4. Қажетті ресурстар 1. Слайд, Қазақстанның картасы, үлестірмелі материалдар, схема.З.А.Джандосова. Қазақстан тарихы. 10 - сыныпқа арналған оқулық.- Алматы: Мектеп,2019//http://expert.mektep.kz/ru/shop/126439-10_klass/, https://e-history.kz/kz/chronology/event/44
5. Сабақтың барысы
І. Ұйымдастыру кезеңі:
А) білімгерлермен сәлемдесу
Б) Білімгерлерді түгендеу
ІІ. Үй жұмысын сұрау. Тұжырымдардың ақиқат немесе жалған екенін толтыру кестесі.
№
|
Тұжырымдар
|
Жалған
|
Ақиқат
|
1
|
Үйсіндер көшпелі мал шаруашылығымен ғана айналысты
|
-
|
|
2
|
Күнбидің сарайы Битянь қаласында орналасты
|
-
|
|
3
|
Үйсін мемлекетінде сол жақ (шығыс), оң жақ (батыс) және орталық бөліктерге, ал олар толып жатқан ұсақ иеліктерге бөлінді.
|
|
+
|
4
|
Көшпелілер мемлекетінің бірінші үлгісі көсемдікке ғұндар жатады
|
-
|
|
5
|
Қаңлылардың негізгі қоныстанған жері Сырдарияның орта ағысы
|
|
+
|
6
|
Сақ қоғамында әйелдер жоғары мәртебеге ие болды.
|
|
+
|
7
|
Қаңлы мемлекеті «үлкен күнби» және «кіші күнби» иеліктеріне бөлінді.
|
-
|
|
8
|
Ғұн мемлекетінің басындағы адамды гуньмо деп атады.
|
-
|
|
9
|
Түменбасылар тәңірқұттың туысқандарынан тағайындалды.
|
|
+
|
10
|
Сақ көсемдері экономикалық қызметтерді атқарды
|
-
|
|
11
|
Алғашқыда Қаңлылар оңтүстігінде юэчжилерге тәуелді болды.
|
|
+
|
12
|
Шаньюйден кейінгі жоғары лауазымды тұлғалар - кіші күнбилер
|
-
|
|
Сәйкестендіру кестесі
Көсемдік
|
|
Мәжбүрлеу жүйесі мен заң пайда болған саяси құрылым
|
Ерте көшпелілер империясы
|
|
Туыстыққа негізделген, мұрагерлік билігі бар көсем басқаратын саяси құрылым
|
Дамыған көшпелілер империясы
|
|
Рулық және рудан тыс байланыстарға негізделген көпсатылы саяси құрылым
|
ІІІ.Жаңа сабақ.
Мәтінмен жұмыс. Білімгерлер ортағасырлық қағанаттар туралы ақпаратты оқып, кесте толтырады.
Қағанаттар
|
Аумағы
|
Өмір сүрген уақыты
|
Негізін қалаған
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Дескриптор
1. VI-IX ғғ. мемлекеттерді, олардың өмір сүрген жылдарын, территориясын, негізін қалаушылары мен билеушілерін кестеде жүйелі түрде айқындай алады.
2. Орта ғасырларда өмір сүрген мемлекеттердің өзара сабақтастығын ажыратып көрсетеді
Картамен жұмыс. Білімгерлер кескін картаға ортағасырлық қағанаттарды түсіреді.
Б ағалау критерийлері:
1. Батыс Түрік қағанаты территориясы мен астанасын айқындай алады
2. Түргеш мемлекетінің территориясы мен астанасын көрсете алады.
3. Қарлұқ қағанатының территориясы мен астанасын айқындай алады.
2.Мәтінмен жұмыс. Білімгерлерге Бумын, Сұлу, Үшлік, Тон қағандар туралы төрт бөліктен тұратын мәтін таратылады. Оқытушы нұсқаулығымен 2 мин ішінде бір бөлікті оқып, интерактивті тақтада сұраққа жауап береді.Осылайша 4 мәтінді игереді.
Мемлекеттің ішкі тұрақтылығын сақтады
|
Көрші елдермен сауда-саттық қарым-қатынасты жақсартты
|
Өз жауларына төтеп бере отырып, соғыстарда жеңіп отырды
|
Мемлекеттің тәуелсіздігін сақтап қалды
|
|
|
|
|
Кестемен жұмыс
Ерте ортағасырдағы қазақ жеріндегі болған саяси өзгерістерді сипаттаңыз.
Дескриптор:
- 1-карта арқылы ерте ортағасырлардағы қазақ жеріндегі өзгерісті сипаттайды;
- 2-карта арқылы ерте ортағасырлардағы қазақ жеріндегі өзгерісті сипаттайды;
- 3-карта арқылы ерте ортағасырлардағы қазақ жеріндегі өзгерісті сипаттайды;
- 4-карта арқылы ерте ортағасырлардағы қазақ жеріндегі өзгерісті сипаттайды.
Достарыңызбен бөлісу: |