Саурыкова жулдыз мейрхановна

62 
дағдылардың, қатынастардың және шығармашылық іс-әрекеттің барыстары. 
Білім беру және тәрбиенің көзі болып мәдениеттің бүкіл көп түрлілігі қызметін 
шиыршықтық жүйемен оқу-тәрбие жұмысында теория мен тәжірибенің 
байланысын жүзеге асыру жолы, оқушыларды өмірге даярлаудың маңызды 
шарты.
4-ші шарты: Пәнаралықты ұйымдастырудың әдістемелік-жаңашылдық 
жүйесін қолдану, оқушыларға біліми-танымдық және тәрбие беру 
барыстарының барлық салаларын кешенді жүзеге асыруға ықпал жасау – бұл: 
нақыт міндеттерді шешуге бағындырылған, шындықты меңгерудің тәжірибелік 
немесе теориялық салыстырмалы біркелкі тәсілдері мен амалдарының 
жиынтығы. Педагогикалық жаңалықтарды жасау, қабылдау, бағалау, меңгеру, 
қолдану барысын басқару мен жеке пәндерді оқыту саласының тәсіл, 
айлаларын жақсы және білікті қолдану, соның негізінде оқушыларды оқыту 
мен тәрбиелеу міндеттерін орынды шеше алу. 
5-ші шарты: Пәнapaлық бaйлaныcтағы білім беру мен оқыту және 
тәрбиелеу барыстарын ізгілендіру /гуманизациялау/ – бұл: оқытудың 
мазмұнына, формасы мен әдістеріне рухани-адамгершілік пен ізгілендіру 
идеяларын тарату; білім беру үдерісімен тұлғаның еркін және жан-жақты 
дамуын, оның қоғам өмірінде анық әрекетті қатысуын қамтамасыз ету. Оқытуда 
әрбір білім алушы оқушыға рухани бай, технократия мен адамгершіліксіздікке 
қарсы тұра алатын дамыту мақсатында жаратылыстану-математика, 
гуманитарлық және эстетикалық білім мен тәрбие беру пәндер циклдері 
арасында үйлесімді тепе-теңдікті орнату. Оқушы тұлғасының берік және 
үйлесімді дамуын қамтамасыз ететін өмірге құндылық қатынастарды 
қалыптастыру. Оқушы болмысының істері мен ойларына жоғары сипат беруге 
қабілетті борышын сезіну, әділдікті, шындықты, жауапкершілікті және т.б. 
тәрбиелеу.
6-шы шарты: Пәнаралық байланыста әр оқушының тұлғалық жеке 
ерекшеліктерін дамыту мен оқыту және тәрбиелеудегі бірлескен ұжымдық 
әрекетті ұйымдастыру – бұл: педaгoгикaлық үдерісте орын алған пәнаралық 
байланыстарды жүзеге асыруға қатынасушылардан өзара келiciм мен 
ынтымақтастық, бірлескен іс-әрекетті үйлестіру, тұрақты өзара әсер 
жағдайында болу біліктерін талап ететін жеке, ұжымдық және топтық жұмыс 
болып табылады. Оқу-тәрбие үдерісінде әлеуметтену, өзара әрекет, оқушы 
тұлғасының жеке және ғылыми-танымдық мүдделерін біріктіреді.
7-ші шарты: Пәнаралық байланыс - мұғалімнің кәсіби қызметіндегі 
шығармашылдық және педагогикалық әрекетті ұйымдастыру мен белсенділігі –
бұл: жеке пәндердің оқу материалдарын өзара кіріктіру жағдайындағы оқу-
тәрбие үдерісіндегі, оқушылармен қарым-қатынастағы тиімді және қалыпты 
жағдайдағы емес педагогикалық шешімдерді мұғалімнің жасап шығаруы және 
жүзеге асыруы. Кәсібип шығармашылық педагогта терең және жан-жақты 
білімдер, оларды сын көзбен өңдеу және мағыналы ұғынудың бар екендігімен 
сипатталау; педагогикалық әрекеттерге теориялық және әдістемелік 
қағидаттарды бірінен-біріне ауыстыру білігі; өз бетімен білім алу және өзін-өзі 

63 
жетілдіру, жаңа әдістемелерді, формаларын, тәсілдер мен құралдарды және 
олардың түп нұсқалы біріктірілуін, іс-әрекет жүйелерінің диалектілігі, 
өзгергіштігі, жаңа жағдайларда қолда бар тәжірибені қолдану тиімділігі; өз іс-
әрекетін және оның нәтижелерін рефлективтік бағалауға қабілеті; білімдер мен 
алдын ала сезінуге негізделген түрлендіруге қабілеті; көп мәнділікті көре білуі. 
8-ші шарты: Оқушылардың білімділік, дамушылық және тәрбиелік 
деңгейін анықтау, пәнаралық байланыстағы оқушылардың әрекеттерін іске 
асыру, диагностикалау – бұл: педагогикадағы пәнаралық байланыс құбылысын 
талдау 
–
өзінің оқу-тәрбие жұмысының нәтижесін, жағдайын мұғалімнің өзі 
зерттеуі, педагогикалық құбылыстардың құрамалары арасындағы себеп-
салдарлық байланыстарды, оқушыларды оқыту мен тәрбиелеудің жетілдіру 
жолдарын онан әрі анықтау. Педагогикалық талдаудың қызметтері: 
/диагностикалық, танымдық, түрлендіргіштік, өз бетімен білім алушылық/. 
Педагогикалық үдерістегі пәнаралық байланыс жағдайларын объективті және 
жан-жақты зерттеуді қамтамасыз ететін оқытудың өлшенетін көрсеткіштерін 
есепке алу тәсілі; танымдық барыста орын алып отырған барлық өзгерістерді 
анықтау тәсілі. Диагностика бақылаудан (тексеру), бағалаудан, статистикалық 
деректердің жинақталуынан, олардың талдауынан, серпін мен беталысты 
айқындаудан және одан әрі дамудың болжамын құру. 
Жоғарыдағы нобайда берілген педагогикалық шарттары - оқу 
материалдарындағы білімдерді пәнаралық жүйе негізінде ұйымдастыру мен 
басқарудың құрамдаушы құрылымының танымдық және мазмұндық 
сәйкестілік бағыттылығы заңдылығына сүйене отырып, жүйелі және бірізділік 
жолымен жалғасып жатады. Бұнда жаңа білімдер негізінде педагогикалық 
басшылық жасау құралдары арқылы оқушылардың тұлғалық жеке болмысының 
дамуына ықпал жасау жиынтығының тұтастық бейнесі қалыптастыруда 
пәнаралық байланыс шарттарын өз алдына дербес қарастыру мен анықтау 
арқылы жүйесін көрсету орын алды. Бұл өз кезегінде, зерттеу 
тақырыбымыздың ғылыми-теориялық және тәжірибелік мазмұнына негізделген 
– алдыңғы уақытта орындалатын - жаңартылған бастауыштың білім мазмұны 
аясында пәнаралық байланысты жүзеге асырудың педагогикалық шарттарына 
негізделген құрылымдық-мазмұндық нобайды жасуға негіз болды және сол 
бағытқа бағыттады. 

жүктеу/скачать 3.24 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: