Сайфуллаев бауыржан нұрымбетұЛЫ
жүктеу/скачать 3.36 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 14-ТАКЫPЫП. СЫН EСЫМ Сын eсым
| Сұpактаp мeн тапсыpмалаp
1. Зат eсым туpалы тусынык. 2. Зат eсым тұлғасына каpай туpлepын айт жәнe мысал кeлтыp. 3. Дepeкты жәнe дepeксыз зат eсым туpалы айт жәнe мысал кeлтыp. 4. Зат eсымныy коптeлуы, сeптeлуы, тәуeлдeнуы, жыктeлуынe мысал кeлтыp. 5. Зат eсымныy сойлeмдeгы кызмeты туpалы тусынык. 14-ТАКЫPЫП. СЫН EСЫМ Сын eсым заттыy сындык, сапалык касиeттepын былдыpeтын, сындык ұғым атауы болатын создep. Сұpағы – кандай? кай? Сын eсымныy нeгызгы бeлгылepы Бeлгылepы Мысалдаp Сұpағы Туpы Тусы Дәмы Салмағы Сапасы Колeмы Куйы Затка катысы доyгeлeк (шаp) когылдыp (тау) кышкыл (алма) ауыp (жук) жұмсак (нан) улкeн (тас) кұpғак (ауа) шeткы (уй) кандай? кандай? кандай? кандай? кандай? кандай? кандай? кай? Сын eсым кұpамына каpай: 1) даpа; 2) куpдeлы болып eкыгe болынeды. Даpа сын eсым быp ғана нeгызгы нeмeсe туынды тубыpдeн тұpады. Мысалы, тepey, шыдамды, удай, тәтты, тeбeгeн, былымды, бойшаy, әдeби, т.б. Куpдeлы сын eсым: томeндeгыдeй жолмeн жасалады. 1) создepдыy косаpлануы: апалы-жeздeлы, мая-мая, жап-жасыл, аппак, кокпeyбeк, тәп-тәтты, тап-таяз, жұп-жуас, т.б. 2) создepдыy тыpкeсуы: коyыp ала, бидай оyды, тоpы тобeл, тым ұзак, кою калыy каpа, ак шулан, ак шабдаp, т.б. Сын eсым жасалуына каpай eкыгe болынeды: 1) нeгызгы сын eсым; 2) туынды сын eсым. 81 Нeгызгы сын eсым eшбыp косымшасыз нeгызгы тубыp куйындe болады. Мысалы, кок, сыпайы, кepмeк, жабайы, таза т.б. Туынды сын eсым eкы туpлы жолмeн жасалады: 1) eсым создepгe жұpнак жалғану аpкылы; 2) eтыстыккe жұpнак жалғану аpкылы. Туынды сын eсымныy жасалуы жүктеу/скачать 3.36 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|