Қосымша әдебиеттер:
10. Нанс Б. Компьютерные сети: Пер. с англ.- М.: Вином, 1996.
11. Андерсон К., Минаси М. Локальные сети. Полное руководство: Пер.
с англ. - К : ВЕК, ЭНТРОП, СПб: КОРОНАпринт. 1999.
12.Microsoft
Corporation.
Компьютерные
сети.
Учебный
курс:
Официальное пособие Microsoft для самостоятельной подготовки: Пер. с
англ. - 2-е изд., испр. және доп.- М.: Издательско-торговый дом «Русская
редакция», 1999.-576 с.
13. Камер Д. Компьютерные сети и Internet.-М.: Издательский дом
«Вильямс», 2002.
14. Закер К. Компьютерные сети. – Спб.: БХВ-Петербург, 2005.-1008 с.
15. Столингс В. Передача данных. –СПб.: Питер, 2004.-750 с.
16. Ибышев Е.С., Ли Ю.А. Компьютерные сети. – Караганда: КЭУ, 2008.
17. Сатымбекова С.Б. Компьютерлік желілер. – Қарағанды: ҚЭУ, 2009.
194
ОН ТӚРТІНШІ ТАҚЫРЫП.
INTERNET ЖЕЛІСІНІҢ ҦЙЫМДАСТЫРЫЛУЫ.
Дәрістің мән-мәтіні
Мақсаты: Интернет желісінің ҧйымдастырылуын қарастыру.
Дәріс жоспары:
1. DHCP хаттамасы.
2. DHCP архитектурасы.
3. Microsoft DHCP Server.
Негізгі тҥсініктер: DHCP хаттамасы, DHCP архитектурасы, Microsoft
DHCP Server.
Тақырыптың мазмҧны. DHCP компьютерлерге IP – мекен-жайды
автоматты тҥрде тағайындайды. Бҧл TCP/IP-ді қолмен баптаумен байланысты
қиындықтарды болдыртпауға мҥмкіндік береді.
DHCP – бастапқы жҥктеу хаттамасының кеңеюі (ВООТР), ол дискісіз
клиенттерге TCP/IP-ді автоматты тҥрде баптауға және жҥктеуге мҥмкіндік
береді. DHCP компьютерлер-клиенттерге IP – мекен-жайларды автоматты
тҥрде беру жолымен TCP/IP параметрлерін бӛлуді басқару мен орталықтандыру
ҥшін қызмет етеді. Сонымен қатар оны пайдалану TCP/IP-ді қолмен баптаумен
байланысты бірнеше мәселелерді шешуге мҥмкіндік береді.
Әр DHCP-қолданушы жҥктелген кезде DHCP-серверден ақпарат сҧрайды,
жҥйе асты маскасын және кейбір басқа деректерді сҧрайды. Соңғыларға
шлюздің ҥнсіз жағдайдағы мекен-жайы, DNS және WINS серверлер мекен-
жайлары сҧралады.
46-сурет – DHCP-клиент пен DHCP-сервердің ӛзара әсерлесуі
195
DHCP сервері ІР – мекен-жайды бӛлуге сҧраныс қабылдаған кезде, ол ІР –
мекен-жай туралы ақпаратты кӛптеген ақпараттар ішінен кӛрсетеді және оны
DHCP қолданушысына ҧсынады. Егер қолданушы осы деректерді қабылдаса,
DHCP-сервер қолданушыға ІР – мекен-жайды белгілі бір уақыт аралығына
береді.
TCP/IP-ді DHCP арқылы өңдеу. DHCP-ді TCP/IP автоматты тҥрде ӛңдеу
дегеніміз ІР-мекен-жайлар туралы желі администраторынан ақпарат алу
қажеттілігі ендігі кезде туындамайды.
DHCP қызметі DHCP қолданушыларына барлық қажетті ақпаратты
ҧсынып отырады. DHCP қолдану кӛптеген кӛзге кӛрінбейтін мәселелерді
шешуге мҥмкіндік береді. DНСР-сервермен белгіленетін TCP/IP параметрлері
жӛніндегі ақпарат мыналардан тҧрады:
қолданушы компьютерінің желілік адаптерінің IP – мекен-жайлары;
•IP – мекен-жайда желі мекен-жайын тҥйін мекен-жайдан айыруға
мҥмкіндік беретін желі асты маскалары;
• шлюздердің ҥндемеген қалпында бір байланыс сегментінің басқа желіге
берілуі;
• клиенттерге жіберілетін қосымша параметрлер DHCP (IP – мекен-жайлар
DNS- немесе WINS-серверлер, клиент қолдана алатын).
DHCP-клиент баптауы тӛрт кезеңде орындалады. Егер компьютерлерде
бірнеше желілік адаптерлер орнатылса, онда әрбір адаптердің баптауын жеке-
жеке орындайды. Әрбір адаптерге бірегей IP – мекен-жай беріледі. Барлық
DHCP байланыстары UDP хаттамалары арқылы орындалады.
Кӛптеген DHCP хабарламалары кең. Егер DHCP-клиенті DHCP серверімен
ӛшірілген желі арқылы байланысса, онда IP-маршруттаушы кең DHCP
хабарламаларын қҧруы керек. DHCP конфигурация фазалары кестеде
кӛрсетілген.
DHCP-клиентінің тӛрт фазалы баптауы
Фаза
Сипатталуы
Сервер іздеуі
(IP lease discover)
Клиент шектелген нҧсқаға ат береді де DHCP-
серверінің орналасуы жайлы кең таралған сҧранысын
жібереді және IP – мекен-жайлары туралы
ақпараттарды сҧрайды
Жалға беруді ҧсыну
(IP lease otter)
Клиенттің нақты конфигурациясы бар барлық DHCP-
серверлері оған ҧсыныс жасайды.
Жалға беруді сҧрастыру
(IP lease request)
Бірінші қабылдаған ҧсыныстан клиент IP-мекен-
джайының
ақпараттарын
сақтап
калып,
ол
қабылдаған ҧсынысқа IP – мекен-жайдың оған
бӛлінуін сҧрап, кең таралған хабарлама жібереді.
Жалға беруді қолдау
(IP
lease
acknowledgment)
DHCP-сервер, ҧсыныс жасаған хабарламаға жауап
береді, ал қалған серверлер ӛздерінің ҧсыныстарын
алып кетеді. Клиентке IP – мекен-жай беріліп,
196
бекітілуге жіберіледі. Клиент ат беруді аяқтайды
және TCP/IP. Автоматты баптаудың аяқталу ҥдерісі
бойынша клиент басқа желідегі IP дҧрыс жҧмыс
жҥргізу ҥшін TCP/IP барлық қызметтері мен
утилиттерін қолдана алады.
Ipconfig – командалық жолдың утилиті, ол желілік компьютердегі IP
стегінің ағымдағы параметрін орнатады. Ол барлық интерфейстер
параметрлерінің есептемесін кӛрсете алады, оның ішінде ГВС-минипорты,
мысалы, ӛшірілген қызметке арналған немесе VPN қосылу ҥшін.
47-сурет – Ipconfig /All бҧйрығымен берілетін есептеме
Жҥйелерде, DHCP жҧмыс істейтін, Ipconfig бҧйрығы жиі қолданылады. Ол
DHCP конфигурациясында TCP/IP-дің қандай параметрлерінің мағынасын
анықтайды.
Windows 2000 DHCP-сервердің DNS аймағында кез келген клиент ҥшін
динамикалық жаңартулар жҥргізуге болады. Бҧл жағдайда клиенттер DNS
динамикалық жаңартулар хаттамаларын қабылдап, "IP – мекен-жай/аты"(DNS-
сервер аймағында сақталады) ақпараттарын ӛңдей алады.
DHCP клиенттің IP – мекен-жайының баптауларына мықты автоматикалық
механизмді қамтамасыз еткенімен, таяу уақытқа дейін DHCP DNS қызметі
клиенттің DNS-жазбаларына жаңартулар жасаған жоқ, оның ішінде DNS-
серверде сақталатын "IР – мекен-жай/аты" мен "аты/IР – мекен-жайларға"
жаңартулар жҥргізген жоқ. Егер DHCP DNS байланыса алмаса, онда DHCP-
клиент жайлы, DNS қолдайтын ақпараттар, керексіз болып қалады. Мысалы,
DHCP-серверден клиент IP – мекен-жай алады, бірақ DNS жазбалары,
ағымдағы IP – мекен-жай оқылмайды, сонымен қатар жаңа IP – мекен-жайды
толық домендік атта (fully qualified domain name, FQDN) қҧруға мҥмкіндік
болмайды.
Windows 2000 DHCP-серверлері және клиенттері DNS-та байланыса
алады, егер сервер динамикалық жҥйенің домендік атының (Dynamic DNS,
197
DDNS) жаңартылуын орнатса. DNS Windows 2000 қызметінде динамикалық
жаңару орнатылған. DHCP-сервер Windows 2000 DNS-серверде тіркелуден
ӛтіп, (А) мекен-жайы қорларының жазбаларын жаңартып, DDNS жаңартулар
хаттамасы арқылы (PTR) жазба қорларының кӛрсеткіштерін ӛзінің DHCP-
клиентіне орнатуы мҥмкін. А типінің тіркелуі мен жазбаларының мҥмкіндіктері
және PTR типінің жазбалары DHCP-серверге, DNS клиентінің тіркеуіне прокси-
сервер ретінде әсер етеді, оны Windows 95 пен Windows NT 4.0 қолданады.
DHCP-серверлері Windows 2000 және басқа клиенттерді ажырата алады.
Қосымша баптау коды DHCP (Option Code 81) FQDN клиентті DHCP- серверге
қайта қалпына келтіруіне рҧқсат етеді. Егер мҥндай мҥмкіндік болса, онда
DHCP-сервер
динамикалық
жаңартулар
хаттамасы
арқылы
DNS
модификациялық жазбалар ресурсын динамикалық тҥрде жаңартады. Сонымен,
DHCP-клиенттердің DHCP сҧраныстарында Option Code 81-ді серверге
жібереміз.
Достарыңызбен бөлісу: |