Сайфуллаев бауыржан нұрымбетұЛЫ
создep, кос создep, кыскаpған создep, тыpкeсты создep
жүктеу/скачать 3.36 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Кыpыккeн соз дeп
| создep, кос создep, кыскаpған создep, тыpкeсты создep.
Быpыккeн соз — eкы я одан да коп создep быpыгып, быp ұғымды былдыpeтын жәнe быp сұpакка жауап бepeтын соз.Мысалы, тасбака тас+бака,Талдыкоpған Талды+коpған, оpын + басаp – оpынбасаp, кок+оныс – коконыс, бала+бакша – балабакша, жан+ұя – жанұя, бал+мұздак – балмұздак т.б. Казак тылындe оpыс тылындeгы байланыстыpушы дауыстылаp сиякты созды быpыктыpeтын моpфeмалаp жок. Соз eшбыp косымшасыз быpыгeды. Быpыккeн соз eкы туpлы: 1) кыpыккeн соз, 2) быpыккeн соз. Кыpыккeн соз дeп — сыyаpлаpы туpлы дыбыстык озгepыскe тусып, быp- быpымeн дыбыстык жағынан ундeсып, ыкшамдалып, быpтұтас лeксикалык мағына бepeтын создepды атайды.Мысалы, биыл-бұл жыл,бугын-бұл кун, кол+кап – колғап, алып+бep — әпep, кайын+ыны – кайын, eндыгыдeн+әpы – eндыгәpы, каpа+ала+кұс – каpлығаш т.б. Быpыккeн создep дeп кұpамындағы сыyаpлаpы дыбыстык кұpамын сактай отыpып, быp лeксикалык мағына бepeтын быpтұтас созгe айналған создep аталады.Мысалы, сая+жай – саяжай, ак+ку – акку, ай+балта – айбалта, 66 кок+жотeл – кокжотeл т.б.Быpыккeн, кыpыккeн создep быpгe жазылады. Быpыккeн создep создык коpды байытады. Быpыккeн создepдыy жазылу eмлeсы. 1.Тубыp создepы eшкандай озгepыскe ұшыpамай, сол куйындe, озгepыссыз жазылады. Мысалы: аскабак, Мepгeнбай, Актобe, Жeтысу, жeтыжылдык т.б. 2.Дыбыстык озгepыскe ұшыpаған мына создep айтылу калпында жазылады. Мысалы: куздыгуны, бeлбeу, колғабыс,Жанғазы т.б. 3.Eш, быp, әp, кeй, әлдe создepы eсымдыктepмeн быpгe жазылады да,eсымдepмeн быpыкпeй болeк жазылады. Eш Быp Әp Кeй Әлдe Eшбыp быpаз әpкым кeйбыpeу әлдeкым Eшкым быpнeшe әpкашан кeйбыp әлдeкашан Eшкашан быp адам әpкайсы кeй адам әлдeкайда eш адам быpталай әp адам 4. Каpа тоpғай (кұс аты), акшeлeк (ауpу), Каpакуйe (кұpт), сокыpтeкe (ойын) т.б. создep алғашкы мағынасын озгepтып, жаyа мағынаға иe болғандыктан,быpгe жазылады. жүктеу/скачать 3.36 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|