Рынки. Противопожарные требования сн рк 02-08-2002

Өрт сөндіру машиналарының жүруіне кедергі жасайтын жолдардың немесе өткелдің жөндеуге жабылуы туралы немесе басқа себептерге байланысты, бұл жұмыстарды қызметтің бөлімшелеріне тез арада хабарлауға тиісті.

Өртке қарсы сақтық және түтінге қарсы есіктердің (құрылымдардың) дұрыс жабылуына кедергі жасайтын қандай да болса құрал-жабдықтарды орнатуға рұқсат етілмейді.

Нормативтік талаптарға сәйкес өңделген ағаш құрылымдар мен маталар өңдеу (сіңу) мерзімінің аяқталуына қарай сыналады және құрамының оттан қорғану қасиеттерін жоғалтқан жағдайда қайтадан өңделуге (сіңірілуге) тиісті.

Оттан қорғаныс өңдеу (сіңу) күйі жылына кем дегенде екі рет тексерілуі тиіс.

9.3.4 Бөлмелердің қайта жобалау кезінде, олардың функционалдық мақсатының өзгеруінде немесе жаңа технологиялық жабдықты орнату кезінде өртке қарсы сақтық талаптары сақталуы тиіс.

9.3.5 Базарлардың бөлмелерінде, павильондарында және ғимараттарда тыйым салынады.

- ЛВЖ және ГЖ-лардың үй астындағы және іргелік қабаттарындағы оқ-дәрілерді, жарылатын және пиротехникалық заттарды, газы бар баллондарды, аэрозольды ораулардағы тауарларды, целлулоидты және басқа жарылатын заттар мен материалдарды сақтау мен пайдалануға;

- заттар мен материалдардың өрт қауіпті физикалық-химиялық қасиеттерін (тотығу қабілеттігі, өзінің қыздырылуы мен ылғал түскен кезде, ауамен жанасқанда өртенетін және т.с.с.) өрт сөндіру заттарының сыйымдылық және біртектілік белгілері барларды сақтауға;

- тауарларды, жабдықтарды, үй жиһаздары мен басқа заттарды сақтауға арналған шатырларды, техникалық қабаттарды, желдету камераларды және басқа техникалық бөлмелерді пайдалануға;

- лифттік холлдарда қоймаларды, киоскілерді, дүкендерді және т.с.с. орналастыруға;

- эвакуациялау жолдарында сауданы ұйымдастыруға;

- жобада қарастырылған вестибюльдердің және холлдардың, коридорлардың, тамбурлардың және басқыш алаңдардың есіктерін алып тастауға;

- есіктерді, коридорларды және сыртқы эвакуациялық баспалдақтарға шығаберістегі тауарлармен, жиһаздармен, жабдықтармен және басқа заттармен үйіп тастауға;

- бензинді, керосинді және басқа ЛВЖ мен ГЖ пайдаланумен бөлмені жинау жұмыстарын жүргізу, сондай - ақ қатып қалған - құбырларды жылытуды дәнекерлейтін шамдармен және ашық отты пайдаланумен жасауға;

- терезелерде бітеу торларды орнатуға;

- сауда залдарында, сатып алушылар жүргенде отты жұмыстарды жүргізуге;

- шығулардан, басқыш алаңдардан және басқа эвакуациялық жолдардан 4м жақын жерде өрт қауіпті тауарларды сату бойынша бөлімдерді, бөлмелерді орналастыруға;

- эвакуациялау жолдарында және басқыш алаңдарда сағат жөндеу пункттерін, граберлі және басқа шеберханаларды, сонымен бірге дәріханалық, газеттік, кітап сататын және басқа киоскілерді орналастыруға;

- сауда қолдарында үрленетін шарларды толтыруға және басқа мақсаттарға арналған ГГ бар баллондарды орнатуға;

- басқыш алаңдарда; тамбурларды және басқа эвакуациялау жолдарында сауда жасауға;

- 15000-нан аса аэрозольдық орауларды сақтауға;

- өткелдерді, коридорларды, тамбурларды, лифтік холлдарды, басқыш алаңдарын, баспалдақ белдеулеріне тауарларды, жиһаздарды, жабдықтарды, әр түрлі материалдарды үйіп тастауға, сондай-ақ эвакуациялық шығу есіктерін лық толтыруға;

- тамбурлардың шығаберісінде басқа бір инвентарлардың және материалдардың сақтауды ұйымдастыруға;

- эвакуациялау жолдарында адамдарды еркін эвакуациялауына кедергі жасайтын табалдырықтарды, турникеттерді, қозғалмалы, көтермелі және айналмалы есіктерді және басқа құрылғыларды орналастыруға;

- эвакуациялау жолдарында (отқа төзімділігі V дәрежелі үймереттен басқа) әрлеуге, қаптауға, қабырғалар мен төбелерді бояуға арналған, ал басқыш алаңдарда - баспалдақтарға және алаңдарға арналған жанатын материалдарды пайдалануға;

- коридорлардың жарық қалталарында кабинеттер мен бөлмелерді орналастыруға;

- кәсіпорын-жасаушылардың ұсыныстарына (нұсқауларына) дәл келмейтін жағдайларда, немесе өрт шығуы мүмкін ақаулар болғанда электраппараттар мен аспаптарды қолдануға, сонымен қатар оқшаулауы зақымданған немесе қорғаныш қасиеттері жоғалған сымдар мен кабельдерді пайдалануға;

- бүлінген розеткаларды, рубильниктерді, басқа электрқондырмалы бұйымдарды пайдалануға;

- электршамдарды және шырақтарды қағазбен, матамен және басқа жанатын материалдармен қаптауға;

- стандартты емес (қолмен жасалған) электр қыздырғыш құрал - саймандарды қолдануға, калибрленбеген балқыған орнатымдарды немесе жобаға сәйкес келмейтін, токтардың қысқа тұйықталудан және шамадан артық салмақтардан басқа қолдан жасалған қорғаныс аппараттарын қолдануға;

- электрқыздырғыш құрал-саймандарды жарылыс -өрт қауіпті және өрт қауіпі бар бөлмелерде қолдануға;

- қорғаныс плафондарсыз қыздыру шамдары бар электршырақтарын пайдалануға.

9.5.6 “Шығу” деген жарық көрсеткіштері жөнделген күйде тұруға тиісті және үнемі жанып тұруы керек.
9.6 Жылыту және желдету жүйелеріне

қойылатын өрт қауіпсіздігі талаптары
9.6.1 Ауа арналардағы отты ұстап қалатын құрылғылар (жапқыштар, шиберлер, клапандар және т.б.), өрт сигнализациясының немесе өрт сөндірудің автоматтық қондырғылары бар желдету жүйесін блоктау құрылғылары, өрт кезіндегі желдетуді сөндірудің автоматты құрылғылары жөнделген күйде ұсталынып, белгіленген мерзімдерде тексерілуі тиіс.

9.6.2 Ауамен жылыту, ауа алмастыру мен ауаны кондиционерлеу жүйелерін пайдалану кезінде тыйым салынады:

- ауа алмастыру камераларының есіктерін ашық қалдыруға;

- сорып желдету каналдарын, тесіктерді және торларды жабуға;

- ауа арналарына газбен жылыту құрал-саймандарын қосуға;

- ауа арналарында жиналған майлы шөгінділерді, шаңды және басқа жанатын заттарды (күйдіруге) өртеуге.

9.6.3 Желдету камералар, сүзгілер, құйындар, ауа арналар жанатын шаңдардан және өндіру қалдықтардан базардың басшысының бұйрығымен белгіленген мерзімде тазартылуға тиісті.
9.7 Өртке қарсы су құбырларының күтімі
9.7.1 Базарлардың өртке қарсы су құбырын жүйелері жөнделген күйде болуға және өрт сөндіруге қажетті суды шығын нормалары бойынша талап етуіне қарай қамтамасыз етуге тиіс. Олардың жұмысқа қабілеттігін тексеру жылына кем дегенде екі рет (көктем мен күзде) жүзеге асырылуы тиіс. Өрт гидранттары жөнделген күйде тұруға тиісті, ал қысқы уақытта жылытылуы және қар мен мұздан тазартылуы тиіс.

Су құбырлы және гидранттары учаскелерінің сөндірілуі кезінде немесе желідегі қысымның азаюы талап етілгеннен төмен болса, мемлекеттік өртке қарсы қызмет бөлімшелеріне осы туралы хабарлау қажет.

қорғаныш жүйелерінің, өрт туралы адамдарға хабарлаудың және эвакуациямен басқарудың күтімі.

Қондырғыларды сөндірумен байланысты ТҚ немесе жөндеу бойынша жұмыстарды орындау уақытында базарды басқарушы (кәсіпкер) үймереттердің, бөлмелердің, павильондардың, киоскілердің, технологиялық жабдықтардың өрттенуден қорғау жөнінде қажетті шараларды қабылдауға міндетті.

Қондырғыларды автоматты іске қосудан қолмен істеуге ауыстыруға, нормалар мен ережелерде келіскен жағдайлардан басқаларына рұқсат етілмейді.

Ашылып қалған немесе жөнделмеген күйдегі суландырғыштардың бітеуіштердің және тығындардың орындарына орнатуға рұқсат етілмейді.

Әр басқару торабында қорғалатын бөлмелер қондырғылар секциясындағы суландырғыштардың түрлері мен сан көрсеткіштері бар таяқша ілініп тұруға тиіс. Ысырмалар мен крандар орау сызбасына сәйкес реттік нөмірленуі керек.

Хабарлау жүйесін пайдаланудың тәртібі оларды пайдалану жөніндегі нұсқауларда және жүйені іске қосу құқығы бар адамдарды көрсетумен эвакуациялау жоспарында анықталуы керек.

Хабарлау мәтіндерін жіберудің және эвакуациялаумен басқарудың сенімділігін қамтамасыз етуге арналғанға ішкі радиотрансляциялық желілерді және базарда бар басқа хабарлау желілерін пайдалануға рұқсат етіледі.

- электрқыздырғыш құралдары орнықты негізі бар жанбайтын тұғырларға орнатылуы тиіс;

- электрқыздырғыш құралдарын орнатқан жерден құрылыс құрылымдарына, жиһаздарға және басқа жанатын материалдарға дейінгі арақашықтық 1 метрден кем болмауға тиіс;

- жұмыстан тыс уақытта электрқыздырғыш құралдарын қосу орындары тоқтан ажыратылуы керек;

- электрқыздырғыш құралдары зауыттық жасалымнан болуға тиісті. Құралдарда ашық қыздырғыш элементтерін пайдалануға рұқсат етілмейді.

9.9.3 Қызметшілерді айдағыдай табысты эвакуациялауына арналған өрт шыққан жағдайда адамдарды эвакуациялаудың жоспарлары әзірленуі тиіс.
9.10 Автобазалардағы өрт қауіпсіздігі талаптары
9.10.1 Автобазалар үшін оларға 25 бірліктен көп орналастыру кезінде кезектің және өрт болған жағдайда оларды эвакуациялау тәртібін баяндауымен көліктерді қатарлап орналастырудың жоспары әзірленуі керек. Автобазардың жұмыс уақытының тәулік бойғы тәртібі, жоспарда түнгі уақытта автокөлік құралдарын жүргізуге құқы бар жауапты тұлғаларға кезекшілік жүргізуді қарастыру керек, сондай-ақ жағудың кілттерін сақтау тәртібі анықталуы керек.

9.10.2 Автобазалар буксир тростарымен немесе штангілермен 10- техника бірлігіне бір трос (штанга) келетін есептен жабдықталуы тиіс.

9.10.3 Автобазарларда тыйым салынады:

- нормадан асатын санда көлік құралдарын орналастыруға, олардың орналасу қатарының жоспарын бұзбауға автомобильдердің араларындағы ара қашықтықтары, шығу қақпалары мен өту жолдарын бөлуге;

- жөндеу, пісіру, сырлау жұмыстарын жүргізуде және бөлшектерді (тетіктерді) жуып-шаю кезінде ЛВЖ мен ПЖ-ні пайдалануға;

- көлік құралдарын отын бактарының ашық ернеулерін, сондай-ақ жанар-жағар майлардың ағатын болған кезде ұстауға;

- көлік құралдарын жанар-жағар маймен толтыру және олардан отынды төгіп тастауға;

- көлік құралдарында аккумуляторларды (тура) тікелей зарядтауға;

- двигательдерді ашық отын (от, шырақтар, дәнекерлейтін шамдар) қыздыруға, жарық үшін оттың ашық көздерін пайдалануға.
9.11 Өрт кезіндегі іс-қимыл тәртібі
9.11.1 Әр азамат өртті немесе жанудың белгілерін (түтіндеу, күйік иісі, температураның көтерілуі және т.с.с) көрген кезде міндетті:

- мемлекеттік өртке қарсы қызметке өрт туралы телефонмен дереу хабарлауға (осы кезде объекттің мекен-жайын, өрт шыққан жерді, сонымен бірге өзінің фамилиясын (тегін) айтуға);

- адамдарды эвакуациялау, өрт сөндіру және материалдық құндылықтарды сақтау бойынша шараларды мүмкіндігінше қабылдауға.

9.11.2 Өрт болған жерге келген базардың басшысы (басқа қызымет иесі адам) міндетті:

- мемлекеттік өртке қарсы қызметке өрттің шығуы туралы хабарлауды қайталау керек және жоғары тұрған басшылыққа, базар бойынша жауапты кезекшіге хабарлап қоюға;

- адамдардың өміріне қауіп төнген жағдайларда оларды құтқаруға бар күштер мен амалдарды пайдалана ұйымдастыруға;

- өртке қарсы қорғаныстың автоматтық жүйелері (өрт туралы адамдарға хабарлау, өрт сөндіру, түтінге қарсы қорғаныс) іске қосылуын тексеруге;

- қажет болған кезде электр энергиясын (өртке қарсы сақтық қорғаныс жүйесінен басқалар) сөндіруге, құрылғыларды, агрегаттарды, аппараттарды тасу жұмысын тоқтатуға, апатты және көршілес бөлмелерде ауа алмастыру жүйесінің жұмысын тоқтатуға, үймереттердің бөлмелерінің өрт жайылуын және түтіндеуін тоқтатуға мүмкіндік туғызатын басқа шараларды орындауға;

- мемлекеттік өртке қарсы сақтық қызметінің бөлімшелерінің келуіне дейін өртті сөндіру бойынша жалпы басшылықты жүзеге асыруға;

- өрт сөндіруде қатысқан жұмысшылардың қауіпсіздік талаптарын сақтауын қамтамасыз етуге;

- өртті сөндірумен қатар материалдық құндылықтарды қорғау мен эвакуациялауды ұйымдастыруға;

- мемлекеттік өртке қарсы сақтық қызмет бөлімшелерін қарсы алуын және өрт тарататын ошаққа және өртке қарсы сумен жабдықтауға жететін қысқа жолды таңдауда көмек көрсетуді ұйымдастыруға.

9.11.3 Өрт сөндіру бөлімшесі келген кезде кәсіпорын басшысы (немесе оны алмастыратын адам) құрылыс пен ғимараттарға жақын тұрған объектілердің құрылымдық және технологиялық белгілері туралы, қауіпті, жарылу қаупі бар, жарылатын заттар мен материалдардың саны туралы және басқа да өртті ойдағыдай жоюға және өрт сөндіруге қатысушылардың қауіпсіздіктеріне арналған қажетті мәліметтерімен өрт сөндірудің басшысына хабарлауға, сондай-ақ өртті жоюмен және оның жайылуын ескерумен байланысты қажетті шаралардың жүзеге асырылуына, күштер мен объекттің амалдарын (қаражатын) таратуды ұйымдастыруға міндетті.

9.11.4 Базарда болған әр өрт бойынша, әкімшілік өрттің шығуына және жайылуына мүмкіндіктер туғызған жағдайларды анықтауға және қажетті профилактикалық шараларды жүзеге асыруға міндетті.
1 қосымша
ТЕРМИНДЕР МЕН АНЫҚТАМАЛАР
Киоск - көтерме және бөлшек саудаға арналған, ғимараттың ішіне сатып алушының кіру мүмкіндігінсіз жүзеге асырылатын, 20 м²-ге дейінгі жалпы ауданы бар бір қабатты ғимарат.

Төбесі жабылған базар - базарлық сауда кәсіпорындарының бөлшектік сауда кәсіпорындарымен және қоғамдық тамақтану, тұрмыстық және коммуналдық қызмет көрсету кәсіпорындарының өзара байланысты кешені.

Павильон - үй ішінде көтерме және бөлшектік саудада сатып алушыларға қызмет көрсетуге арналған ғимарат.

Автобазар - автомобильдерді сақтау және ақшаға айналдыруға арналған сырт қоршаулы алаң.

Іргелік қабат - еден белгісі жердің жоспарлы

белгісінен төмен, бөлменің биіктігінің жартысынан аспайтындай орналасқан қабат.