Республикалық ғылыми-тәжірибелік конференция материалдары

313 
Бҥгінгі таңда білім беру ҥдерісіне нақты ӛзгерістер енгізумен қатар жоғары 
мектептерде болып жатқан тың жаңартулар, ауқымды ӛзгерістер мен ғылыми 
зерттеулер білім беру қызметіне жаңаша серпінмен қарауды, әрі қол жеткен 
табыстарды бағалай отырып, болашақ мамандардың шығармашылық қабілетін 
дамытуды, оқытушы іс-әрекетін жаңаша тҧрғыда ҧйымдастыруды кӛздейді. 
«Бала оқытудың жҧмысы ширақ, жігерлі, қызу болғаны дҧрыс» деген 
Ж.Аймауытов сӛзінің бҥгінгі кҥні мәні зор [1]. Ел болашағының жарқын 
болашағын ескеріп отырған жаңа міндеттердің орындалуы ҥшін ерен еңбек, 
зеректік, отанға деген сҥйіспеншілік керек. Ал сҥйіспеншілікті жас буынға 
дарытатын тҧлға – жаңа технологиямен қаруланған білім мен ғылымдағы соңғы 
жетістіктерді серік еткен шығармашыл мҧғалімдер оқушы бойындағы қайрат – 
жігерді, білім мен табысты, туған ел мен жер мҥддесі жолында жҧмсауға 
тәрбиелеу – мҧғалім қызметінің тҥпкі мҧраты. Қазіргі инновациялық 
технологиялар – білім сапасын арттырудың кепілі. Оны ӛз дәрежесінде 
пайдалану – оқушыны шығармашылыққа тӛселдіруге ықпалы ӛте зор. 
Оқытудың тиімділігін арттыру ҥшін ӛз сабақтарымызда жаңа технологияларды 
қолданамыз. Жаңа технологиялардың ерекшелігі – оның оқушыға жан - жақты 
ықпал етуі. Яғни тек білімді немесе оқу бағдарламасын меңгертіп қоймай, жеке 
тҧлғаның танымдық қабілеттерін, танымдық процестерін (есту, кӛру), ӛзін - ӛзі 
ӛзектендіру, бекіту, шығармашылық қабілеттерін қалыптастыру, белсенді 
сӛздік қорын дамытуға, ӛз бетімен білім алуға, ізденуге деген ықыласы мен 
іскерлігін, оқу - танымдық ынтасын жетілдіру, әрі жеке тҧлғаны жан - жақты 
дамытуға жетелейді [3]. 
Білім – бҥгінгі кҥнгі жахандану жағдайында ӛркенниеттіліктің әрі 
ӛлшемі, әрі тетігі, қҧндылығы болып табылады. Қазақстан Республикасында 
білім беру жҥйесін дамыту тҧжырымдамасында «әлемдік білім беру кеңістігіне 
ықпалдастырылған және жеке тҧлға мен қоғамның қажеттіліктерін 
қанағаттандыратын кӛп деңгейлі ҥздіксіз білім берудің ҧлттық моделін 
қалыптастыру ҥшін білім беруді дамытудағы стратегиялық басымдықтарды 
белгілеу» деп атап кӛрсеткені белгілі. Осыған орай, қазіргі білім берудің 
мақсаты-білім алып, білік пен дағдыға қол жеткізу ғана емес, солардың 
негізінде дербес жылдам ӛзгеріп жатқан бҥгінгі дҥниеде лайықты ӛмір сҥріп, 
жҧмыс істей алатын, әлеуметтік және кәсіби біліктілікке, яғни ақпаратты ӛзі 
іздеп тауып, ҧтымды пайдалана алатын, жан-жақты дамыған білімді, ӛз ісіне 
және ӛзгенің ісіне әділ баға бере алатын, Отанның әлеуметтік қоғамның-
экономикалық жағынан зор ҥлес қоса алатын жеке тҧлғаны қалыптастыру. Бҧл 
орайда білім беру жҥйесін одан ары жетілдіру, мемлекеттік білім беру 
стандартын жҥзеге асыру, жаңа буын оқулықтарын оқыту ҥрдісіне енгізу. 
Қазақстан мектебінің ҧлттық моделін қалыптастыру тәрізді келелі мәселелер 
жҥзеге асып жатыр. Бірінші кезектегі кӛкейкесті мәселе – жас ҧрпақты ертеңгі 
ӛмірге әзірленуде бҥгінгі берілетін білімнің кӛлемін, сипатын, оның мақсатын 
айқындау, әлемдік стандарт бағытындағы жағдайда білім берудің кейбір 
жетістіктеріне, жетіспейтін жақтарына тҥсінік беру, бҥгінгі қандай бағыттарды 
батыл дамыту керектігімізді білу [2]. 

314 
Елбасы жалпыға ортақ Еңбек Қоғамын қҧру идеясы туралы мақаласында 
білім саласы ҥшін маңызды тапсырмалар беріп, әлеуметтік мәселелерге, 
мҧғалімдер 
мен 
жастарға, 
педагогикалық 
кадрларды 
дайындаудың 
проблемалары мен келешектеріне кӛп кӛңіл бӛлетінін кӛрсетті. Қазіргі білім 
берудің мақсаты-білім алып, білік пен дағдыға қол жеткізу ғана емес, солардың 
негізінде дербес жылдам ӛзгеріп жатқан бҥгінгі дҥниеде лайықты ӛмір сҥріп, 
жҧмыс істей алатын, әлеуметтік және кәсіби біліктілікке, яғни ақпаратты ӛзі 
іздеп тауып, ҧтымды пайдалана алатын, жан-жақты дамыған білімді, ӛз ісіне 
және ӛзгенің ісіне әділ баға бере алатын, Отанның әлеуметтік қоғамның-
экономикалық жағынан зор ҥлес қоса алатын жеке тҧлғаны қалыптастыру. 
Жаңа қоғам педагогы — бҧл рухани дамыған, бай шығармашыл ҥнемі 
жаңалыққа ҧмтылатын тҧлға. Педагогтер жас ҧрпақты ҧлттық игіліктер мен 
ҧлттың мәдени мҧрасының сабақтастығын сақтай отырып оқыту, тәрбиелеуге 
және әр баланы жеке тҧлға деп санап, оның жан – жақты дамуына мҥмкіндік 
жасауға даяр болуы керек . 
Елбасымыздың Н.Назарбаев : «Дамыған елдердің тәжірибесі ҧлттық 
гҥлдену негізінен ҥш шешуші фактормен : соны ғылыми жаңалықтарды 
игерумен, білімнің деңгейімен және қызметкерлердің мамандандырылған 
кәсіби деңгейімен айқындалатынын кӛрсетеді. Білім беру реформасы 
табысының басты ӛлшемі – тиісті білім мен білік алған еліміздің әрбір азаматы 
әлемнің кез – келген елінде қажетке жарайтындай маман болатындай деңгейге 
кӛтерілу болып табылады. Бҧл бҥкіл әлемдік стандарттар деңгейінде сапалы 
білім беру қызметіне қол жеткізуге тиіспіз» деп атап айтқан [4]. Осы орайда 
мамандардың білімін арттыратын, білім мекемелері басшыларының ҥздіксіз 
білім беретін ғылыми – әдістемелік оқу орталығы, атқарар негізгі миссиясы 
кәсіби қҧзыреттілікті қалыптастыру негізінде мамандардың біліктілігін 
жетілдіру болып табылады.Білім беру саласы қызметкерлерінің алдына 
қойылып отырған міндеттердің бірі — оқытудың әдіс тәсілдерін ҥнемі 
жетілдіріп отыру және қазіргі заманғы педагогикалық технологияларды 
меңгеру. Қазіргі таңда оқытушылар инновациялық және интерактивтік 
әдістемелерін сабақ барысында пайдалана отырып сабақтың сапалы әрі 
қызықты ӛтуіне ықпалын тигізуде.
Қазіргі таңда ҧстаздар біліктілігін арттыру курстарын біліктілік алып, 
педагогикалық 
технологияларды 
жеке 
әдістемелерді 
сабақтарында 
пайдалануда.
Педагогтердің біліктілігін арттыруда: 
— әдістемелік тақырып бойынша жҧмыс; 
— семинарлар; 
— біліктілікті арттыру курстары; 
— дӛңгелек ҥстелдер; 
— жеке кеңестер; 
— ашық сабақтар; 
— кәсіби шеберлік байқаулары; 
— шығармашылық жҧмыстарды қорғау. 

315 
Ваучерлік 
– 
модульдік 
курс 
арқылы 
ҧстаздар 
ӛз 
білімін 
толықтырады,алдын ала дайындалған жаңа әдістемелер мен технологияларды 
игереді, оларды жҧмыс барысында пайдаланады [4]. 
Мамандар кәсібін дамыту бағдарламасымен жҧмыс істеуде. Олар: 
Білім берудегі жаңа технологиялар. 
Сыни тҧрғысынан ойлау. 
Сабақ барысындағы ҥштілділік. 
Оқытудаақпараттық – коммуникациялықтехнологияларды пайдалану. 
Дарындыбалаларменжҧмыстыңжаңатехнологиялары. 
Жаскезеңдеріәртҥрлітоптардаоқытудыңпсихологиялық 
– 
педагогикалықерекшеліктері. 
Бәсекеге қабілетті адами капиталды дамытудың заманауи талаптары 
ӛзгерістерді алдымен әркімнің ӛзінен бастауды, ӛмірге деген кӛзқарасымызды 
ӛзгертуді талап етеді. Бізге қойылып отырған бҧл талаптар сонымен бірге біздің 
кәсіби ӛсуімізге жасалып отырған жағдайлар да 2011-2020 жылдарға арналған 
білім беруді дамытудың мемлекеттік бағдарламасында айқын кӛрсетілген. 
Жаңа заман талаптарына ХХІ ғасыр ақпарат ғасыры болғандықтан 
адамзатқа ақпараттық сауаттылық қажет, сондықтан білім беру ҥшін оқыту 
ҥрдісінде 
ақпараттық 
технологияларды 
пайдалану 
аясын 
кеңейту 
мҧғалімдерден ҥлкен кәсіби даярлықты және ҥнемі әдістемелік ізденістерді 
талап етеді. Қазіргі білім берудің жаңа сапасын қамтамасыз ету ҥшін, 
болашаққа қарай талпынып, сеніммен нық қадам жасай отырып, ӛзгерістерді 
алдын – ала сезіп, байқап, ӛз бетінше тҧрақты білім алуға, қазіргі заман 
талаптарына сай шығып жатқан жаңа технология тҥрлері арқылы білім беру 
салаларына қадам жасау керек. 
Білімді игеру дегеніміз – оны ҧғу, есте сақтау, қолдана білу. Олай болса, 
оқу мен тәрбие тетігі мҧғалім мен оқушының ӛзара қарым – қатынасы – 
іскерлік ынтымақтастығы, атап айтқанда, бірлескен қызметтің сипатына тәуелді 
екендігіне ҥлкен мән береді.
«Қыран – тҥлегіне қайтпас қанат сыйлайды, ҧстаз – шәкіртіне талмайтын 
талап сыйлайды» демекші, ҧстаз-қай кезде де мектептің жҥрегі, қоғамның 
тірегі. Қоғам тҧлғаны қаншалықты жетілдірсе, жетілген тҧлға қоғамды 
соншалықты дәрежеде дамытады. Ал жеке тҧлғаға білім беріп, тәрбиелейтін, 
дамытатын, әрине-ҧстаздар қауымы. Қоғам талабына сай шебер мҧғалім болу 
заман талабы болып тҧрғаны анық. Ал жаңа формация мҧғалімі дегеніміз кім 
деген сҧраққа жауап іздейтін болсақ, Қазақстан Республикасының жоғары 
педагогикалық білім беру тҧжырымдамасында «Жаңа формация мҧғалімі — 
кәсіби дағды мен педагогикалық дарыны қалыптасқан, жаңалыққа жаны қҧмар, 
рухани дҥниесі бай, шығармашылықпен жҧмыс істейтін жеке тҧлға». 
Білім мен шеберлігі артып тҧрған маман әрқашан да сҧранысқа ие 
болатыны айтпаса да тҥсінікті. Кӛпшіліктің жоғары білім мен жоғары біліктілік 
ҧғымдарын ажырата білмейтіні ӛкінішті. Жоғары білім алып шыққан 
азаматтардың барлығы жоғары білікті дей алмаймыз. Білім мен білікті болашақ 
мамандардың мәртебесін кӛтерсе, оған қол жеткізу тек оқу-әдістемелік 
бірлестіктердің жаңа технологиялары арқылы жҥреді. 

316 
Мҧғалім ҥшін кәсіби шеберлікке жету, ӛз мамандығының данышпаны 
болу бір кҥнде пайда болатын кҥнде дҥние еместігін біз жақсы тҥсінуіміз керек 
және ӛмір бойы іздеушілікті, зерттеушілікті талап ететін мамандық екенін анық 
аңғарғанда ғана толық нәтижеге жете аламыз. Мҧғалімнің әрбір сӛзі ісі, 
қимылы, аяқ алысы, жҥрісі, кӛзқарасы психологиялық және ізгілік тҧрғысынан 
шәкірт жҥрегінен ҥлкен орын алады. Сондықтан әрбір ҧстаз ҥшін оқу мен 
тәрбие ҥрдісін ҧйымдастыруда мол білімділікті, ақылдылықты, дҧрыс 
іскерліктер мен дағдыларды қолдану қажет етеді. 
Халқымыздың ғасырлар бойы армандап, екі ғасыр тоғысында қол 
жеткізген бақыты – ол біздің тәуелсіздігіміз. Оның ірге тасының мықты болып 
қалануы ҧрпаққа берілетін білім мен тәлімді тәрбиеде. Ал ол ҧстазға жҥктелетін 
ауыр міндет. 
Бҥгінде мҧғалімнің белгілі-бір қҧрлымдарға деген жеке қатынасын 
кӛрсететін педагогикалық ҧстанымдарының анықталуы әдістемелік қызметтің 
қалыптасуында маңызды рӛл атқарады. 
Атап айтқанда: 
-мамандықтың, педагогикалық ғылымның мәні, мағынасы, қҧндылығы 
және мақсатына қатынасы ( ӛзін маман ретінде сезіну); 
-білім берудің мазмҧнына қатынасы ( маман мәртебесін ҧғыну ) 
-білім алушыға ӛз ӛмірінің субьектісі, білім берудің мақсаты мен 
қҧндылығы ретінде қатынасы (ізгілікті- тәрбиеші болуы) 
-әріптестеріне қоғамның кәсіби ӛкілі ретінде қатынасы (ӛзін қызметкер 
және ойлап шығарушы ретінде сезіну) 
-ӛзін дамып келе жатқан және шығармашыл тҧлға ретінде қатынасы (ӛзін 
зиялы тәрбиелеуге және сақтауға тырысу, сҧхбаттасуға шығуы).
Білім берудегі қазіргі ӛзгерістерге сай әрбір педагогтің ӛзінің мақсаты, 
міндеттері және белсенді шығармашылық іс – әрекетін ҧйымдастыруға, даму 
болашағын анықтауға мҥмкіндік туады. 
Педагог кадрлардың алға қойған мақсаты — оқушыларға сапалы білім, 
саналы тәрбие беру арқылы оқушының алған білімі мен тәрбиесі болашақта 
қажетіне жарап, шығармашыл жеке тҧлға қалыптасуына ҥлес қосу. Сол ҥшін, 
ҧстаздың білім – біліктілігін толықтыра, шеберлігін жетілдіре тҥсуі білім 
сапасының кепілі болмақ. 

жүктеу/скачать 5.34 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: