Толебийский район
Территория района на 1 января 2021 года равна 3 тыс. кв. км.
Население района составляет 120,6 тыс. человек.
Плотность населения в среднем на 1 кв. км территории составляет 40,2 человека.
Административным центром района является город Ленгер, образованный в 1945 году.
Территория района представлена горными цепями западного Тянь-Шаня. В Сайрамском ущелье (высшая точка – Сайрамский пик – 4338 м) проложены десятки красивейших и сложных альпинистских маршрутов. Среди горных хребтов заключены межгорные долины и котлованы. Здесь на сравнительно небольшом расстоянии встречаются горные хребты, богатые летние пастбища, заросли ценных плодовых деревьев, также имеются значительные площади поливного земледелия. Почвы преобладают, в основном, горно-степные и темные типичные сероземы. Земли обеспеченной богары. На реке Бадам построено Бадамское водохранилище (площадь – 4,7 км2, объем воды – 61,5 млн.м3). На территории района сосредоточены запасы угля, строительного камня.
Промышленными предприятиями района в 2020 году произведено продукции на 34824,9 млн. тенге, что на 6,1% больше, чем в 2019 году.
Сельскохозяйственные товаропроизводители района специализируются на выращивании пшеницы (21,1% всей посевной площади района), сафлора (17,8%), ячменя (10,9%).
В хозяйствах района содержится 63,1 тыс. голов – крупного рогатого скота, в том числе 27,8 тыс. голов - коров, овец и коз – 159,7 тыс., лошадей – 34,2 тыс., свиней – 0,8 тыс. и птиц – 260,4 тыс. голов.
Түлкібас ауданы
2021 жылғы 1 қаңтарға ауданның аумағы 2,3 мың шаршы км-ге тең.
Ауданның халқы 113 мың адамды құрады.
Халықтың орташа тығыздығы аумақтың 1 шаршы км-іне шаққанда 49,1 адамды құрайды.
Ауданның әкімшілік орталығы – Тұрар Рысқұлов селосы.
Агроклиматтық жағынан аудан аумағы өте құрғақ, жылы және суармалы егіншілікпен айналысушы таулы аумаққа жатады. Аумағы айнала Тянь-Шань тау жоталарымен астасқан. Адыр-бұдырлы, бедерлі тау жолдарында азын-аулақ арақашықтықтарда мәңгі мұз жапқан тау жоталары және жазғы құнарлы, бай жайылымдық жерлер кездесіп отырады. Жері тұрақты егіншілікпен айналысуға қолайлы.
Аудан аумағында әлемдік аса маңызды табиғи ресурстар тізіміне кірген Ақсу-Жабағылы қорығы орналасқан. Ол, Талас Алатауындағы Жабағылы тауының баурайына орналасқан, терең арнасында Ақ-Су, Жабағылы, Ақсай өзендері ағады. Қорық жазық даладан бастап қарлы, мұзды тау басына дейін биік ландшафты белдік-орамдарды қамтиды. Мұнда жеміс ағаштары өседі, сирек кездесетін жануарлар өмір сүреді. Талас Алатауының сілемінде ванадийдің ірі кен орындары бар. Түлкібас және Корниловка кен орындары, Састөбеде цемент және карбонат шикізаттарының кең орындары барланып, ашылған.
2020 жылы ауданның өнеркәсіп кәсіпорындары 12980,1 млн. теңгенің өнімін шығарды, бұл 2019 жылғы деңгейнен 0,2%-ға жоғары. 2020 жылы олармен 14,3 мың тонна ұн, 86,8 мың тонна – цемент, 76,1 мың тонна - әк өндірілді.
Ауылшаруашылық тауар өндірушілері негізінен дәнді және дәнді-бұршақты дақылдарды (ауданның егіс көлемінің 39,5%), майлы дақылдарды (17,5%) және жемдік дақылдарды (40,5%) өсірумен айналысады.
Мал шаруашылығының негізгі саласы ет-сүтті мал өсіру шаруашылығы болып табылады. Ауыл шаруашы-лығы өнімінің (қызметтерінің) жалпы шығарылымын-дағы мал шаруашылығының үлес салмағы 49,8% құрады.
Ауданның шаруашылықтарында облыстағы мүйізді ірі қара малдың 50,3 мың басы, оның ішінде сиырдың – 24,7 мың, қой мен ешкінің – 92,3 мың, жылқының – 31,3 мың, шошқаның – 0,6 мың және құстың – 125,8 мың басы ұсталады.
|
|
|
Достарыңызбен бөлісу: |
