Сабақ тақырыбы: Антика мәдениеті Сабақ мақсаты
Гомер дәуірінің мәдениеті
жүктеу/скачать 66.77 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Архаика кезеңінің мәдениеті.
| Гомер дәуірінің мәдениеті.Грек тарихының келесі кезеңін ұлы ақын Гомердің атымен гомер дәуірі деп атайды.Оның тамаша поэмалары «Илиада» мен «Одиссея» сол уақыт жөнінде (б.д.д. 1-мыңжылдық) өте жақсы мағлұмат беретін хабарлар көзі болып табылады.Олар б.д.д XIII ғасырда өткен Троя соғысын және поэманың басты кейіпкерлерінің бірі Одиссейдің еліне қайтқан жорығы кезінде бастан кешкен таңғажайып оқиғаларын баяндайды.Сол кезең көркемөнерінің аса маңызды ескерткіштері геометриялық өрнектен жазылған керамикалық дүниелер біздің заманымызға дейін жетті.
Архаика кезеңінің мәдениеті.Б.д.д VIII-VI ғасырларда гректер өз Отандарынан тыс Жерорта , Қара және Мәрмәр теңіздері жағалауы елдерін отарлауға кірісті.Бұл уақыт тарихқа “ұлы отарлау» атымен енді.Соның нәтижесінде, грек мәдениеті өзге халықтармен араласып, мәдениетін байыта түсті.Гректер лидиялықтардан ақша соғуды,финикиялықтардан әліппелік жазуды үйрене отырып,оны одан әрі жетілдірді. Финикия әліппесіне дауысты дыбыстарды енгізіп, өз әліппесін жазады.Мәдениеті жоғары дәрежеде дамыған.Ежелгі Мысыр мен Вавилон елдерінен астрономия,геометрия ғылымдарының жетістіктері алынып,сәулет және мүсін өнерлері қажетке жаратылды.Гректер өзге елдер мәдениетінің озық үлгілерін тек сол күйінде қабылдап қана қоймай,оларды шығармашылықпен пайдаланып,өздерінің ешкімдікіне ұқсамайтын төл мәдениетін жасады.Архаика кезеңінде қала мемлекеттер-полистер Афины,Спарта,Коринф,Аргос,Фивы қалыптасты.Бұл кезең атышулы грек аңыздары –грек мифологиясының қалыптасу кезеңі болды.Грек аңызы бойынша,ең әуелі Хаос (ештеме жоқ,тәртіпсіз дүние) болған,одан жер(Гея қүдай ана)және жер асты патшалығы (Татар)бөлініп шыққан.Грек мифологиясы бойынша дүние құдайлармен адамдардан тұрған.Ең басты құдайлар Грекиядаға ең биік Олимп тауын мекендеген.Олардың ішіндегі ең бастысы Зевс басқа құдайларға және адамдарға билік жүргізген.Өзінің бір інісі Посейдон құдайға теңіздерді билеуді,екінші інісі Аидқа жер асты өліктер патшалығын билеуді тапсырған.Жарықпен поэзияның құдайы болып Зевстің ұлы Аполлон тағайындалған,оның артына көркемөнер мен ғылымдардың желеп-жебеуші тоғыз музасы – әдемі қыздар (Евтерпа –лирикалық поэзия,Клио-тарих,Талия-комедия,Мельпомена-трагедия,Эрато-махаббат поэзиясы,Терпсихора-би,Полгимния-гим,Урания-астрономия,Каллиопа-эпикалық поэзия) еріп жүрген.Зевстің басқа балалары- Афродита сұлулықтың құдайы,от пен ұсталық өнердің құдайы – айлакер Гефест,соғыс құдайы Арес,даналық құдайы Афина,айдың құдайы Артемида болған.Әрбір кәсіптің өзінің желеп-жебеуші құдайы болған.Мысалы,Деметра егіншілікті,Афина тоқымашылықты,Дионис шарап өндірісін,Гермес сауданы,Артемида аңшылықты,тағы аңдарды жебеуші құдай болып саналған.Грек халқы Троя соғысы,Геракл батырдың ерліктері,т.б. оқиғалар туралы толып жатқан аңыздардың авторы. Гректер шығарған аса бай, әрі қызықты мифология өзге халықтардың мәдени өміріне орасан зор ықпал етті, бірнеше ғасырлар бойы ақындар, жазушылар және суретшілер шабытының қайнар көзі болды. Гректер мәдениетінің тағы бір бөлігі төрт жыл сайын Олимп құдайлары құрметіне өткізіліп тұратын олимпиадалық ойындар болған. Ең алғашқы олимпиадалық ойындар б.д.д. 776 жылы өткізілген. Жаңа заманда олимпиадалық ойындар 1896 жылы барон Пьер де Кубертеннің ұйымдастыруымен Афины қаласында өткізілгені мәлім. . Ұлы философтар Фалес, Анаксимен, Алексимандр, Парменид, Гераклид, Сократ, Платон, Аристотель, Демокрит, т.б. адам, қоғам, болмыс, сана, материя туралы салиқалы еңбектерін қалдырды. Архаика кезеңінде грек әдебиеті де айрықша дамыды. Сол кезеңде грек әдебиетінің аса көрнекті өкілдері ақындар Архилох (б.д.д.VII ғ.), Алкей (б.д.д.VII-VI ғғ.), Анакреонт (б.д.д. Vғ.), т.б. болды. Б.д.д.VI ғ. Бастап грек театры дами бастады. Грек театры ашық аспан астында ұйымдастырылған, оның орхестра ( хор алаңы), скена (актерлер үйі) тәрізді бөліктері болған. Актерлер ( тек ер адамдар) өз ойындарында маскалар қолданған. Қала құрылысында сәулет өнерінің тамаша туындылары акраполь (қасиетті орын), агора(сауда орталығы), ғибадатханалар мрамордан тұрғызылған. Ғибадатхана құрылысында колонналарды (орасан ірі бағаналарды) ион және доринф стилімен салатын болған. Архика кезеңінің керамикалық бұйымдары өздерінің аса байлығымен, түрлерінің әр тү түрлілігімен, суреттермен өрнектелу ерекшелігімен таңғалдырды. жүктеу/скачать 66.77 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|