады.

Ағылшын тіліндегі «Гүл» лексемасын транскрипциялау арқылы аудару тәсілі ана тілінде мәтіннің сәйкесінше нақты баламасы болмаған жағдайда негізгі сөздің айтылуы бойынша қолданыс табады. Мысалы: bouquet (букет-гүл құшағы), jasmine(жасмин-ақгүл), aloe(алоэ) және т.б..
Транслитерациялау әдісі ағылшын тіліндегі мәтіндердің жазылуы яғни, әріпке әріп арқылы көшіру болып табылады. Мысалы: magnolia (магнолия), cactus (кактус), flora (флора, өсімдіктер әлемі) т.б.
Көркем мәтінде «Гүл» лексемасымен берілген сөйлемдердің көбісі калькалау немесе сөзбе сөз аудару әдісі арқылы аударылады. Мысалы: flowery (гүлденген), flowering year (гүлдеген жыл), a lovely flower(ғажап гүл) т.б.
Көркем аударма жасаған кезде мәтінге нұқсан келтірмеу үшін сөз түсіру тәсілі қолданылады. Мысалы: corn flower сөзі сөйлемде адамның түр әлпетін сипаттағандықтан тура аудармасы "көктікен" болып аударылмай, түсіп қалып тұр.
Ағылшын тілінен ана тіліне аударма жасау барысында мәтінді аудармада өзгертіп беру лексикалық орын алмастыру болып табылады. Мысалы: in the flower of his finest years сөзі сөйлемнің мән-мағынасына қарай өзінің керемет гүлденген жылдары болып тура аудармасымен берілмей, нағыз кемелденген шақ болып,сөйлемде орын алмасу тәртібі қолданылды, an exotic flower- экзотикалық гүл емес, ғажайып гүл болып сөйлемнің мағынасына қарай лексикалық орын алмасу әдісі қолданылды.

Көркем мәтінде концептінің аударылу тәсілдерінің пайыздық көрсеткіші.

Зерттеу нәтижелері бойынша көркем мәтінде концепт: 6% – транскрипция тәсілі арқылы; 6% – транслитерация тәсілімен; 38% – калькалау немесе сөзбе сөз аудару тәсілі арқылы; 25% - сөз алмастыру тәсілі арқылы; 25% - сөз түсіру арқылы аударылады.

ҚОРЫТЫНДЫ

Көркем аударманың бүгінгі оқу процесінде алатын орны үлкен. Аударма – жалпы әдеби үрдістің кең саласы. Толық мағынадағы аударма қалай да түпнұсқаға сәйкес болуы керек. Әр тілде қалыптасқан сөздердің қолдануы ерекше болғандықтан, поэзиялық шығармалардағы аудармаларда көбінесе еркіндіктер болады. Сондықтан, бейнелі әрі көркемдеуіш сөздердің мәтіндегі қалпын сақтап жеткізу қиынға әкеп соқтырады. Басқа тілде айтылған сөйлемнің немесе ойдың жалпы мағынасын жектізгенге қарағанда, сол аудармаға тән көркемдік ойлау, бейнелеп сөйлеу, сөз қолдану өзгешеліктерін дәл келтіру әлдеқайда қиын болады. Ал, онсыз көркемдік ой – сезімнің әсерлілігі де толымды болмайды. Көркем аударма процесінің нәтижесінде түпнұсқаның мазмұны мен мағынасы арасындағы бірігуі мен жалпы тұтастығының сақталуының маңызы жоғары. Мәтіннің мазмұны мен мағынасы арасындағы байланыс, келісім мен жарасым аудармада сақталмаған жағдайда әдеби шығарманың көркемдік табиғаты, автордың шығармашылық даралығы бұрмаланып, түпнұсқа бір басқа, аударма бір басқа – екеуі екі бөлек туынды болып шығады. Мұндай жағдайда аудармадан мәтіннің мазмұны да, көркемдік – бейнелеу ерекшеліктерін де табу қиынға түседі. Ал, көркем аудармада мәтіннің мазмұны мен мағынасын дәл жеткізу немесе аударма ісіндегі ең бір қиын, күрделі әрі аудармашы шығармашылығының мағынасы мен мәнін анықтайтын айрықша маңызды көрсеткіш болып табылады. Көркем шығарманы бір тілден екінші бір тілге көркемдік бейнелеу құралдарымен қайта жасау, аудару оңай емес. Көркем аудармада лингвомәдени құзіреттілікті қалыптастыру да ерекше орынға ие. Қазіргі уақытта шетел тіліндегі тілдесім мәдениетіне оқыта отырып, студенттер лингвоелтану, лингвомәдениеттану, құзіреттіліктерін қалыптастыру лингвомәдениеттану әдісінің басты міндеттерінің бірі болып табылады. Оқыту үрдісінде студенттерді шетел тіліне үйретуде сол елдің мәдениетімен салт дәстүрімен сол елге ғана тән өнерінің ерекшеліктерімен таныстыру маңызды міндеттердің бірі болып табылады. Сонымен лингвомәдениеттану құзіреттілік дегеніміз - рухани мәдениет пен көркем мәдениетті біріктіре оқыту арқылы студенттердің жеке тұлға ретінде қалыптасуына, мәдени білімнің кеңеюіне, интеллектісінің дамуына, үйреніп жатқан тілінің әлем мәдениетінде алатын орнын түсінуге және сол тілде қатысым арқылы сөйлеу ерекшеліктерін қалыптастыруға, тілдегі стереотиптерді түсініп қабылдауға көмектесе алуы.

Шынайы тілдесу тілдік құзіреттілікпен шектелмейді, ол лингвоелтанулық, лингвомәдениеттанулық білімді қажет етеді. Елтану, мәдениеттану мәліметтерін тілді өзге тіл ретінде оқып-үйренуші басқа ұлт өкіліне толық өз дәрежесінде жеткізу қиын.

Бірақ оның бөліктерін оқыту кезінде біріктіріп ұсыну әлеуметтік-мәдени құзіреттіліктің мақсатты түрде дұры бағытталуын қамтамасыз етіп, халықтар арасындағы тілдесуді, мәдениеттер сұхбатын өзара байытудың негізі болып есептеледі. Мұндай құзіреттілікті мәдениетаралық құзіреттілік деп аталады.

Мәдениетаралық құзіреттілік үйренушінің өзге мәдениет дәйектерін шыдаммен қабылдауға қабілетін қалыптастырады,шын ниетпен өзге мәдениетті түсінуге, сол тілде сөйлейтін адамдардың жүріс-тұрыстарын солардың көз қарастарын үйрету болып табылады. Осы жол арқылы бүкіл әлемдік мәдениетті қабылдауға, олардың ұлттық тұрмысын білуден сол арқылы өз мәдениетінде, тілінде байытады.

Лингвомәдениеттану құзіреттілігі - мәдениетаралық қатысым жағдайында лингвомәдениеттану дағдыларын орында пайдалана білумен ерекшеленетін көп сатылы, бірі екіншісіне тәуелді бірнеше кезеңдері бар, өз сөзін дұры ұйымдастыра білумен, ең соңында басқа мәдениет өкілімен еркін тілдесуге қол жеткізуімен айқындалатын құзіреттілік. Жалпы алғанда лингвомәдениеттану құзіреттілігіне былайша анықтама беруге болады: «Лингвомәдени құзіреттілік дегеніміз- басқа лингвомәдени қоғам өкілімен тілдік қатынас кезінде тіл бірліктерінде көрінетін әлем туралы білім негіздерін меңгеруі арқылы мәдениеттер сұхбатына танымдық іргетас жасай тілдесе алуын қамтамасыз ететін өзара әрекеттестік пен өзара түсіністік жағдайында сөйлесуге дайындығы лингвомәдениеттану құзіреттілігі болып саналады». Бұл мәселемен айналысқан ғалымдар өзге тілде оқытудың ең соңғы жетістігі лингвомәдениеттанулық құзіреттіліктің қалыптасу деңгейімен өлшенетінін айтады.

Лингвоелтану тәрізді, лингвомәдениет аудармада тіл мен мәдениет қатынасын қарастырады, бірақ, лингвоелтанудан бөлек, басты назар лингвистикалық аспектісіне аударылады. Лингвомәдениеттану, лингвоелтанумен жалпы білім беру мен гуманистикалық тапсырмаларды шешудегі жетекші ұстанымдар жүйесімен байланысқан, бірақ, онымен қоса,лингвомәдениеттану бірқатар ерекше себептерге ие:

1. Ол, филология мен мәдениетті қарастыратын ғылым арасындағы шекарашылық жағдайға ие болатын пәннің синтезді түрі болып табылады.

2. Лингвомәдениеттанудың басты нысаны ретінде тіл мен мәдениеттің өзара байланысы және осы байланыстың өзара түсіндірілуі болып келеді.

3. Лингвомәдениеттануды зерттеу пәні, материалды және рухани мәдениет, «әлемнің тілдік бейнесін» құрайтын ауызекі артефактілері болып табылады.

4. Лингвомәдениеттану, елдегі мәдениет өмірі туралы объективті ақпаратқа, қоғамның заманауи өмірімен алға шыққан мәдениет құндылықтарының жаңа жүйесіне бағытталады.

Тіл білімінің бір саласы ретінде қарқынды дамып келе жатқан когнитивті лингвистикада тіл когнитивті механизм ретінде танылады. Когнитивті лингвистикада адамға тән когнитивті үрдістер мен құрылымдар айқындалады. Сондықтан да оның зерттеу нысанасына концептілер жатады. Концепт (ұғым) сөздің мағынасы ретінде түсініледі. Бірақ ол жалпылаудың (абстракцияның) ең жоғары деңгейін білдіретін ұғым-концепт емес – «оқиға, процесс, дерек» туралы ұғым. Сондықтан, «концептуальды талдау» сөздің немесе сөйлемнің контекстке, яғни нақтылы мағынаға қатысы анықталуға тиіс»дей келе, «Абстрактылық концепттер өте көне замандарда пайда болып, қазіргі евразиялық тілдердің ажырамай тұрған кезінде белсенді роль атқарған екен. Көркем аудармадағы концептілік талдау барысында концептке ерекше мән бергеніміз жөн. Жалпы концепт – ақиқат дүниенің санадағы мәдени, рухани, этикалық, әлеуметтік танымын айқындайтын бірлік ретінде танылады, ақиқат дүние туралы психикалық қабілеттер( қабылдау, жадыда сақтау, көру, есту, ұғыну, сезу) арқылы қабылданған алғашқы ментальді түсініктер ретінде танылад, ақиқат дүниенің санада жан- жақты жиналып тұжырымдалған ақпараттары мен когнитивтік семантикасы арқылы танылған көрінісі(бейнесі). Әрбір концепт тіл арқылы көрініс табады, концептіні тануда тілдік семалар қызмет атқарады. Дүниені танытатын әрбір сема санада фрейм, сценарий, ойсурет, сызба секілді фонға салынған ситуациялар мен бейнелер арқылы таңбаланады. Сонымен қатар, концепт - адамның білімі мен тәжірибесі арқылы көрсетілетін біздің санамыздың және ақпараттық құрылымның ментальдық және психикалық ресурстарының бірлігін түсіндіретін термин; концепт - есте сақтау,ментальдық лексикон,концептуалдық жүйе мен ми тілі және адам психикасында көрсетілген дүниенің бүкіл көрінісінің жедел мазмұндық бірлігі; концепт - тиісті лексикалық-парадигманы құрайтын тілдік қызметін көрсету тұрғысында көрсетілген мәдени бекітілген вербальды мағына;этномәдени ерекшелікпен белгіленген және тілдік түсінігі бар топтық білім бірлігі.

Қазіргі таңда қазақ тіл білімінде концепттің қалыптасып, одан әрі дамуына көркем мәтінде шет тілінен аударылу тәсілдерін орынды қолдану қажет. Ағылшын тіліндегі концепттің ана тіліне аударылуы негізгі мәселелердің бірі болып табылады. Ағылшын тіліндегі концепт ана тіліне негізінен транскрипция, транслитерация, калькалау сөз түсіру және орын алмастыру тәсілдері бойынша аударылады.

Біздің зерттеу жұмысымыз бойынша, концептпен берілген мәтіндердің басым бөлігі ағылшын тілінен калькалау немесе тікелей аударма арқылы жасалған. Бұл әдіс арқылы мәтіннің толық мазмұнын ашып көрсетуге болады. Сондай-ақ, көркем аударманың концептуалды тұрғыдан қарқынды дамуында көптеген ағылшын тіліндегі концепттер ана тіліне жазылу тәртібі бойынша, яғни транслитерация тәсілі арқылы аударылып беріледі.

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі:

Аскольдов С.А. Концепт и слово // Русская словесность: Антология / Под ред. В.Н. Нерознака.М.: Academia, 1997.C. 267-280.
Аскольдов С.А. Концепт и слово // Русская словесность: Антология / Под ред. В.Н. Нерознака.М.: Academia, 1997.C. 267-280.
Әзімжанова Г.М. Көркем мәтіндегі доминант//Тілтаным. №4. - 2004. 2-80б.
В.В.Воробьев «Лингвокультурология(теория и методы)»,Москва: Из-во РУНД,1977-178с.
Кунанбаев С.С. «Современное иноязычное образование: Методология и теория»,- Алматы: Эдельвейс, - 2005- 176с.
Прохоров Ю.Е. Когнитивная лингвистика и теория перевода,2009-96с.
Воробьев В.В. Лингвокульторология (теория и методы), М.,1997-181с.
Бимағамбетов М. Қазақ тіліндегі шөп атауларының кейбір мҽселелері // Ученые записки Кзыл-Ординский пед. института им. Н. В. Гоголя. Серия гуманитарных наук Кзыл-Орда, 1958 – 205 С.
Bryant Katherina L. 2007. The Language of Flowers. Homepage.2002-pp156-180
Edgarton. The Flower Vase Containing the Language of Flowers.2002-pp43-85

Зерттеу жұмысының жарияланымы.

Заманауи әлемдегі ғылым мен білім/ Халықаралық ғылыми-практикалық конференция. Қарағанды «Болашақ» университеті. Концепт және концептілік талдаудың сипаты.

Резюме

Коппосынова Майра Казахбаевна
Формирование лингвокультурологической компетенции будущего переводчика при обучении художественному переводу

(на материале концепта «Цветок»)

на присвоение академической степени магистра гуманитарных наук по специальности 6М020700 – Переводческое дело
Актуальность исследования. Современная лингвистика активно расширяет зоны своего влияния и интереса, происходит интеграция и взаимообогащение разнообразных областей гуманитарного и негуманитарного знания: развиваются такие дисциплины, как когнитивная лингвистика, этнолингвистика, психолингвистика, социолингвистика, лингвокультурология и др. В центре исследовательского внимания оказываются такие понятия как концепт,лингвокультурема.

Наша работа проводится в рамках лингвокультурологического направлений и повящена описанию концепта «Цветок».

Объект исследования: устные и письменные художественные тексты на английском и родном языках касающиеся темы концепта «Цветок».

Предмет исследования: формирование лингвокультурологической компетенции будущего переводчика при обучении художественному переводу (на материале концепта «Цветок»).

Цель исследования: основной целью исследовательской работы является проведение анализа концептуальной системы теории перевода художественного текста и лингвокультурологической компетенции на примере концепта «Цветок».

Для этого необходимо решить следующие задачи:

Определить теоретическую значимость роли концепта при обучении художественному переводу;
Проанализировать основы концептуального решение художественного текста с английского языка;
Определить методологические основы перевода художественного текста и показать особенности перевода языкознание;
Сделать трансформационный анализ художественного текста на английском и родном языках на материале концепта «Цветок».

Методы исследования: во время проведения исследовательской работы были выполнены трансформационные и описательные виды анализа, метод контекстуального анализа, а также сделан статистический анализ трансформационных видов выполненного перевода.

Научная новизна исследования заключается в материале, привлеченном для изучения (концепт цветок, насколько нам известно, не был предметом изучения), а также в комплексном подходе к исследованию: описано языковое и культурное содержание концепта цветок, а также выявлена трансформация и текстовое содержание этого концепта в художественном тексте.

Теоретическая значимость работы определяется тем, что выводы и результаты исследования могут быть востребованы в теоретических трудах по лингвокультурологии, лингвистическому анализу художественного текста.

Практическая ценность идеи и выводы предложенные в данной научной работе рекомендуется для использование в обучении художественного перевода при подготовки учебно-методических пособий для ВУЗа в создании новых учебных программ, специальных курсов и семинаров, а также для всестороннего изучение истории перевода художественного текста и обучение стилистического, лексического, концептуального анализа художественного текста.

Положения, выносимые на защиту:

История развития перевода художественного текста началась в I половине XX века, была определена научная основа;
Согласно развитие особенности понятие художественного перевода в английском языке актуализация познавательного направление включает обьективные и субьективные предпосылки;
Место лингвокультурологической компетенции в обучении художественному переводу в учебном процессе;
Слово цветок является концептом, так как представляет значимую единицу словаря, обладает богатым лексическим фоном и ценностным для английской и казахской лингвокультурной общности содержанием;
В художественных текстах наблюдается многократное умножение и трансформация языковых смыслов концепта цветок.

Структура диссертационного исследования. Диссертация состоит из введения, двух глав, заключения, списка использованной литературы и приложения.

Abstract

Kopposynova K. Maira

Formation of cultural linguistics competence of translator to study fiction translation (on the concept "Flower")

for academic degree of master of humanities on specialty

6М020700 – Translation studies
The actuality of the theme. Modern linguistic actively extends spheres of influence and interests take place an integration and mutual enrichment of different spheres of humanitarian and non humanitarian knowledge: develop such disciplines as cognitive linguistics, ethno linguistics, psycholinguistics, social linguistics, lingua culture and etc. We pay attention mainly on such idea as concept, cultural linguistics. This research work researches different cultural linguistics problems and dedicates to describing of the concept "Flower".

The object of research: oral and written fiction texts in English and native languages concerning the concept "Flower".

The subject of research: Formation of cultural linguistics competence of translator to study fiction translation (on the concept "Flower").

The aim of the research: the main aim of this research work is to analyze conceptual system of translation theory of fiction text and cultural linguistics competence on the concept "Flower".

It is necessary to solve the following problems:

To determine theoretical significance of the role of concept in studying fiction translation;
To analyze the bases of conceptual decision of fiction text from English language;
To determine methodological bases of translation fiction text and to demonstrate peculiarities of linguistics translation;
To make a transformation analysis of fiction text in English and native languages on the concept "Flower".

The methods of the research: transformational and describing types of analysis, the method of contextual analysis and statistical analysis of transformational types of completed translation were done during scientific research work.

Novelty and theoretical significance of the study: the novelty of scientific research is studying researching material (as we know the concept flower has not been researched before) and also complex approach of the researches: linguistic and cultural content of concept flower is described, transformation and textual content of this concept in fiction text are also defined.

The theoretical significance of this research is appointed of conclusions and results of research work can be claimed in theoretical works of linguaculture, linguistic analysis of fiction text.

The practical importance of the research. Ideas and conclusions suggested in given research work are recommended to use in studying fiction translation in preparing training appliances for Higher educational institutions, making new education programs special courses and seminars and studying of history of fiction text translation as well and studying of stylistic, lexical, conceptual analysis of fiction text.

The thesis to be defended:

The history of developing of fiction text translation began in the I half of the XX century, the scientific base was determined;
The actuality of cognitive direction includes objective and subjective preconditions according to development of peculiarities of fiction translation idea in English language;
The role of cultural linguistics competence in training fiction translation in studying process;
The word "Flower" is the concept because it is important unit of dictionary, it also has rich lexical background and valuable content for English and Kazakh cultural linguistics community;
Multiple increase and transformation of linguistic meanings of concept "Flower" are being seen in fiction texts.

The structure of the dissertation research. The dissertation consists of an introduction, two chapters, conclusion and bibliography and appendices.

жүктеу/скачать 430.09 Kb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 2