Ұйымдастыру
Өзін-өзі тексеру
Сабақтың басы
10 минут
Өткен білімді еске түсіру
Жаңа білім
10 минут
Бекіту
10 минут
Кері байланыс
Сабақтың соңы
10 минут
|
Ұйымдастыру:
Ынтымақтастықты қалыптастыру: «Шаттық шеңбер». Оқушылар бір-біріне сәттілік тілейді.
Үй тапсырмасын тексеру. "Өткенге шолу"
Мұғалімнің тәжірибесі ауа шары
Сабақтың тақырыбын бірлесе ашу «Реактивті қозғалыс».
Реактивті қозғалыс - Дененің бір бөлігі одан қандай да бір жылдамдықпен бөлінген кездегі қозғалысы. Реактивті қозғалыстың қарапайым мысалы ретінде, үрлеп одан кейін еркін қоя берілген ауа шарының қозғалысын қарастыруға болады. Үрленген шардың ішіндегі қысым сыртқа атмосфералық қысымнан едәуір артық болатыны белгілі, ал бос қоя берілген шардың ішіндегі біраз ауаның төменгі саңылау арқылы сыртқа шығуы шардың жоғары қарай көтерілуін тудырады. Ол біраз уақыт бөлме ішінде әрлі-берлі ұшатын болады. Шар ішінен шығатын ауа оны қарама – қарсы бағытта қозғалуға мәжбүр етеді. Реактивтік қозғалыс принцепі бойынша: сегізаяқ, кальмар, теңізқұрт, медуза сияқты теңіз жәндіктері қозғалады. Бүгінгі күні реактивті қозғалыс принцепін пайдалану адамның бір кездегі арманы және қиялы болған тылсым Әлеммен тілдесе бастауына әкелді. Реактивті қозғалыс принцепі сағатына бірнеше мыңдаған километр жылдамдықпен қозғалатын ұшақтарды, Жердің жасанды серіктерін, планетаралық саяхат жасайтын ғарыш зымырандарын жасауға мүмкіндік туғызды. Адам баласының ғарыш кеңістігіне шығуы үшін асқан кемеңгершілік, аса ыждағатты есеп, өте күрделі техника және асқан ерлік қажет.
Тапсырма
1. Зымыран қалай қозғалады?
2. Реактивті қозғалыс дегеніміз не?
3. Қандай мақсатпен зымырандар көпсатылы болып жасалады?
4. Реактивті қозғалыс жылдамдығы қандай шамаларға байланысты?
5. Ғарышты зерттеудегі қандай жетістіктерді білесіңдер?
Берілген сұрақтар бойынша топтар өзтобына қатысты сұрақтарды зерттеп жауабын табады.
Оқушылардың алдына қойған мақсатының орындалғанын сұрау.
Жұптық жұмыс Формулалар тақтасы:
Физикалық шама
Мәні
Өлшем бір
ігі
Формуласы
Ғарыштық жылдамдық формуласы
Бірінші ғарыштық жылдамдық
Екінші ғарыштық жылдамдық
Үшінші ғарыштық жылдамдық
Жеке жұмыс
Есептер шығару.
21-жаттығу
1.Зарядымен қоса есептегенде массамы 250 г болатын кішкене зымран вертикаль жоғары қарай 150 м биіктікке көтерілді.Заряд лезде жанады деп есептеп ,зымыраннан бөлініп шығатын газ жылдамдығын анықтаңдар.
2.Кішкене зымранның массасы 200г.Ондағы жанғыш заттың массасы 50 г.Газ зымран соплосынан 100м/с жылдамдықпен лезде шығады деп есептеп зымыранның қозғалыс жылдамдығын анықтаңдар
3.Массасы 10 т ғарыш кемесі 9,0 км/с жылдамдықпен қозғалып келеді.Кеменің тежелу кезінде тежеуіш қозғалтқыштар одан қозғалыс бағыты бойынша оның қабығына ұатысты 3,0 км/с жылдамдықпен 1450 кг жану өнімдерін шығарады.Тежелуден кейінгізымыран жылдамдығын есептеңдер
4. Массасы 600 г зымыран қандай жылдамдық алады, егер массасы 15 г жанармайы жанып зымыраннан 800 м/с жылдамдықпен ұшып шығады? Қандай биіктікке зымыран көтеріледі ?
5. Гидрореактивті катер әрбір секунд сайын V0=0,5 м3 суды сорады және лақтырады. Лақтырылған судың катерге қатысты жылдамдығы υ = 25 м/с тең. Реактивті күшті анықтаңдар
Рефлексия: «Чемодан, еттартқыш, себет»
Үй тапсырмасы §25 Реактивті қозғалыс тақырыбын оқу
Ғарышкерлік –біздің өміріміздің ажырамас бөлшегі тақырыбына эссе жазу
|
Оқушылар өткен тақырып сұрақтарына жылдам жауап беріп, бүгінгі тақырыппен танысады.
Оқушылар бейнефильмді
|
Бағалау критерийлері
- Импульстің сақталу заңдарын біледі
- Реактивті қозғалысқа мысалдар келтіре алады
- Байқоңыр ғарыш айлағының маңыздылығына баға береді
- табиғатта және техникада реактивті қозғалыстарға мысалы келтіреді
Дескриптор:
- табиғатта және техникада реактивті қозғалыстарға мысалы келтіреді;
- Байқоңыр космодромының елді және халықаралық маңыздылығын бағалайды
Дескриптор
- реактивті қозғалыстың теориясын біледі
-қолдану аясын айтады
-басқа пәндермен байланысын
-өз жұмысын дұрыс таныстырады
4 балл
Дескриптор
Реактивті қозғалыс теңдеуін біледі
Ғарыштық жылдамдықтарды біледі
Формуласын жазып көрсетеді
3балл
Дескриптор
Есептің шартын түзеді
Формуласын жазады
Есептің шешімін табады
3 балл
Жалпы балл 10 балдық жүйе бойынша бағалаймын.
|
Оқулық
Шар
Бейне көрсетілім
|
