143
Сақиналық архитектура технологиясы болып саналатын Token Ring және
FDDI технологиялары маркерлік қатынас қҧруға негізделген қумалы
(эстафеталық) желі жасауға пайдаланылады. Олар сақина бойымен бір бағытта
маркер (token) деп аталатын арнайы биттер тізбегінен тҧратын мәліметтердің
айналып жҥруі арқылы жасалған ҥздіксіз тҧйық желі тҥрін қҧрайды. Маркер
сақина бойымен желідегі әрбір жҧмыс стансасын,
тек маркерді ары қарай
жылжытып отырады. Token Ring желілері мәліметтерді 4 немесе 16 Мбит/с
жылдамдықтармен тасымалдап, кӛбінесе IBM компьютерлері ортасында
қызмет етеді.
IBM фирмасы жасаған Token Ring технологиясы «жҧлдыз» және «сақина»
топологияларының гибриді (қоспасы) болып табылады. Token Ring «жҧлдыз»
топологиясы бойынша концентратор ретінде «кӛп пайдаланушылық қатынас
қҧру стансасы» (Multi-ststion Access Unit, MAU) деп аталатын IBM-нің арнайы
қҧрылғысымен жҧмыс істейді. Бірақ онымен байланысу ҥшін әр компьютердің
екі кабелі бар, біреуі бойынша ол деректерді жібереді, басқасы бойынша –
қабылдайды.
43-сурет. – IBM Token Ring желісіндегі деректер маршруты
Сонымен, Token Ring желісі жалғау
тәсілі бойынша сақина секілді, бірақ
жҧлдызша сияқты безендірілген. Жергілікті желіде ақпарат беру жылдамдығы
5-тен 100 Мбит/с-қа дейін жетеді.
Token Ring стандартты желісі Ethernet желісі сияқты бекет желілерін
айналымға жинап тҧратын кабель қиындыларынан тҧратын мәліметтер
тарататын ортаны пайдаланады. Бҧл айналым жалпы бӛлінетін қор (ресурс)
ретінде қарастырылады, оған кіру ҥшін Ethernet
торындағындай кез келген
алгоритм қолданылмайды, керісінше бекеттерде айналымды белгілі бір ретпен
пайдалануды тарату қҧқығына негізделген детерминерлі (немесе белгілі-бір)
алгоритм қолданылады.
Token Ring стандартын 1985 жылы 802.5 комитеті қабылдаған. Осы
уақытта ІВМ компаниясы Token Ring стандартын ӛзінің негізгі технологиясы
ретінде қабылдап алды. Қазіргі уақытта осы ІВМ компаниясы, Token Ring
технологиясының 60% желі адаптерлерін шығару арқылы, осы технологияның
сән ҥлгілерінің заңды тҧлғасына айналды.
Token Ring торлары екі биттік жылдамдықпен – 4 Мб/с және 16 Мб/с
жҧмыс істейді. Бірінші жылдамдық 802.5 стандарты арқылы айқындалған, ал
144
екіншісі Token Ring технологиясының дамуы барысында пайда болған жаңа де-
факто стандарты болып табылады. Әртҥрлі жылдамдықта жҧмыс істеген
бекеттер бір айналымда болуы мҥмкін емес.
16 Мб/с жылдамдығымен жҧмыс істейтін Token Ring желілерінің 4 Мб/с
стандартына қарағанда енгізу алгоритмінде бірнеше артықшылықтары бар.
IEEE802.5/Token Ring технологиясы моноарнада қатынау ҥшін
маркерді
беру әдісін (оны детерминацияланған маркерлік әдіс деп те атайды) қолданатын
желінің сақиналық (негізгі) және шапақты (қосымша) топологияларын
қолдайды. Маркерлер желіде сақина бойымен бір бағытта жылжиды
(симплексті режим) және оларға басымдықтың (приоритеттің) сегіз деңгейіне
меншіктеле алады. Мәлімет жіберу жылдамдығы – 4Мбит/с болғанда,
маркер
кӛлемі 4Кбайт, ал жылдамдығы 16Мбит/с болғанда – 20Кбайт. Ҥнсіздік
бойынша әрбір стансаның маркерді ҧстап тҧру уақыты 10мс тең.
Желі бойынша мәлімет жіберу жылдамдығы 155 Мбит/с-тан аспайды.
Экрандалған және экрандалмаған есулі қос ӛткізгішін және талшықтық-
оптикалық кабельді қолдайды. Сақинаның максималды ҧзындығы – 4000 метр,
ал сақинадағы тораптардың максималды саны – 260.
Бҧл технологияны іске асыру Ethernet технологиясына қарағанда
қымбаттау және кҥрделілеу, бірақ ол да кеңінен таралған.
FDDI (Fiber Distributed Data Interface, бӛліктенген мәліметтердің
талшықтық-оптикалық интерфейсі) кӛбінесе Token Ring технологиясына
негізделеді, бірақ байланыс желілерінің талшықтық-оптикалық тҥріне
бағытталған (экрандалмаған есулі қос ӛткізгішін қолдану мҥмкіндігі де бар)
және ҧзындығы 100 км
дейін, тораптардың максималды саны 500 және
жылдамдығы 100 Мбит/с сақина бойынша мәліметтерді жіберуді қамтамасыз
етеді.
Басымдықтарды
(приоритеттерді)
анықтаусыз
қатынаудың
детерминацияланған маркерлік әдісі қолданылады. Жоғары сенімділікпен
қамтамасыз ету ҥшін бір-біріне бағытталған екі сақина ҧйымдастырылады
(мәліметтер қарама-қарсы бағытта қозғалады). Бір сақина бҧзылудан
тоқтатылған жағдайда, мәлімет жіберуде жаңылысқан (сбой) сақина сегментсіз
біріктірілген бірінші және екінші сақиналар бойынша жҥреді. Интенсивті (жиі)
бҧзылудан тоқтап қалу кезінде қосымша виртуалды сақиналар қҧру мҥмкіндігі
бар. Технология қымбат тҧратындықтан, негізінен, магистральды арналар мен
ірі желілерге ендіріледі
Достарыңызбен бөлісу: