Рухты елге 30 жыл Керей


Абылай хан-үш жүздің ханы



бет3/3
Дата03.01.2022
өлшемі1.9 Mb.
#450468
1   2   3
қазақ хандығы

Абылай хан-үш жүздің ханы

Салқам Жәңгір ұрпағынан тараған батыр, қолбасы, атағы алты алашқа жайылған айбынды ер. 1771 жылы Түркістанда үш жүздің ханы болып сайланған. Ел шаруашылығы мен экономикасы, сауда ісін дамытты. Қазақ мемлекетінің дербестігін, оның қорғаныс қабылетін нығайту үшін бүкіл елді, оның беделді би, батырларының басын қосты. Қабанбай, Бөгенбай, Шақшақ Жәнібек, Төле, Қазыбек, Әйтеке, Бұқар және басқа батыр, билерді өз қасына алып, олардың ақыл-кеңестерін басшылыққа алып отырды. Абылай үлкен саясаткер, дипломатиялық өнерге де шебер, кең ойлы кемеңгер еді. Ол Ресей, Қытай, Бұхар, Хиуа елдерімен қарым-қатынас жасап тұрды. Абылайдың әскери істегі қолбасылық қабылеті XVIII ғасырда қазақ елін жаулап алмақ болған Жоңғар, Қытай - Маньчжур империясына қарсы үш жүздің басын қосып, қиян-кескі айқастарда тамаша жеңіске ие болды. Артына өлмейтін мұра, өшпейтін іс қалдырған, Қасым, Уәли, Әбәйділда, Кенесары, Саржан, Наурызбай, Шоқан сияқты ұрпақтар беріп кеткен ұлы хан 1781 жылы 69-ға қараған шағында Ташкент қаласында қайтыс болып, қасиетті Қожа Ахмет Иассауи мавзолейінің қасына жерленді.



Әбілқайыр - хан, қолбасшы, 17181748 жж. билік құрған Кіші жүз ханы. 1708 - 1709 жылдары башқұрттар Әбілқайырды өздеріне хан етіп сайлаған. Ол – кейін өзінің күшімен, айласымен, шабуылды ұйымдастыра білушілігімен даңқы шығып, хандыққа қол жеткізген, батырлығы мен өркөкіректігі, ақылдылығы мен билікқұмарлығы, саяхатшылығы мен бірбеткейлігі астасқан қайшылығы мол күрделі тарихи тұлға.

Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет