II бөлім. Шетелдегі қазақ ұлт зиялылары мен көрнекті өкілдері

6. 
   Қазақ диаспорасы: кешегісі, бүгіні, ертеңі. Ғылыми конференция материалдары.
   

7. 
   Қиянатұлы З. Жылаған жылдар шежіресі. Алматы, 1995.
   
8. 
   Сарай А. Революциядан бұрынғы Моңғолия қазақтары. Өлгий-1992. 36-бетте.
   
9. 
   Еуразиялық интеграция және қазақ диаспорасы. Материалдар жинағы. Алматы,
   

10. 
    А.Сарай - Революциядан бұрынғы қазақ халқы. Баян-Өлгий, 1991, 4 б.
    

5. 
   Халифа Алтай. Алтайдан ауған ел. А., 2005.
   
6. 
   Қиянатұлы З. Жылаған жылдар шежіресі. Алматы, 1995.
   
7. 
   Ислам Қабышұлы. Моңғолия қазақтарының тарихы. Баян-Өлгей. 1980, 18 б.
   
8. 
   Жеменей И. Иран қазақтары. Алматы, 2007.
   

4. 
   Мыңжан Н. Қазақтың қысқаша тарихы. А., 1993.
   
5. 
   Оралтай Х. Елім-айлап өткен өмір. Алматы, 2005, 67-б.
   
6. 
   Еуразиялық интеграция және қазақ диаспорасы. Материалдар жинағы. Алматы,
   
7. 
   2007.
   

1. 
   Ақтабан шұбырынды заманында Шыңжан бетіне өткен қазақ ауылдары.
   

3. “Петербор келісімі” немесе орыс-қытай шекарасы бөлінуден кейінгі Шыңжанды тұрақтап қалған қазақтың өмірі.

- Алтай, Тарбағатай, Ереңқабырғадағы қазақтың көшіп барған алғашқы жылдарындағы Қытай үкіметі тарапынан жасалған шаралар;

- Тайпиндер көтерілісі (Ұйғырлар қозғалысы);

- Қытайдың толқушыларға қолданған жазалау шаралары, оның қазақ халқына тигізген зардабы;

- Шекарадағы қақтығыстар;

- 1916 жылғы ұлт – азаттық көтеріліс кезінде Жетісудан Шыңжанға өтіп кеткен қазақтың Қытай өкіметіне қарау туралы шешімі;

- XX ғ. 20 – 30 жылдарындағы саяси өмір;

- Алтайдағы қазақтардың үдере көшуі, оларды қайтару туралы Қытайдың жауыз әрекеті;

- Үндіқытайдағы (Гималай тауындағы) қазақ көші мен қытай жендеттері арасындағы қақтығыстар.
Ұсынылған әдебиеттер:

1. 
   Қазақ диаспорасы: кешегісі, бүгіні, ертеңі. Ғылыми конференция материалдары.
   

2. 
   Оралтай Х. Елім-айлап өткен өмір. Алматы, 2005, 67-б.
   
3. 
   Еуразиялық интеграция және қазақ диаспорасы. Материалдар жинағы. Алматы,
   

4. 
   Мыңжан Н. Қазақтың қысқаша тарихы. А., 1993.
   
5. 
   А.Сарай - Революциядан бұрынғы қазақ халқы. Баян-Өлгий, 1991, 4 б.
   

1. ХХ ғ. басындағы қазақтың ахуалы.

2. Мәдениеті.
ОБСОЖ түрі: Қазақстанмен шектес жатқан елдердегі қазақ ирредентінің шекара бөлінген кездегі қалып қоюы, кеңес үкіметі тұсындағы олардың этномәдени өміріндегі өзгерістерді карта жасау арқылы көрсету.
әдістемелік нұсқау:

- бұрынғы Қоқан, Хиуа хандықтары мен Бұқар әмірліктері тұсындағы қазақ-қырғыз, қазақ-өзбек, адай-түрікпеннің қарым-қатынасынан хабардар болу. Ташкент, Жизақ, Науаи облыстары мен Қарақалпақ еліндегі қазақтың қоныстану ерекшеліктері. Өзбекстандағы қазақтың санына қатысты даулы мәселелер. Кенесары Іле, Жоңғар Алатауына барған кездегі қазақ ауылдарының қырғыз жұртында қалып қоюы назарда болу керек. Түркімен қазақтарының ахуалы. Демографиялық өсу көрсеткіштері. Жер–су реформасы және ұлт – азаттық көтеріліске дейін Тәжіктің Гулаб елін мекендеп қалған қазақтың тұрмысы. «Қазақ гүзардан» асқан Адай – Қосай елі.Түркімен, қарақалпақ арқылы қуғын-сүргіннің салдарынан және сауда жолымен тәжік жеріне асып кеткен қазақтардың барған уақытын анықтау.

- қазақтың ежелден келе жатқан салт-дәстүрінің сақталуы, қисса-дастан, жыршы-жыраулық дәстүр, шаруашылығы, оқу-білім, ұлттық мектепетерде оқу мәселесі, үй тұрмысы, кілем тоқу, зергерлік, қолөнер, жұмыспен қамтылудағы кейбір олқылықтар.үй салу, әдеп-ғұрыптар, қолөнер суреттерімен танысу.
Ұсынылған әдебиеттер:

1. 
   Жеменей И. Иран қазақтары. Алматы, 2007.
   
2. 
   Қазақ диаспорасы: кешегісі, бүгіні, ертеңі. Ғылыми конференция материалдары.
   

3. 
   Оралтай Х. Елім-айлап өткен өмір. Алматы, 2005, 67-б.
   
4. 
   Еуразиялық интеграция және қазақ диаспорасы. Материалдар жинағы. Алматы,
   

2. ХХ ғасырдағы Ресей қазақтарының өмірі.

3. Ресейдегі қазақ ұлттық орталықтар.
ОБСОЖ түрі: саяси реформалардың салдарынан Ресей аумағына өтіп кеткен қазақ жерлерінің тарихы, мәдениеті жөнінде дөңгелек үстел өткізу.
қаралатын мәселелер:

- Сібірдегі байырғы қазақ өмірі, Алтайдың Құлынды өлкесіндегі Керей, Найман тарихы, Омбыдағы «Он алтынның зары», Орынбор қазағының тарихы, Түмен, Қорған Аштархан мен Еділ бойындағы қазақтың салтындағы ерекшеліктер;

1. 
   Қазақ диаспорасы: кешегісі, бүгіні, ертеңі. Ғылыми конференция материалдары.
   

2. 
   Еуразиялық интеграция және қазақ диаспорасы. Материалдар жинағы. Алматы,
   

3. Мендикулова Г.М. Исторические судьбы казахской диаспоры. Происхождение и развитие. А., Ғылым, 1994.

4. Мендикулова Г.М. Казахская ирредента в России (история и современность)// Евразийское сообщество. 1995, № 8.

5. Мендикулова Г.М. Трудовая иммиграция казахской диаспоры в 1960-1990-е годы// Евразийское сообщество. 1995, № 8.

1. Венгриядағы қазақ жұрты. Германия, Англия, Франциядағы қазақтың көшіп бару тарихы.

2. АҚШ-тағы қазақ диаспорасы.
ОБСОЖ түрі: кейінгі орта ғасырлардағы Еділ-Дунай арқылы Шығыс Еуропаны қоныстанған қыпшақтардың жүріп өткен картасын жасау, ХХ ғасыр басындағы отарлаудың салдарынан Қытай, Үндістан жерлері арқылы Түркияға, содан Батыс Еуропа мен Америкаға оқу-білім іздеп барып, сонда тұрақтап қалған қазақ жастарының өмірімен бейнетаспа арқылы танысу.
әдістемелік нұсқау:

- Қыпшақ даласынан Кавказ, Қырым арқылы поляктың жерін басып, венгр еліне барған, кейін сонда тұрақтап қалған мадьяр жұрты және ХХ ғасырдың 50-80 жж. Түрік елінен Еуропаның бірқатар мемлекеттерінде білім алған қазақ жастарының сол жерде бір-бірімен некелесіп, қызмет бабымен қалып қойғандығы, Мюнхен, Кельн, Берлин қазақтары. Лондон, Париждегі азғана қазақ., Будапештің айналасындағы Мадьяр – Қыпшақтар мен олардың байырғы салт ұстану ерекшеліктері, Еуропа қазақтарының тілі, мәдениет тұрғысындағы кейбір мәселелері, Еуропадағы «Азаттық радиосы», қазақтардың қазіргі кездегі Қазақ елімен байланысы, бұқаралық ақпарат тарату, тіл, салт-дәстүр ұстануы.

- ХХ ғасырдың ортасынан бастап Еуропадан Солтүстік Америкаға жеткен қазақтардың АҚШ астанасы, сол маңдағы ірі қалалар мен елді-мекендерге қоныстанып, ел әкімшілігі тарапынан қолдауға ие болуы, Вашингтон мен Нью-Йорктегі қазақ диаспорасы, олардың Қазақстанмен қарым- қатынасы, АҚШ тарапынан жасалатын көмек-мұқтаждар, Еуропа мен АҚШ-тағы қазақ ұл-қыздарының білім алу деңгейі, олардың бүгінгі тұрмысы, елшілікпен байланысы.
Ұсынылған әдебиеттер:

1. 
   Оралтай Х. Елім-айлап өткен өмір. Алматы, 2005, 67-б.
   
2. 
   Еуразиялық интеграция және қазақ диаспорасы. Материалдар жинағы. Алматы,
   

3. 
   Жеменей И. Иран қазақтары. Алматы, 2007.
   
4. 
   Қазақ диаспорасы: кешегісі, бүгіні, ертеңі. Ғылыми конференция материалдары.
   

1. Шығыс Түркістан ұлт-азаттық көтерілісінің басшысы.

2. Оспан Исламұлы – “Қуыршақ үкіметтің” құрбаны.
ОБСОЖ түрі: “Оспан батыр – халық қаһарманы” атты дөңгелек үстел.
қаралатын мәселелер:

- “Үш аймақ” әрекеті. Есімхан, Ырысхан бастаған Көктоғай, Шіңгіл елінің Шың Шы-Сай өкіметіне қарсы қарулы көтерілісі. Оспан батырдың КСРО, Моңғол елдерімен араздығы. Шығыс Түркістан жұмхұриятының құрылуы.

- Оспан батыр –Алтай аймағын азат етуші әрі осы аймақтың губернаторы. Қайраткердін жаңа үкіметтен бас тартуы. Жаңа майдан ұйымдастыруы. КСРО, Моңғол үкіметінің Оспан батырға қарсы ұйымдастырған іс-шаралары. Алтай аймағы губернаторлығынан бас тартуы. АҚШ, Ұлыбритания елшіліктерімен байланысы .Оспанның қолға түсуі мен жазалануы.
Ұсынылған әдебиет:

1. Оралтай Х. Елім-айлап өткен өмір. Алматы, 2005, 67-б.

1. 
   Сәмитұлы Ж. Алтайда неше Оспан болған? Қазақ тарихы. 1995, №4.
   
2. 
   Қайратұлы Б. Даланың соңғы нояны. “Егемен Қазақстан”, 2008, 22-наурыз.
   
3. 
   Қ.Қиысхан. Сендер 1937 жылы Мәскеуге апарып өлтірген Ахмет Байтұрсынов пен Әлихан Бөкейханның басын әкеліп беріңдер. / Қостанай таңы. 2009, 27 қаңтар.
   

1. Түркістан автономисының құрылуы мен М.Шоқайдың қызметі.

2. Батыс Еуропадағы алғашқы Түркістан эмиграциялық орталығы және оған М.Шоқайдың қосқан үлесі.
ОБСОЖ түрі: “М. Шоқай түркі дүниесінің рухани көсемі” атты пікірсайыс.
қаралатын мәселе:

Кеңестік Қазақстан тарихшылары мен Батыс Еуропа ғалымдары және шетелдегі қазақ тарихшыларының еңбектеріне баға беру.

1. Алаш қозғалысы. Материалдар жинағы. А., 2009 ж.

2. Оралтай Х. Елім-айлап өткен өмір. Алматы, 2005.
6. Студенттің өз бетімен жұмыс орындауына әдістемелік нұсқау беру
ЖОО кредиттік жүйе студенттердің өзіндік жұмысты жоғары деңгейде орындап, сапалы білім алуын талап етеді. Аталған пән бойынша студентке төмендегідей дайындық әдістері қарастырылған:

- лекция кезінде тыңдаған ақпараттарды пысықтау;

- семинар сабақтарының барлығына дайын болу;

- пән бойынша емтиханға толық дайындалу;

- баяндама және реферат дайындау.

Оқытушы басшылығымен студенттің игеретін оқу жұмысының көлемі

23. 
    Ислам Қабышұлы. Моңғолия қазақтарының тарихы. Баян-Өлгей. 1980, 18 б.
    
24. 
    Жеменей И. Иран қазақтары. Алматы, 2007.
    
25. 
    Қазақ диаспорасы: кешегісі, бүгіні, ертеңі. Ғылыми конференция материалдары.
    

26. 
    Қиянатұлы З. Жылаған жылдар шежіресі. Алматы, 1995.
    
27. 
    Сарай А. Революциядан бұрынғы Моңғолия қазақтары.
    

28. 
    Оралтай Х. Елім-айлап өткен өмір. Алматы, 2005, 67-б.
    
29. 
    Еуразиялық интеграция және қазақ диаспорасы. Материалдар жинағы. Алматы,
    

30. 
    Мыңжан Н. Қазақтың қысқаша тарихы. А., 1993.
    
31. 
    А.Сарай - Революциядан бұрынғы қазақ халқы. Баян-Өлгий, 1991.
    

1. 
   Қабышұлы И. “Құпия шежіренің” құпиясы. \Егемен Қазақстан, 2007, 20 желтоқсан.
   
2. 
   Күзембайұлы А., Әбіл Е. История Казахстана. С-П, 2004. 7-е изд.
   
3. 
   Назарбаев Н.Ә. Құшағымыз бауырларға айқара ашық. Мына кітапта: // Дүниежүзі
   

4. 
   С.Мұқанов. Қытайға саяхат. // Жұлдыз. – 1959 - №5.
   
5. 
   Толыбеков С.Е. Общественно-экономический строй казахов в
   

6. 
   Тортаева Ә. Шығыс Түркістан қазақтары. // Қазақ тарихы. –
   

7. 
   М.Тәтімов. Ауылдағы демографиялық ахуал. А.,1990, 64 бет.
   
8. 
   Омарбеков Т. Голощекин Қазақстанда. \Лениншіл жас. 1990, 5 тамыз.
   
9. 
   М.Қойгелдиев, Т.Омарбеков. Тарих тағылымы не дейді? А.,1993.
   
10. 
    Тәтімов М. Ауылдағы демографиялық ахуал. А.,1990, 64 б.
    
11. 
    Тәтімов М. Демография және халықтану. \\ Қазақ тарихы. 2004, № 6.
    
12. 
    Қозғанбаева Г.Б. Қазақ диаспорасы қашан, қалай пайда болды?// Қазақ тарихы,
    

13. 
    Шәрбақынұлы З. Киелі қанның тамшысы. Көкшетау,2005.
    
14. 
    Мауқараұлы А. Қызыл қырғын.// Ақиқат, 1994, №9.
    
15. 
    Сәмитұлы Ж. Алтайда неше Оспан болған? Қазақ тарихы. 1995, №4.
    
16. 
    Қайратұлы Б. Даланың соңғы нояны. “Егемен Қазақстан”,
    

17. 
    Төлепберген М. Шетелдегі қазақтар: тіл және ақпарат.
    

18. 
    Кәмалашұлы Б. Малды сетерлеу. "Қазақ елі", 1996, 20 қыркүйек.
    
19. 
    Мауқараұлы А. Көшпенді керейлер. Шалқар, 1994.
    
20. 
    Тынышбаев М. Қазақ халқы тарихынан мәліметтер. Алматы, 1990.
    
21. 
    Есімов Қ. Қазақстан тарихы деректануы - Қарағанды, 1999.
    
22. 
    Күзембайұлы А., Әбіл Е. История Казахстана. С-П, 2004. 7-е изд.
    
23. 
    Ә.Марғұлан. Тамғалы тас жазуы \\ Жұлдыз, 1984. №1.
    
24. 
    Қозыбаев М.Қ. Ата тарихы туралы сыр (Қазақ халқының тағдыры хақында) // Дүниежүзі
    

25. 
    Қайдаров Ә. Ана тілі азбасын, атамекен тозбасын. // Дүниежүзі
    

26. 
    Сартаев С. Қуат күшіміз бірлікте. // Дүниежүзі қазақтарының құрылтайы. Алматы, 1993.
    

- аралық бақылау мен білім деңгейі, пәнді меңгере білуі;

- лекция басында және барысындағы бекіту сұрақтары;

- семинар сабақтарында негізгі түсініктер мен заңдылықтарды игеру;

- семинар (ОБСӨЖ) сабақтарында тәжірибелік тапсырмаларды орындауды игеру.
І. Рейтинг балдарын бақылау бойынша анықтау

№	Қорытынды бақылау түрі	Бақылау түрі	Балл қою
1	емтихан	Қорытынды бақылау	40
		Аралық бақылау	5+5
		Кезекті бақылау	50
		Барлығы	100

Аудиториялық сабақтар төмендегідей анықталады:

лекция – 15 сағат;

семинар – 15 сағат;

барлығы – 30 сағат.
ІІ. Кезекті және аралық бақылау балдарын (30) анықтау:

Семестр бойынша 2 аралық бақылау өткізіліп, олардың әрқайсысына 30 балдан бөлінеді.

- семинар (ОБСӨЖ) сабағында жауап берген кезде

- өте жақсы – 1 балл;

- жақсы – 0,7 балл;

- қанағ. – 0,5 балл;

- қанағатсыз. – минус 0,5 балл

- лекцияға қатысып, конспект болса – 0,2 балл;

- қосымша – 0,3-0,5 балл;

- баяндама – 1,0 балл;

- реферат – 1,5 балл;

- бақылау жұмысы – 0,3 балл;

- глоссарий – 0,2 балл;

- кроссворд құрастыру – 0,3 балл;

- студентік конференцияға дайындық – 1 балл;

- мерзімдік баспасөзге талдау жасау – 0,2 балл;

- лекция, семинар (ОБСӨЖ) сабақтарын қалдырса – 0,5 балл.

Семинар (ОБСӨЖ) сабақтарын қалдырса, студент кесте бойынша сол сабақтарды қатаң түрде өтейді.

Сабақ қалдырған студентке кезекті бақылау жұмысы тапсырған кезде, төменгі жағдайларға назар аудару керек:

• 
  егер студент себеппен сабақ қалдырған болса, оның өтелген сабағының бағалауы төмендемейді, мысалы студент «5» ке жауап берсе, баға сақталады.
  
• 
  егер студент себепсіз сабақ қалдырған болса, оның бағалау коэффициенті төмендейді: берілген тапсырма бір аптаның ішінде орындалса – 0,8 балл, келесі аптада орындалса - 0,6 балл, екі аптадан кейін орындалса – 0,4 балл, одан кейінгі орындалған тапсырмалар қабылданбайды.