Сайфуллаев бауыржан нұрымбетұЛЫ
Куpдeлы зат eсымныy жасалуы
жүктеу/скачать 3.36 Mb. Pdf көрінісі
|
| Куpдeлы зат eсымныy жасалуы
Быpыгу аpкылы Косаpлану аpкылы Тыpкeсу аpкылы Кыскаpу аpкылы Тeмыpказык Туйeтабан Кокшeтау Eyбeккун Коpпe-жастык Жыгыт-жeлey Ата-ана Дәpы-дәpмeк Абай даyғылы Тау сылeмы Алма шыpыны Камаp сұлу Ұжымшаp БҰҰ Пeдинститут Мeдбикe Зат eсым туpлeнeды, яғни сeптeлeды, коптeлeды, жыктeлeды, тәуeлдeнeды. Зат eсымныy сойлeмдeгы нeгызгы кызмeты – бастауыш пeн толыктауыш, алайда зат eсым туpлeнып кeлып, баpлык сойлeм мушeлepыныy кызмeтын аткаpады. Балыкшылаp тeyызгe каpай бeт алды. Балыкшылаp – кымдep? – бастауыш. Тылeккe әкeсыныy созы коп ой салды. Тылeккe – кымгe? – толыктауыш, әкeсыныy – кымныy? – аныктауыш, созы – нeсы? – бастауыш. Eлдос Астанадан Алматыға ұшакпeн ұшып кeлды. Астанадан – кайдан? – пысыктауыш, Алматыға – кайда? – пысыктауыш, ұшакпeн – нeмeн? – толыктауыш. Адам бойындағы асыл касиeт – адамгepшылык. Адамгepшылык зат eсымы сойлeмды аяктап, ойды тиянактап баяндауыш кызмeтын аткаpып тұp. Зат eсым жыктeлып кeлып тe сойлeмныy баяндауышы болады. Мысалы, Баp казактыy Абайы. Казак тылындe жeкe тұpғанда толык мағынасы болмайтын, сойлeм мушeсыныy кызмeтын аткаpа алмайтын, алдындағы eсым созгe комeкшылык кызмeт аткаpатын создep дe кeздeсeды. Ондай создep комeкшы eсымдep дeп аталады. Комeкшы eсымдep зат eсыммeн ылык сeптыгы аpкылы байланысады, яғни зат eсым ылык сeптыгындe, комeкшы eсым тәуeлдык жалғауында кeлeды. Мысалы, каланыy сыpты, жepдыy асты, устeлдыy усты, мeктeптыy алды, дукeнныy касы, уйдыy жаны, ауылдыy маyы, ыдыстыy ту(п)бы, кошeныy аpасы, болмeныy ышы. Комeкшы eсымдep зат eсым сиякты туpлeнып колданылады. Мысалы, Ауылдыy жанында быp коpа мал жайылып жуp. Ауылдыy жанында – кайда? – пысыктауыш. жүктеу/скачать 3.36 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|