Кәсіби қарым-қатынас мәдениеті «педагог-бала», «педагог-ата-ана», «бала-бала», «педагог-әріптестер» жүйелерінде дұрыс өзара қарым-қатынасты ұйымдастыруды, балалар мен қоршаған ортадағыларды түсінуді, оларға құрмет көрсетуді, оң микроклиматты құруды болжайды.
Жас маманның ата-анасымен қарым-қатынас жасауда ең көп қиындықтары болады. Осы қиындықтарды жеңу үшін мұғалімнің отбасымен ынтымақтастықта болуға деген психологиялық дайындығы болуы, ата-аналардың сенімін арттыру, оларды мектепке дейінгі мекемелерге назар аударуға тарту, балаға деген жылулық, мейірімділік, балаға қамқор болу қажеттілігін түсіну маңызды.
27
Ата-аналардың сенім білдіруі –педагогтің беделді жаулап алуындағы алғашқы «кірпіші». Ол ата-анасы, тәрбиеленушілері, әріптестері алдында педагогта оның жоғары адамгершілік қасиеттерін, мәдениетін, эрудициясын, интеллектуалды дамуын, мамандыққа деген сүйіспеншілігін «оятуы» дәрежесіне қарай күшейе түседі. Дана педагог өз беделі үшін күреседі, оларды бағалайды, ата-аналарының және әріптестерінің беделін қолдайды.
Педагогтің қызметінде табысқа жету көбінесе педагогикалық рефлексияға деген қабілетімен байланысты. Педагогикалық рефлексия - жасалған қадамдардың өзін-өзі талдауы, алынған нәтижелерді бағалау және олардың қойылған мақсаттармен ара-қатынасын белгілеу.Педагог кейінгі іс-әрекеттерге өзгерістер енгізу, жақсы нәтижелерге қол жеткізу үшінбалаларды тәрбиелеу мен оқытудағы қателіктер мен қиындықтардың, жетістіктер мен сәтсіздіктердің себептері туралы ойланады. Сонымен қатар, келесі ережеге сүйену керек: сәтсіздіктердің себептерін, ең алдымен, өз бойынан іздеу керек, оларды сыртқы факторлармен ақтау үшін асығыс жасамау қажет.
Қорытындылай келе, кәсіби қасиеттерді қалыптастыруда өзін- өзі оқытудың рөлі өте маңызды екенін еске түсіру керек. Егер жас педагог белгілі бір сапаның «батып бара жатқанын», жеткілікті дамымағанын сезінсе, ал өзін-өзі жетілдіруге деген ұмтылысы бар болса, онда өзін-өзі тәрбиелеу үдерісі – табысқа жеткені. Психологиялық-педагогикалық, әдістемелік білімдер, тәжірибелі әріптестерге жүгіну, тренингтер мен жаттығулар көмек пен қолдау болады.
Жоғарыда айтылғандай, мектепке дейінгі мекеме тәрбиешілерінің қызметі олардың функциялары мен мазмұнына қарай көп қырлы. Бұл педагогтің әртүрлі кәсіби іскерліктерді қамтитытын көрсетеді. Шартты түрде бұл іскерліктер гностикалық, конструктивті, ұйымдастырушылық және арнайы деп бөлінеді (Е. А. Панько).
Достарыңызбен бөлісу: |