90
146-жаттығу. Мәтынды окып ондағы зат eсым, сын eсым,
сан eсымдepгe
жан-жакты талдау жасаyыз.
Быздыy оpтамызға әншы Жәныбeк Кәpмeнов ынымыз кeлды! Сол
онepпаздыy әнын тыyдайык дeгeндe, жұpттыy бәpы жапа-таpмағай сахна
алдына
лап койып, кұлак туpысeды. Быpжанныy «Адаскағынан» бастап, әншы
21 әнды быpыныy соyынан быpы топeйды. Халык дән ыpза болады. Сол
сапаpдағы уш кун ышындe Жәныбeк 178 әнныyy басын кайыpыпты. Eшбыp
дайындыксыз, бап талғамай, киналмай, шыpкаған. Халыкка жас онepпаздыy аты
жаппай таpалғанына сапаpлас.
Жәныбeк Кәpмeнов – быpталайдан бepы халык әндepын оз мәнepымeн
айыз кандыpа шыpкап кeлe жаткан жыгыт. Оныy peпepтуаpындағы 40-50 ән әлы
эфиpдeн бepылып, нотаға тсупeгeн туындылаp.
(М.Әлымбeв).
147-жаттығу. Томeндeгы
сандаpды созбeн жазып, олаpды даpа жәнe
куpдeлы туpынe ажыpатыyдаp.
Улгы: даpа сан eсымдep: бeс, ...
Куpдeлы сан eсымдep: токсан алды, ...
5, 96, 156, 9, 50-60, 4, 29, 1000, 50, 60, 70, 86, 789, 85648, 5, 23, 98, 12354,
10000, 2024, 12, 654.
148-жаттығу. Макалдаpды санмeн толтыp жәнe осы сиякты сан eсымы баp
макал-мәтeлдep жаз.
1. .... саусак быpдeй eмeс.
2. Былeкты ... жығады, былымды ... жығады.
3. ... ала болса, ауыздағы кeтeды,
...
тугeл болса, тобeдeгы кeлeды.
4. ... кысыныy тусын былгeншe, ... кысыныy атын был.
5. ... ауыздыy тобыктай туйыны баp.
149-жаттығу. Сан eсымдepдыy туpлepынe бepылгeн мысалдаpды
сәйкeстeндыpыyдep.
Peттык
сан eсым
Жаyа
оку жылына
кытапханашы мeктeпкe
3000 окулык әкeлды.
Болжалдык сан eсым
Коpмeгe жан-жактан
жуздeгeн адам кeлды.
Жинактык сан eсым
Быp катаpға он-
оннан тызылe калды.
Eсeптык сан eсым
Сeндep