Сабақтың мақсаты: «электролиттер» және «бейэлектролиттер»

III. Бөлімде оқушылар алған білімді бекіту

жүктеу/скачать 483.5 Kb.

бет	8/8
Дата	15.06.2016
өлшемі	483.5 Kb.
	#136856
түрі	Сабақ

1 2 3 4 5 6 7 8

III. Бөлімде оқ ушылар алған білімді бекіту мақсатында мұғалім тақырыптың соңындағы жаттығудың кейбіреулерін сыныпта оқушылармен бірге талдайды. Немесе қалыптасқан білім дағдысын және жаңадан өткен сабақты дамыту мақсатында 5-10 минуттық тексеру жұмысын ұйымдастыруына да болады.

I нұсқа

II нұсқа

▲1. Этанолдың молекулалық, құрылымдық формуласын жазыңдар

2. Бірінші сұрақтағы аты аталған заттың жітелуін, қолданылуын айтыңдар.

▄ 3. Берілген теңдеулерді аяқтаңдар:

а) CH₄ + O₂→

ә) C₂H₄ + O₂→

б) C₂H₂ тримерлену

түзілген өнімдердің аттарын атаңдар

▲1. Метанолдың молекулалық және құрылымдық формуласын құрыңдар

▲2. Бірінші сұрақта аты аталған заттың молярлық массасын табыңдар

▄ 3. Берілген теңдеулерді аяқтаңдар:

а) C₂H₆ + O₂→

ә) C₂H₄ + HBr →

б) түзілген өнімнің аттарын атаңдар

Оқулықтан §55. 10-жаттығуды орындаңдар.

§56. 11-жаттығуды орындаңдар.

Мұғалім өз қалауымен сабақты қорытындылаудың басқа әдістерін ұсынуына болады.

Үйге тапсырма. §54. 1-12-жаттығулар. §55. 1-, 3- жаттығулар. Есептер жинағы мен жұмыс дәптерінен тапсырмалар.

61-сабақ. Карбон қышқылдары
Сабақтың мақсаты: оттекті органикалық қосылыстар алуан түрлі болғандықтан, оларды бір-бірінен ажырата білу үшін функционалдық топтардың маңызы жайлы түсінікті одан әрі жалғастыру қажет.

Күнделікті өмірмен байланыстырып, карбон қышқылдарының қарапайым өкілдері – құмырсқа және сірке қышқылдарының құрамы мен құрылысы туралы мағлұмат беру.

Құралдар мен реактивтер: метал Mg, NaOH, Na₂CO₃, CaO, C₂H₅OH концентрациялы H₂SO₄ 70%-тік және 5%- тік сірке қышқылының ерітінділері, сприт шам, сынауық ұстағыш, суытқыш түтігі, т.б.

Сабақтың барысы. I. Жаңа сабақты қабылдауға дайындық.

1-оқушы. Өткен сабақта алған біліміді бекітуге берілген 5-10мин-тық тексеру жұмысының I нұсқасындағы 4 сұрақтың өз қалауы бойынша екеуін орндайды.

2-оқушы. I, II, III атомды спирттердің аттарын атап, формуласын жазып, әрқайсысының молярлық массасын табуына болады.

3-оқушы.Этанолдың жануын реакция теңдеулерін жазу арқылы түсіндіреді.

Осы кезде қалған оқушылармен бірге отырып, тақырып соңындағы жаттығуды ауызша талдап, мұғалім өткен сабақта алған білімді одан әрі дамытады.

II. Жаңа сабақты оқып-үйрену. Мұғалім тірек білімді пайдалана отырып, -

O O

OH; – C ; - C

H OH

функционалдық топтары бар заттардың оқушыларға таныскластарын атауға мүмкіндік жасайды. Піспеген жеміс-жидектерде, қымыздықта, қымызды, лимонда қандай дәм болатынын естеріне сала отырып, органикалық заттардың да ішінде қышқылдар бар екніне назар аударған жөн. Күнделікті тұрмыста қолданылып жүрген құмырсқа және сірке қышқылымен таныстырады. Тәжірибелер көрсетеді, индикаторға әсерін байқай отырып, бейорганикалық қышқылдарға ұқсастығы мен айырмашылығын талдап түсіндіреді. Оқулықта берілген сірке қышқылының химиялық қасиеттерін тәжірибе арқылы оқушыларға көрсетуге болады.Ол үшін мұғалім уақытты тиімді пайдаланып, сұрақ-жауапты жоспарлы түрде алдын ала даярлап алуы қажет.

Сірке қышқылының қолданылуын оқулықты пайдалану арқылы өзіндік жұмыс ретінде орындайды.

III. Алған білімді бекіту. Оқулықтағы §60. 1-8-жаттығуларды ауызша және жазбаша екі немесе үш топқа бөліп, орындату арқылы сабақ қортындыланады.

Үйге тапсырма. §57. 1-8-жаттығулар. Химия мен жаттығулар жинағынан, жұмыс дәптерінен тапсырмалар.

62-сабақ. Күрделі эфирлер мен майлар. Сабын және синтетикалық жуғыш заттар. Генетикалық байланыстар жайлы ұғым.
Сабақтың мақсаты: гүлдерде, жеміс-жидектерде болатын хош иісті еске түсіре отырып, олардың күрделі эфирлерге жататыны туралы мағлұмат беріледі. Жоғары молекулалы карбон қышқылдарының эфирлері, сабын және синтетикалық жуғыш заттар туралы ұғыммен таныстыру қажет.

Құралдар мен реактивтер: Сірке, стеарин қышқылы, натрий сілтісі, концентрациялы тұз қышқылы, сабындар. Синтетикалық жуғыш заттар.

Сабақтың барысы. I. Жаңа сабақты қабылдауға дайындық. Барлық сынып оқушыларымен өткен сабақта алған білімнің практикалық мәні неде екенін айта келіп, карбон қышқылдарына тән кейбір химиялық қасиеттеріне тоқталады. Соның ішінде күрделі эфир алу реакциясына (этерификация) ерекше назар аударған жөн.

II. Жаңа сабақты оқып-үйрену. Осы тақырып тек күрделі эфирлер мен майлар жайлы мағлұмат беруге арналғандықтан, күнделікті өмірмен байланысы айтылады. Оқулықтағы «Кейбір тағамдардың құрамы» деген кестеде биолгоия курсынан жақсы таныс мәліметтер келтірілген, сыныптағы оқушылармен оны талдап, өздері білетін басқа да мәліметтерді естеріне түсіруге болады.

Май-биологиялық отын, жан-жануарлар үшін энергия көзі екендігіне тоқтала отырып, майлар, көмірсулар, нәруыздар жайлы сөз қозғайды. Сұрақтар қоя отырып, күнделікті тұрмыста қолданып жүрген майлар жайлы түсінік толықтырылады.

Қандай май тез балқиды?
Майлар суда ери ме?
Адам қандай майды пайдаланады?
Май бұзыла ма?
Майдың құрамы қандай?

Жоғары молекулалы карбон қышқылдарына тоқтала отырып, ішіндегі маңыздысы стеарин қышқылының С₁₇Н₃₅СООН формуласын жазып, оның маңызын түсіндіреді. Ал сабын дегеніміз – натрий сереаты. Сабын алуды қазақ халқы ертеден – ақ білген, қазіргі ғылымның дамуы мұнай өнімдерін тотықтырып, жоғары молекулалы карбонқышқылдарынан сабын алудың мүмкіндігіне жол ашты. Осы сабақ барысында оқулықпен өзіндік жұмыс жасату арқылы §62, 1-7-жаттығуларды талдап, білімді бекітуге болады. Ол көбінесе оқушының шығармашылық дамуын қалыптастырады, өз бетінше білім алудың қажеттігіне көз жеткізеді. Мұндай сабақтың мәні зор.

Үйге тапсырма. §58. 1-10-жаттығулар. §59-60. 1-7-жаттығулар. Есептер жинағынан, жұмыс дәптерінен тапсырмалар.
63-сабақ. Көмірсулар
Сабақтың мақсаты: көмірсулардың табиғатта таралуы, жіктелуі ен организмдегі биологиялық маңызын түсіндіру. Пәнаралық байланысты іске асырып, оқушылардың көмірсулар туралы мағлұматын кеңейту.

Құралдар мен реактивтер: қатты күйдегі глюкоза, сахароза, крахмал, мақта және глюкоза, сахароза ерітінділері.

Сабақтың барысы. I. Жаңа сабақты оқып-үйрену. Бұл сабақты мұғалім түрлі тәсілдермен өткізуіне болады. Соның бірі-ең қарапайым көмірсулар өкілі глюкозаның құрамын айта келіп, С₆Н₁₂О₆- да көміртектің массалық үлесі 40% ал оттек 53,3% екеніне, яғни оттекті органикалық қосылыстарда оттектің үлесі болаынына тағы да оқушылардың назарын аударуға болады.

Екінші тәсіл бірден глюкозаның массалық үлесіне сүйеніп, есеп шығарады. Салыстырмалы молекулалық массасы 180, құрамында С - 40%, Н – 6,7%, О-53,3% заттың молекулалық формуласын табуға болады. Осы есептеуден кейін формула С₆Н₁₂О₆ екеіне оқушылар көз жеткізеді. Одан әрі қарай басқа күрделі көмірссулармен танысу жалғасын табады. Глюкоза, сахароза, крахмалдың құрамын салыстыра отырып, оқушылар көмірсулардың құрамындағы ұқсастық пен айырмашылығына көңіл аударады. Оқулықта берілген материалды өз беттерінше оқып-үйренеді немесе мұғалімнің баяндауына көңіл аудара отырып түсінеді.

Глюкоза, сахароза, крахмал тамақ өнеркәсібінде маңызды рөл атқаратыны айтылады. Қысқаша реферат даярлауға да болады. Себебі бұл аталған көмірсулар оқушыларға биология курсынан жақсы таныс.

II. Алған білімді бекіту үшін 5-10 мин-тық тапсырма беруге болады.

I нұсқа. 1.сахарозаның молекуласындағы оттектік массалық үлесін есептеңдер.

2. Көмірсулардың табиғатта таралуын айтып беріңдер.

II нұсқа. 1. Мына айналымдарды іске асыруға болатын реакция теңдеулерін жазыңдар:

Этилен→этил спирті→сірке қышқылы→сіркеэтил

эфирі.

2. Крахмалды, целлюлозаны табиғатта неден алады?

III нұсқа. Сахарозаның молекуласындағы көміртектің массалық үлесін есептеңдер:

Көмірсулардың жіктелуін айтып беріңдер.
Глюкоза, сахароза, крахмал, целлюлозаның физикалық қасиеттерін жеке-жеке сипаттаңдар, табиғатта таралуын айтып беріңдер;
Көмірсулар қандай мақсатқа қаолданылады?

Үйге тапсырма. §61. 1-14- жаттығулар. Жұмыс дәптерінен, есептер

жинағынан тапсырмалар.

64-сабақ. Аминқышқылдары. Нәруыздар (белоктар)
Сабақтың мақсаты: азотты органикалық қосылыстардың өкілдерімен танысу арқылы оқушылардың оқушылардың органикалық заттар жайлы алған теориялық білімдерін одан әре дамыту. Аминдердің құрылымдық формуласын оқып-үйренумен қатар, жаңа функционалдық топ - NH₂ жайлы мағлұмат алу.

Құралдар мен реактивтер: аминдер молекуласын құрайтын атом модельдері.

Сабақтың барысы. I. Өткен сабақты еске түсіру. Үй тапсырмасын тесеру барысында §64, 7-12- жаттығуларды қарастырып, қосымша сұрақтар қояды. Барлық сынып оқушыларымен әуелі қиын жаттығуларды талдайды. Оқулықтағы сәйкес кестені қарай отырып, тағамның негізгі құрам бөліктерінің калориялығының әртүрлі екеніне көз жеткізеді.

II. Жаңа сабақты оқып-үйренуде көңіл аударатын мәселеге организмде майлар тотыққанда бөлінетін энергияның мөлшері көмірсулар мен нәруыздар тотыққанда бөлінетін энергиядан екі еседей көп екенін еске сала отырып, құрамында төрт элемент С,Н,О,N бар органикалық қосылыстардың қарапайым өкілінің бірі- аминсірке қышқылымен H₂N-CH₂- COOH танысады. Оның нәруыздың құрамына кіретіні, қолданылуы, қысқаша айтылады. Одан әрі оқушылардың биологиядан алған нәруыз жайлы тірек білімдеріне сүйене отырып, мұғалім қалғанын баяндайды. Түрлі сұрақтарға жауап береді.

III. бөлім. Осы сабақта §65 аяғында берілген 1-10-жаттығуларды талдап, алған білімді бекітуге болады. Мұғалімнің қалауымен сабақты өткізу әдісі тағы да басқа орындалуы мүмкін.

Үйге тапсырма. §62. 1-10-жаттығулар. Есептер жинағынан және жұмыс дәптерінен тапсырмалар.

жүктеу/скачать 483.5 Kb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 2 3 4 5 6 7 8