Сагай эрьесэ

Малай хоол бэлдэлгэ, орооһо, таряа хуряалга дүүрэжэ, хүнды, талаар сомоотой һүри үбһэн, поли дээгуур һолоомоной hирагар бухалнууд тэбхылдэн жэрынэ. Адуу мал садхалан. Хүдэр гое бэетэй, ута дэлһэтэй азарганууд һүрэгөө хуряан хатаралданад.

Бэлшэжэ садаһан үхэрнүүд аамар-аамар хибэдэһээ хибэн хэбтэнэд.

Намарай ольбон орожо, мэлмэрэн урдадаг Мүнгэтын го­лой хайнагтаад хонодог һүнинүүдэй үе.

Оройхон боложо, һаалгадаг үнеэд бүмбэгэ шэнгеэр монсойшоһон гүзээгээ даажа ядаһандал гунхалзалдаһаар, гэр руугаа һубарилдан гэшхэлнэд.

Гунан, дүнэн, сарнууд, байтаһан үнеэд обогор һолоомоной хажуугаар хонохо тээшээ обооролдонод.

Үхэр малаа угтадаг хүн зоншье харагданагүй. Энэньшье гайхалгүй. Булагта һууринда түрэ найр наяржа, хүүежэ бай­на бшуу. Түрэдэ ябаһан зарим һамгадай үнеэдээ һаангүй ту-галнуудыень табижархихадань, тэдэнь эхэнүүдээ угтажа, ехэл абьяастайгаар хүхэжэ жарганад.

Зүүн урдахи хадын саанаһаа малагар сагаан һара гаража, нойросожо эхилһэн тала дайдые гэрэлтүүлжэ эхилбэ. Тойро­од аалин намдуу, хонжэн.

Гэнтэ аалин намдуу байдалые эбдэн, баруун урдаһаа УАЗ түхэлэй машина хүүеһээр бии болобо. һаргама галтай "нюдэ-нүүдээрээ" харгыгаа гэрэлтүүлэн, тугаарай обогор һолоомоной хажууда обооролдодог үхэрнүүдэй хажууда туласа ерээд тог-тошобо. Тухайлхада, газар һайн мэдэхэ зоной ябадал. Үдэртөө үхэрөе бэдэрһэн зон боложо, Мүнгэтын хүнды еөдэ һайсахан тагнуул хэһэн хүйхэрнүүд ябана ха юм.
Хэбтэжэ байһан үхэрнүүдые хүсэтэй ялагар прожекторээр һаргаагаад ута үһэтэй, гэдэһэ ургашаһан удамаршаниинь таба һүрэдэг буу гаргажа, дээрэ дээрэһээнь гурбан үхэр тарайса буудажархиба. Хажуудань бэлэн байһан шүдэгэр туранхай хоер хүбүүд унаһан үхэрнүүдые шуу хадхажа, шуһыень гаргаба. Удамаршаниинь үхэрэй гуя дээгүүр лапайса һуугаад:

- Хуумаан, түргэн нэгые асар! - гэбэ.

Хүбүүдэй нэгэн һургаһан нохой шэнги түргэн ошожо, ма­шина сооһоо сэлсэгэр хатуу харые һугабшалаад, саарһан соо ореолтотой үгэрсэ, хилээмэнэй зүһэмэг, аяга асараад, үхэрэй һүбөө дээрэ табиба. Зэргэлжэ тангайһан гурбан үхэрнүүдэй тарган бэе дээгүүр хулгайшад хэбтэжэ, хүльбэржэ эхилбэд. Шуһатай гараараа аягаар халима архи ууһаар, һалганаһан

бэе, гарнуудынь сэхэлдижэ, хүхюутэй, зугаатайнууд болобо хэбэртэй.

- Зай, ноен ахай! Гоеор лэ гурбуулыень унагаабат даа!

- Еһотойл хүйхэрэй мэргэн болоо байнат! - гэжэ байгаад, Хуумаан һоео хоер удамаршанаа магтажа, һаймһаржа эхилнэд. Энэньшье баһал зүйтэ. Ноен ахайнь хүхиһэндөө үшөө нэгэ "хатуу харые" гаргахадаа болохо бшуу.

Хуумаан хэдыдэ яагаад иимэ нэрэтэй болоһоноо хүсэд һайнаар мэдэдэггүй һоеонь нэрэдээ хүрэмэ үжэһэн хоер томо шүдэнүүдтэй.

Тэдэнь үнэхөөрөөл ан арьяатанай һоео мэтээр аманһаань бултайдаг.

Энэ сэлгеэ һүни Булагта тосхонойхид үшөөл найр нааданда сэнгэһээр, хүхилдэһөөр лэ һэн.

Хахад һара үнгэрбэ. Баһал түрэ найрай үедэ эдэл гурбан хулгайшад үшөө гурбан үхэр тоншоод ошоо һэн. Булагтынхид шууялдаа, милиисэ-халииса мүрдөө, мүшхөө, теэд һэбһэ шабааһанһаа бэшэ юумэ олоогүй.

Мүнөө шууяанай номгороод, хулгайн мартагдажа эхилхэдэ, баһал эдэ гурбан бии болоод, амба сарнуудые мухарюлаад, түрэ наранһаа өөрэгүй найр хэжэ байна ха юм.

hирдагар жаахан бэетэй Хуумаан һоео хоер эзэндээ ехэ һүгэдөөшье һаа, архида хомхой, тэрэнэй түлөө тархяашье табихадаа хамаагүй зон.

• 
  Ноен ахай! Үшөө нэгые гаргая, багадаад байна, - гэжэ шүлһөө һайруулан, ута хэлээрээ дамбагар уралаа долеон, Хуумаан хэлэбэ. Үжэһэн ута һоеонуудаа ирзайлган, заапагар аматай һоеогой архи үшөе ууя гэжэ ангайжа байтар:
  
• 
  Хүрөе! Недондонойхи болохоео һанаа гүт? Булта һогтоод, үхэртэеэ адли тарайлдаа бэшэ аалди. Талаан боложо хүн ябаа-гүй. Эдэ гурбанай гүзээ гэдэһыень гаргажа хаяад, арһатайнь сабшажа дүрбэ болгоод, одоол гулдитараа уухабди, - гэжэ удамаршаниинь бадашаад, хурса хутагаа гаргаад, эрииень эрхыгээрээ эльбээд абаба.
  

- Хуумаан! Шамдууханаар прожектор аһаа. Ажалаа яару-улая, үглөөгүүр городто байха еһотойбди, - гэжэ байгаад, уда-маршань шадамар бэрхээр тагалсагуудые үеэрнь булгалжа, үхэрнүүдээ өөдэнь харуулаад, тэрэл тагалсагуудаараа дүрбэн тээнь үбилтэ хэнэ.

Саашадаа тэдэ нэгэшье үгэ андалдангүй, өөр өөрынгөө ажал хэнэд. Иигэжэ хэдэн жэлдэ хулгайгаар хоолойгоо тэжээжэ һураһан, еһотойл шононууд ха, янзань. Теэд хэнһээ айха һүрдэхэ болоноб? Хэн энэ һүни ерэхэб?

Эгээл энэ үедэ зүүн хажуугай Байсын хүндыдэ хазаар мореор һүниин рейд хэжэ ябаһан Булагтын милициин лейтенант Доржо гурба дахин буугай сууряатан һүрэхые дуулаад, Мүнгэтын хүнды руу соеруулан ябаа бэлэй.

"Үнөөхи бузар хулгайшад үмсын мал буудажа байна. Заа-бол үрдижэ, тэдэниие заатагүй бариха еһотойб. һайн тагнуултай тула түрэ найрай, сүлөөгүй үдэр ерэдэг этэгээдүүд байна. Тухайлжа, хүлеэжэл байгааб, яндан нохойнууд. Мүнөө намһаа тэрьелжэ, мултаржа шадахагүй!" - гэжэ шэбшэһээр, хадын оройдо гараба. Доошоо харахалаараа, прожектор доро, машинын хажууда гурбан зоной сүлөөгүй һабандажа байхыень обеорбо. "Байза, ара талаһаань бии болоод, түргэн гарынь үргүүлхэ хэрэгтэй", - гэжэ сахилгаан түргэн бодоод, хадаһаа доошоо хатаруулба. Дүтэлжэ морео табяад, хобто сооһоо пистоледээ гаргажа, машинадань араһаань маряан ерээд, һуури дээрэ байһан бууень абамсаараа:

• 
  Хулгайшад! Баригдаат! Хутагаяа хаяад, гарнуудаа үтэр үргэгты, - гэжэ шангаар хашхарба. Дээрээ ортоһон хулгайшадай харан гэһээнь, харанхы сооһоо барьягар томо Доржо бии болобо. Хүдэлөө һаань, тарайса буудахаар бэлэн ха. Сошоһондоо булта хутагануудаа хаябад.
  
• 
  Нүхэр лейтенант! Үхэрнүүдэйнгээ гэдэһээ дүүрэхэдэнь, улай хэжэ байналди, - гээд, Хуумаан хултаганан, убайгүй худалаар гараа үгэбэ.
  
• 
  Хүрөө! Хүн зоной үхэр хулуужа тэһэрхээр болоот! - гээд, бултанайнь гарнуудые наручнигаар холбожорхибо.
  

Улаан-Үдэ дээрэ шэб харанхы һүни буушаба. Гудамжануу-даар хонжэн, гансал үйлсын үндэр ялагар фонарьнууд һүниин харуулшад шэнги гунхын зогсонод.

Чертенковой нэрэмжэтэ гүдамжада оршодог СВПЧ-2 гэжэ нэрэтэй түймэр сарагшадай сэрэгжүүлэгдэмэл хоердохи частиин үндэр башнитай байшан гэр толорно. Байшангай баруун таладань гурбан автомашинын багтахаар томо ногоон үүдэнүүд досооһоо хаалтатай. Хүнэй ородог үүдэнэйнь хажууда һүниин харуулда байһан сэрэгэй хубсаһатай, багжагар томо бэетэй залуу түймэр сарагша Доржо зогсоно. Коридороор саашалхада, баруун гар тээхи таһалга соо коммутаторай хажууда һууһан залуу телефонистка Катя басаган мэдээ абадаг байна. Бүлэг бүһэтэн харуулай таһалга соо бүхэ нойроор унтанад.

Гэнтэ һүниин хоер багта коммутатор ханхинаба. Телефо­нистка басаган трубка абажа: "Нарин сэмбын фабрикын сэмбэ нэхэдэг цех соо түймэр, түргэн гарагты!" - гэһэн сошордомо мэдээ путевко дээрэ бэшэжэ байха зуураа, ханада байһан хонхын шагта кнопко дараба. Бүхэ нойроор хубсаһатаяа унтажа байһан түймэршэд дары түргэн бодожо, гараж руу гүйлдэбэд. Ута һандали дээрэ эбхээтэй байһан дайшалхы брезент дабхаса хубсаһаяа, каска саг соо үмдөөд, машина руу һуубад.

Ногоон томо үүдэнүүд нээгдэжэ, энэ үйлсые уруудан түймэр сарагшадай түмэр хүлэг - ЗИЛ-130 уухилан аахилан, улаан алаг тархи дээрэхи шэл нюдөөреө "онибаниб" гүүлэн, дуутай хахир сиренээрээ инсагаалан, дууража байһан городые бүхэ нойрһоонь һэрюулжэрхибэ хэбэртэй. Хэдэн дабхар гэрнүүдэй сонхын галнууд эндэ тэндэ носоодхинод, зарим һэргэг эзэдынь балкон дээрэ гаража, иишэ тиишээ хараашалнад.

Жолоошон хүбүүн Шепин Валерий хойшоо хараад, энеэн дуугарба:

- Мүнөөдэр нэгэмнай нүгэл абаа гээшэ ха, Доржо, ши гүш?

Доржын, мэгдүүгээр урдаһаань:

- Үгы, үгы, - гэхэдэнь, баһал булта энеэлдэнэ.

Харуулай дарга, туранхай үндэр бэетэй лейтенант Соко­лов хахад жэлэй саана түймэр сарагшадай училищи дүүргээд, мүнөө түймэртэ гаралсаба. Түймэр сарагша Власевский хүдэр томо бэетэй Доржын хажууда миһэрэн һууна. Эдэ нүхэдтэеэ нэгэтэ бэшэ түймэр даралсаһан, аюул тодхорһоо бэе бэеэ абарһан тухайгаа Доржо мүнөө һанана.

Үдэ голой хүүргэ гаража, түймэрэй газарта дүтэлхэдэнь, нээрээшье муухай хара утаан сэмбэ нэхэдэг цехэй үүдэн, сон-хоорнь бушхажа байба. Тойроод хүн зон, теэд яахаб, цех руу противогазгүй орохын аргагүй бшуу.

Машинын хажуу талын хайрсаг сооһоо түймэршэд маска-нуудаа гаргажа үмдэбэд, противогазууд бултал һайн хүдэлнэ. Харуулай ноен лейтенант Соколов раци, фонарь, бэшэн лом ба уһанай шлангын сэмгэ баряад, цехэй үүдээр бушхажа байһан муухай хара утаантай ниилэшэбэд. Доржын зүрхэн шанга сохилно. Энээнһээ урагша орогдоогүй цех, тиимэһээ юунэй, хаанашье байһые ойлгохын аргагүй. Тойроод хара утаан, ха­ранхы, гансал дайшалхы нүхэдтөө, өөртөөл найдаха болоно. Лейтенант Соколов элшэ хүсэтэй фонаряараа ялагашуулан, галай гуламта бэдэрнэ. Ханаар жэрыһэн табсан дээгүүр ябталаатай сэмбэ бүдүүд харагдана. Бэдэрһээр байтарынь, гэнтэ галай хэлэнүүд ялагад гэшэбэ. Харуулай ноеной дүтэлөөд харахадань, рулонтой сэмбэ бүдүүд шатажа байба.

Харуулай ноен рацяараа: "Нэгэдэхи, нэгэдэхи, би хоердохиб. Галай гуламта олдоо, уһа үгэгты", - гэжэ хашхарба. Уданшьегүй Доржын баряад байһан шланг соо уран бии боложо, насосоор түрюулһэн хөөһэтэй "галай дайсаниие" түймэр руу сасажа эхилбэ. Түймэр үшөөл хүсэтэйб, шадалтайб гэһэндэл ошон, галнуудаа сасана, галай хэлэнүүдые харуулан арбаганана. Тиигээшье һаа, амилха аргагүй болоһон гал унтарба. Нүхэдынь ябталаатай бүдүүдые иишэ тиишэнь урбуулжа, хороод байһан гал Доржодо үшөөл харуулна.

Раци шааяад:

- һөөргөө тэхэригты, агаартнай дууһаба, ямар ойлгообта, - гэбэ майор Козулин.

-Ойлгообди, һөөргөө тэхэрибэбди, - гэжэ лейтенант Соко­лов харюу үгэжэ, булта һубарин, шлангаяа бариһаар, һөөргөө тэхэрибэд. Газаа гарахадань, ондоо частиин звено, гал сараг-шадай инспекторнүүд түймэрэй шалтагыень бэдэрхэеэ ерээд байбад. Сугларһан зон ехэ баярые хүргэбэ, һайн һайханиие хүсэбэ. Манай түймэр сарагшадай бүхы хэрэгсэлнүүдээ суглуулжа, һөөргөө частияа ерээд байтарынь, дахяад лэ хонхын ханхинаан дуулдаба. Хубсаһа хунараа үмдөөд, хойшоо, Шишковко гүйлгэлдэбэд.

- Амагаевай гудамжаар хоер дабхар гэр шатажа байна, бэлэн байгты, - гэжэ лейтенант Соколов хэлэбэ.

Ерэхэдэнь, хоер дабхар гэр галай дүлэндэ абташоод байба. Зониинь дотор хубсаһаараа зогсон, үри хүүгэдээ түймэрэй һабарһаа үрдижэ абаад, тэдэнээ тэбэринэд. Зариман зөөриеэ мэгдүүгээр гаргаһаар.

Нэгэ хүгшэн ялтирган гүйжэ ерээд, Доржын гартань аһалдана, абарал гуйна.

Үнөөхи противогазуудаа үмдөөд, түймэршэд эгээл ехээр шатажа байһан хоердохи дабхарай нэгэ айлай үүдыень ломоор сохижо эбдээд оробод. Галай халуун амисхал, шороб муухай утаанай үнэр хүбүүдые угтаба. Гэрэй шала, унтари хэбтэри бүри һөөлөөр шатажа байба.

Шалыень задалаад, тэндэ хороод байһан гал унтарааба, хүршэ айлайнь ханын дундуурхи гал баһал унтарба, тиигэһээр хөөһэтэй уһан бүхы гэр эзэлбэ.

Түймэрэй унтарһан хойно энэ гэртэ ажаһуудаг залуухан айл ерээд, ехээр гайхалдаба.

- Юун болоо гээшэб? Хэн түймэр табяаб?... - гэхэ мэтээр һамганиинь хүн зонһоо һурасагааба.

Үбэлэй хүйтэндэ нороод нордойшоһон хубсаһатай түймэр сарагшад, нюсэгэн үлэһэн хүн зон тэдэ хоерые гансата тойрожо зэмэлбэд.

Ушар удхыень ойлгоходо, тэдэ залуу айл пеэшэнэйнгээ үнэһэ арилгаагүй байга бшуу. Халуун сог адхараад, модон шалаһаань эхилжэ, энэ түймэр гараһан байба.

- һанаа амар үглөөгүүр болотор айл зайжа ябаха, яаһан һэшхэлгүй зомта. Үри хүүгэдтэй эдэ зон хайшаа ошохоб, юугээр

хубсалхаб, - гэхэ мэтээр зон бүхы гашуудалаа гаргаал һэн бэзэ.

Түймэр сарагшадай үшөө нэгэ нойргүй һүни үнгэржэ, хадын саанаһаа үбэлэй сиибэгэр наран дэлхэйе гэрэлтүүлжэ эхилбэ.

Трамвай соо дүүрэнээр шахасалдаһан зоной дундуур һуури эзэлһэн Доржо баригдажа байһан олон дабхар гэрнүүдые ха-раашална.

Доржын зосоо мүнөө баяртайшье, гунигтайшье болоно. Хүдөө ажахын институдта табан жэл һураад, инженер-механигай дипломтой боложо, түрэл Ага нютагаа бусахын урда тээ һүүлшынхиеэ городые трамвайгаар гороолжо гараба бшуу.

"Зай, баяртай, Улаан-Үдэ, буряадайм ниислэл хото! Бүхэли табан жэлдэ эрдэмдэ һургаһан манай гуламта. Урдамни ажабайдалай мэдэгдээгүй ехэ далай", -гэжэ бодоһоор байтарынь, трамвайн шэнгэн хоолойтой жолоошон эхэнэрэй; "Түмэр замай вокзал..." - гэхэдэнь, яаралгүй гараха тээшээ тэгүүлбэ. "Хорд" гээд үүдэн нээгдээд, олон зон бууха тээшээ яараад, Доржо буужа ябатараа, трамвай руу орожо ябаһан Зоятай нюур нюураараа уулзашаба. Зосоонь заригад гээд, нэгэл мэмэгэр болоод, юугээшье ойлгохоео болеод байтараа, буу­жа ябаһан зондо түрюулһээр буудалай захада тогтошобо.

Зоя өөрынгөө нүхэртэй суг трамвай руу оробо. Сүлөө һуурида нүхэрынь һуугаад, Зояые "һуу" гэнэ хэбэртэй. Зоя һуунгүй сэбэр, үндэр бэетэй Доржо руу инаг дураар дүүрэн харана. Нюдэнүүдынь залуудаал шэнгеэр уулзашаба, Зоя үнөөхил сэбэр зандаа. Бэлтэгэр томо нюдэнүүдынь ошо галтай. Халта маряажаһан шэнги. Нэгэ хэһэг бэе бэеэ харабад. Трамвайн хүдэлжэ эхилхэдэ, Доржо гараа үргэжэ, "баяртай" гэһэн тэмдэг үгэбэ. Зоя урдаһаань халтал даллаба.

Трамвайн шууяад холохон ошотор үдэшэбэ. Доржын зо-оо бүришье уйдхартай болобо. Энэ мүнөө түрүүшынгөө дурантай уулзашаба бшуу. Дунда һургуулида суг һуража байхадаа, хабарай хүхын дуута хэды олон һүнинүүдые манааб даа. Сэрэгэй албанда мордоходонь, хүлеэхэб гэһэн аад, городой гое хүбүүндэ хадамда гарашоо һэн. Доржодо нилээд гомдолтой болоо һэн, теэд яахаб. Ye саг аргалдаг, эдэгээдэг ха юм. Улаан-Үдэдэ табан жэл һурахадаа, Зоятой нэгэшье уулзаагүй аад, энэ мүнөөл уулзашаба. Хүбүүнэй зосоо ямар байлтайб? Сэдьхэлынь хүлгөө, хүмэреэ. Эгээл ошохо дээрээ уулзаһаниинь илангаяа гомдолтой, теэд... Москва - Пекин поезддо Могойто станци хүрэтэр билет абтанги ха юм.

Купе соо ороод, унтари заһаад хэбтэбэ. Унтажа ядаад, там­бур руу гаража тамхилба.

"Доржо! Шамайгаа орхижо, урбажа, городой хүбүүнэй гое үгэдэ ороод, дэмы хадамда гарааб, намайгаа хүлисыш даа, хүлисэ, гүйнаб шамайгаа", - гээд, Зоя үйлан хайлан хэлэнэ хэбэртэй. "Хүлисэнэб шамайгаа, Зоямни, бүхы алдуу эндүүеш мартахаб. Хоюулаа хэтэ мүнхэдөө ябахабди", - гэжэ зүүдэлжэ байтарынь, поездын проводница басаган Доржые һэрюулжэрхибэ.

- Могойто станци дүтэлбэбди, унтарияа тушаагты, - гэбэ.

- Зай. Танай һэрюулээгүй һаа, алад гарахаа байна ха юмбиб. Унтаһаар, гое зүүдэ хаража байбалби, - гээд, Доржо һүрэжэ бууба.

Могойтодо һүни буужа, поезддо хүниие хүргэһэн хүнтэй түрэл һайхан Хара-Шэбэр нютагаа бусаба. Гэртээ ерэхэдэнь, наһаараа хонишоноор хүдэлһэн, бурзан сагаан болоошье һаа, сарюун зандаа Долгоржаб эжынь ехэ хүхибэ, һэгшэбэ. Дээдэ

һургуули дүүргэжэ, бэетэ хүбүүниинь бусаба ха юм.

• 
  Заа, хүбүүмни, бэрхэш даа, дээдэ һургуули дүүргэһөөршни амаршалнаб. Нютагтаа хүдэлнэ бэзэш, теэд минии амиды дэ­эрэ нүхэртэй болохошнил үлөө,-гэбэ.
  
• 
  Эжы, һамган олдоно ааб даа, энэ ябадал хаана холо ошо-хонь һэм,-гээд Доржо үгыень тоожо абаагүй һэн.
  

Доржо эжытэеэл байһаар һэн.

Нэгэтэ үбэл тээшэ Могойтын дабаан дээрэ сахаригаа табиһан шэнэхэн ГАЗ-53 түхэлэй автомашина тогтоод, залуухан хүбүүн дунда наһанай эхэнэр хоер машинануудые тогтоожо байба. Доржо тогтобо.

-Домкрадтай һаа үгыт, манайхи эбдэршэһэн байба,- гээд залуу, сэбэр, үндэр хүбүүн ородоор дуугарба.

• 
  Байна, байна, абыш даа, - гээд, Доржо һууриингаа саанаһаа домкрат гаргажа үгэбэ. Тээ саана, машинын хажуу­да, зогсоһон эхэнэр таниһан шэнги байба. "Зоя, оо-о, Зоямни..." Доржын зосоо наран гарашаба. Тархинь эрьеэд, хүлынь хүнгэдөөд:
  
• 
  Зоя, хаанаһаа ябанаш?- гээд гарыень баряад, тэбэреэд таалашаба. Үнөөхил залуугайнь үнэр һалаагүй, үшөө дээрэһээнь үнэтэ духиин аятай хангал. Үнөөхил томо, һонор нюдэнүүд, үнөөхил һайхан уралнууд. Доржын зосоо дууража байһан ха-луухан дураниинь шэнэ элшэ хүсөөр орьелшобо.
  
• 
  Мэндэ, Доржо! Ямар удаан шамтаяа уулзаагүй гээшэбиб, - гээд баһал уйлаганан Доржые хам тэбэрибэ. Бэе бэедээ няалдаад, нэгэ хэһэг зогсобод. Энэ үедэ эдэ хоерые хэнэйшье һалгахын аргагүй байгаа һэн.
  
• 
  Зай, хөөрыш даа, Доржо, ямар байнаш?-гээд Зоя хандаба. Доржо мэгдүүгээр:
  

Гэртээ хоюулыень урижа, эжыдээ харуулба, сайлуулба, хүндэлбэ. Эдик хүбүүнэйнь ондоо таһалга руу амархаяа ошо-ходонь, Зоятай бүхыгөө хөөрэлдэбэ.

• 
  Мүнөө нүхэршни юундэ ерэлсээгүйб? - гэжэ Доржо һураба.
  
• 
  Жэл үнгэрөө, нүхэрни һалаад, ондоо һамга абаһан, тиигээд хүбүүнтэеэ байнаб. Мүнөө Эдик дээдэ һургуулида орохо һанаатай, хэдэн сая мүнгэн хэрэгтэй, тиигээд талхан, саахар наймаатай ерэбэлби даа,-гэжэ Зоя хэлэбэ. Үбгэнһөө һалаһан ушарынь Доржодо сошордомо үзэгдэл мэтэ байба. Эдэ хоер үүрэй сайтар хөөрэлдөө, залуу наһаяашье, үетэн нүхэдөөшье һанаа, дурдаа...
  
• 
  Би хамһалсахаб, мүнгөөршье туһалхаб,-гээд, Доржо һүүлэй һүүлдэ уринаар харан хэлэбэ. - Зоя! - Энэ үедэ хамагһаа шухала юумэ хэлэхэеэ һанаһаниинь элеэр ойлгогдобо. - Хою­улаа ниилэе. Хүбүүмнай городойнгоо гэртэ байгаад һураха, бидэ гурбан эндэһээ хамһалсажа байхабди, - гээд, Доржо хэлэбэ.
  

- Мүнөө шамайгаа хэзээдэшье алдахагүйб. Бүхы алдууем хүлисыш даа, Доржомни - гээд, хасараараа хасартань няалдаба. Доржо Зоя хоерой нюдэнүүдһээ дуһаһан жаргалтайшье, гунигтайшье нулимсанууд ниилэн, ямаршье үерһөө өөрэгүй, хамар, аманайнь хажуугаархи уршалаануудаарнь халин доошоо үрдана.