§ 1.1
§ 1.2
ІІ тарау
§ 2.1
§ 2.2
Қорытынды .............................................
Пайдаланған әдебиеттер тізімі .................................
РЕФЕРАТТЫҢ ТИТУЛДЫҚ БЕТІНІҢ ҮЛГІСІ.
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ.
М.Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан мемлекеттік университеті.
Педагогика институты.
Тарих бөлімі
ҚР тарихы кафедрасы
РЕФЕРАТ
Тақырыбы: ---------------------------------------------------------------------------------------------
тақырып атауы
Тексерген: ------------------------------------
(оқытушының аты – жөні)
Орындаған студент: -------------------------------------------
(студенттің аты-жөні)
Орал – ж.
|
10. --------
11. Білімді бағалау жөніндегі мәлімет.
Бағалау саясаты
Білімді бағалаудың мақсаты-студенттерді оқу процесі барысында ынталандыру және студенттің оқу процесі барысында алған білім мен дағдыларын меңгерген дәрежесін көрсету.
Студент өзінің оқудағы жетістіктерін бақылау және тексеру үшін оқу процесінің басында үлестірілген жазбаша бақылау тапсырмалары, тест тапсырмалары, өз бетімен дайындалу сұрақтары, емтихан сұрақтары бойынша даярланады. Ол үшін:
-үнемі дәріс пен семинар сабақтарына қатысып, өзіне тапсырылған тапсырмаларды дер кезінде орындап белсенділік танытуы керек;
-дәріс пен семинарларда қарастырылған тақырыптар мен сұрақтар жүйесін қайталап отыруы керек;
-әр дәріс соңында берілетін өзін-өзі тексеру сұрақтарымен жұмыс жасауы керек;
-дәріс пен семинарларда берілген оқулықтармен, әдебиеттермен жие жұмыс жасап, еске сақтау қабілетін арттыруы керек
Бағалау саясаты келесі принциптерге негізделу керек: шынайлық, әділдік, айқындылық, икемділік, жоғары дифференциация.
Қорытынды бағалауға рейтингтік бақылау және емтихан кіреді.
Ќорытынды бағалау мен рейтингті бақылау
-
Семестрдің 7(8) аптасында (1-7 апта нәтижесі бойынша) және 15 аптада (8-15 апта нәтижесі бойынша) оқытушы 100 балдық шкала бойынша рейтингті бақылау нәтижелерін шығарады және оқытушы өткізген рейтингке қойылатын баға, ағымды, рубеждік бақылау балдарының сомасын көрсетеді.
-
Қорытынды баға мына формула бойынша есептеледі
U = [(P1 +P2) / 2] * 0,6 + E * 0,4
P1 - бірінші рейтингті бағалаудың цифрлік эквиваленті
P2 - екінші рейтингті бағалаудың цифрлік эквиваленті
Е – емтихандағы бағалаудың цифрлік эквиваленті
Яғни 30% (1 рейтинг) + 30% (2 рейтинг) + 40% (емтихан).
Бағалау саясаты:
|
«Ежелгі Қазақстан тарихы» пәні бойынша білім бағалау кестесі
|
№
|
Бағалау үлгісі
|
Бағалау түрі
|
Апта
|
|
|
Жұмыс үшін %
|
Барлығы
%
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
11
|
12
|
13
|
14
|
15
|
1
|
Практикалық сабақтардағы белсенділігі
|
1
|
15
|
·
|
·
|
·
|
·
|
·
|
·
|
·
|
·
|
·
|
·
|
·
|
·
|
·
|
·
|
·
|
2
|
ОЖСӨЖ тапсырмаларын орындау
|
1
|
26
|
|
|
|
|
|
|
·
|
|
|
·
|
|
|
|
|
|
3
|
Реферат
|
7,5
|
15
|
|
|
|
|
|
·
|
|
|
|
|
|
·
|
|
|
|
4
|
Бақылау жұмысы
|
4,5
|
9
|
|
|
|
|
|
|
·
|
|
|
|
|
|
|
|
·
|
5
|
Р1+Р2
|
|
60
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
6
|
Емтихан
|
|
40
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Барлығы
|
|
100
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Семестр барысында екі аралық бақылау жүргізіледі 7(8) және 15 апталарда.
Аралық бақылаулар бойынша студенттің максималды үлгерім көрсеткіші 60% құрайды. Семестр аяғында оқу пәні бойынша қорытынды аттестациялау – емтихан өткізіледі (максималды көрсеткіші - 40%).
Пән бойынша қорытынды емтихан бағасы аралық бақылаулар және қорытынды аттестациялаудың максималды көрсеткіштер сомасы ретінде анықталады.
Қорытынды емтихан пәннің негізгі теориялық және практикалық материалдарын қамтитын нұсқауларға бөлінген тест тапсырмалары түрінде өтеді.
Әріптік бағалау және оның балдардағы цифрлік эквиваленті дұрыс жауаптардың пайыздық көрсеткіші бойынша анықталады (кесте бойынша)
Студенттердің білімі келесі кесте бойынша бағаланады:
Бағалау
|
Бағаның әріптік баламасы
|
Бағаның сандық баламасы
|
Бағаның проценттік баламасы
|
Бағалаудың дәстүрлі жүйесі
|
A
|
4,0
|
95-100
|
өте жақсы
|
A-
|
3,67
|
90-94
|
B+
|
3,33
|
85-89
|
жақсы
|
B
|
3,0
|
80-84
|
B-
|
2,67
|
75-79
|
C+
|
2,33
|
70-74
|
қанағаттанарлық
|
C
|
2,0
|
65-69
|
C-
|
1,67
|
60-64
|
D+
|
1,33
|
55-59
|
D
|
1,0
|
50-54
|
F
|
0
|
0-49
|
қанағаттанарлықсыз
|
Курс саясаты және іс-жосығы (процедурасы)
Студенттерге қойылатын талаптар:
Курс бойынша жоғары балл алу үшін әрдайым жұмыстану қажет. Себебі пән бойынша баға жалпы семестр бойы жинақталады. Сабаққа белсенді қатысып, барлық тапсырмаларды нақты, дұрыс, ұқыпты, толық орындаған жағдайда студентке жоғары баға қойылады. Студент әрбір кредит сағат бойынша жинаған балдарын есептеп жүру қажет (жоғарыда көрсетілген пән бойынша білімді бағалау және апталық тақырыптық кесте бойынша)
1. Сабаққа қатысу
Студент сабаққа қатысуға міндетті. Қалдырылған сабақтар пәннің оқу-әдістемелік кешенінде көрсетілгендей толық көлемде орындалу қажет. Пәннің 3/1 себепсіз қалдырса, курстан шығарылады.
2. Аудиториядағы тәртіп
Студент сабаққа кешікпеу, сабақ уақытында сөйлеспеу, газет оқымау, ұялы телефоның сөндіру, оқу үрдісіне белсенді қатысуы қажет.
3. Үй тапсырмасы
Үй тапсырмасы міндетті түрде көрсетілген мерзімде орындалуы қажет. Үй тапсырмалары негізінде қорытынды баға шығарылады.
4. Жеке тапсырмалар
Семестрлік жеке тапсырмалар міндетті болып табылады. Олар реферат (баяндама, хабарлама т.б.) ретінде орындалып, қорғалады. Бұл тапсырмалардың әрқайсысы бағаланып, қорытынды баға шығарылады.
5. Бақылау жұмысы.
Бақылау жұмысы сабақ уақытында орындалып, тапсырылады. Студенттердің білімін бақылау негізінен тест тапсырмаларын орындату арқылы тексеріледі.
6. Пікірлесу.
Пікірлесу әр топта кесте бойынша жүзеге асады. Студенттердің білімін бақылау тест тапсырмаларын орындату арқылы жүргізілуі мүмкін.
Студенттердің білімін тақырыптар бойынша тексеру және емтихан сұрақтары
1-7 апталардағы тақырыптар бойынша тексеру сұрақтары.
-
Ерте палеолиттің тарихи шеңбері, археологиялық ескерткіштері.
-
Ерте палеолиттегі табиғи жағдай.
-
Ерте палеолиттегі еңбек құралдары.
-
Орта палеолиттің тарихи шеңбері, археологиялық ескерткіштері.
-
Орта палеолиттегі табиғи жағдай.
-
Орта палеолиттегі еңбек құралдары.
-
Кейінгі немесе соңғы палеолиттің тарихи шеңбері, археологиялық ескерткіштері.
-
Кейінгі палеолиттегі табиғи жағдай.
-
Кейінгі палеолиттегі еңбек құралдары.
-
Ерте тас дәуіріндегі адамзаттың даму сатылары.
-
Ерте тас дәуіріндегі адамдардың қоғамдық ұйымдасуы.
-
Орта тас дәуірі немесе мезолит кезеңінің тарихи шеңбері.
-
Мезолиттегі табиғи жағдай.
-
Мезолиттегі археологиялық ескерткіштер.
-
Ең алғашқы механизм.
-
Неолиттің тарихи шеңбері.
-
Неолит төңкерісі.
-
Энеолиттегі басты екі ерекшелік.
-
Энеолиттің тарихи шеңбері.
-
Атбасар, Маханжар, Ботай мәдениеті.
-
Қола дәуірінің тарихи кезеңі.
-
Қола дәуіріндегі қоғамдық ұйым.
-
Қола дәуірінің үш ерекшелігі.
-
Не себептен Қола дәуірінің алдыңғы кезеңіндегі мәдениет Андронов мәдениеті деп аталды.
-
Қола дәуіріндегі кейінгі кезеңдегі Беғазы-Дәндібай мәдениеті қай жерден анықталды.
-
Беғазы-Дәндібай мәдениетінің археологиялық ескерткіштері және кезеңі.
-
Андроновтықтардың жерлеу ғұрпы.
-
Қола дәуіріндегі петроглифтер.
-
Адамдардың темірді ең алғаш пайдаланған кезі.
-
Сақтар өмір сүрген кез.
-
Сақтар туралы деректер тобы.
-
І Дарийдің Бехистун жазбаларында кездесетін сақтардың тобы, олардың өмір сүрген территориясы.
-
Сақтардың парсылармен болған азаттық үшін күресі.
-
Сақтардың грек-македониялықтармен азаттық үшін болған күресі.
-
Сақтардың қоғамдық ұйымдасуы.
-
Сақтардың шаруашылығы.
-
Сақтардың мәдениеті.
-
Сақтардың өнері.
-
Сақтардың діни түсінігі.
-
Апасиактардың астанасы.
-
Үйсіндер сақтардың орнына Жетісуға келуі.
-
Үйсіндер туралы тарихи деректер.
-
Үйсіндер мемлекетінің негізін қалаған Елжау би.
-
Үйсіндердің астанасы, мемлекеттік ұйымдасуы.
-
Үйсіндердің территориясы, шекарасы.
-
Үйсіндердің шаруашылығы.
-
Ғұндар қытай деректерінде.
-
Ғұндардың Қазақстан территориясына алғаш қоныс аударған кезі.
-
Ғұндардың Орта Азиядағы ұлы империясының негізін қалаушы.
-
Ғұндардың территориясы.
-
Ғұндардың қаңлылармен, үйсіндермен, қытайлықтармен жүргізген соғыстары.
-
Ғұндар қашан Қазақстан территориясына екінші рет қоныс тепті.
-
Аттиланың Шығыс Еуропаға жасаған жорықтары.
-
Қаңлылар жазба деректерде.
-
Қаңлылар мекен еткен территория.
-
Қаңлылардың астанасы.
-
Қаңлылардың саяси тарихы.
-
Сармат-савроматтар мекен еткен территория.
-
Полихромдық стиль.
-
Оңтүстік Қазақстан ЕТД-де.
-
Жетісу ЕТД.
-
Шығыс Қазақстан ЕТД.
-
Орталық Қазақстан ЕТД.
-
Солтүстік Қазақстан ЕТД.
-
Арал-Каспий даласының тайпалары.
-
Үйсіндердің, ғұндардың, қаңлылардың шаруашылығы, мәдениеті.
-
“Түрік” терминінің мағынасы.
-
Түріктердің шығу тегі туралы қытай аңыздарының екі версиясы.
-
Түрік атауы қашан алғаш рет қытай дерегінде кездеседі.
-
Бумын қағаны өзін қаған деп, түрік мемлекетін түрік қағанаты деп жариялауы.
-
Түріктердің Орта Азияда үстемдік еткен кезі.
-
Түрік-византия одағы.
-
Түрік мемлекеті қашан Батыс және Шығыс Түрік мемлекеті деп екіге бөлінді.
-
Түрік қағанатының ыдырау себептері.
8-15 апталардағы тақырыптар бойынша тексеру сұрақтары.
1.Батыс Түрік қағанатының құрылу себептері, территориясы.
2.Он оқ будун.
3. Жеғұй қаған мен Тон жабғу қаған.
4. Түркеш қағанаты өмір сүрген кезі.
5. Түркеш қағанаты Сақал қағанның тұсында.
6. 711ж. Болучу түбіндегі шайқас.
7. Түркеш-араб, түркеш-қытай шиеленістері.
8. Қарлұқтар мемлекеті өмір сүрген уақыт.
9. Қарлұқтар территориясы.
10. Қарлұқтардың саяси тарихы.
11. Оғыздардың өмір сүрген кезі.
12. Оғыздардың мекен еткен территориясы.
13. Оғыз-печенег қақтығысы.
14. Оғыз-орыс әскери одағы.
15. Оғыз көтерілісі.
16. Оғыздардың соңғы билеушісі.
17. Қимақтар араб-парсы деректерінде.
18. Қимақтар Гардизи аңызында.
19. Қимақтардың этникалық құрамы.
20. Қимақтардың мемлекеттік құрылымы.
21. Қимақтардың әлеуметтік ұйымдасуы.
22. Қимақтардың сыртқы саяси жағдайы.
23. Қимақтардың шаруашылығы мен мәдениеті.
24. Қарахан мемелекетінің негізін қалаушы Сатұқ Боғра хан.
25. Қарахан мемлекетінің территориясы.
26. Қарахан мемлекетінің мемлекеттік құрылымы.
27. Қарахан мемлекетінің саяси тарихы.
28. Қарахан мемлекетінің шаруашылығы.
29.Қарахан мемлекеті ислам дінін мемлекеттік дін деп жариялауы.
30.Қарахан мемлектінің екі хандығының да билігі қарақытайлар қолына көшуі.
31.Наймандар мен керейлердің саяси бірлестігі.
32.Найман конфедерациясына кірген тайпалар.
33.Керейлер туралы ең алғашқы жазба деректер.
34.Найман, керейлердің монғолдармен қақьтығастары.
35.Христиан дінінің несториан тармағы.
36.Қыпшақтар батыс деректерінде.
37.Қыпшақтар шығыс деректерінде.
38.Қыпшақ хандығы өмір сүрген кезі.
39.Қыпшақтардың саяси тарихы.
40.Қыпшақтар қоғамы.
41.ҮІ-ҮІІІғғ. Қазақстанның экономикасы мен мәдениеті.
42.Ұлы Жібек жолы.
Емтиханға дайындық сұрақтары.
-
Ерте палеолит дәуірі қандай жыл аралықтарын қамтиды?
-
Ерте палеолит дәуірінің археологиялық ескерткіштері?
3. Адамдардың алғашқы бірлескен ұйымы?
-
Дене бітімі қазіргі адамдарға ұқсас адамдар қалыптасқан дәуірді атаңыз?
-
Ерте палеолитте қарудың кең тараған түрі?
-
Мустьеліктер өлген адамды қалай жерлеген?
-
Алғашқы діни сенім қай дәуірде қалыптасқан?
-
Өнердің пайда болуы (сурет, мүсін, би) қай дәуірге сәйкес келеді?
9. Аналық рулық қатынас (матриархат) аталық отбасылық рулық қатынасқа (патриархат) қашан орын берді?
10. Сақтар туралы барлық информациялық массив неше баспадан тұрады?
11. Дарийдің Бехистун жазбаларында сақтардың қандай тобы аталады?
12. Ғұндарда қандай сала жоғары дамыған?
13. Ғұн шаньюйінің ұлы Модэ кімдерге кепілдікке берілді?
14. Үйсіндер кең дипломатиялық және туыстық қарым-қатынаста:
15. Қарғалы диадемасындағы қанатты аттар нені бейнелейді?
16. Сицилиялық король Роджер ІІ –нің тапсырысымен жазылған қимақтар жөнінде өте құнды мәлімет кездесетін еңбек пен оның авторы?
17. Гардизи аңызы бойынша қимақтар кімдерден тараған?
18. Қимақ бірлестігі неше тайпадан тұрады?
19. Түріктердің шығу тегі жөніндегі қытайлық аңыздың екі версиясы?
20. Түрік қағанаты Орталық Азияда қай қағаның тұсында саяси үстемдікке қолы жетті?
21. Тудун дегеніміз кім?
22. Түркеш қағанатында жайылымдар кімнің қолында болды?
23. Екі бірдей майданда соғысуына тура келген түркеш қағаны?
24. В. Томсен Орхон өзенінің бойында табылған руникалық мәтіндердің адармасын жасап шыққанын қай жылы хабарлады?
25. Қарлұқтар туралы алғашқы деректер қай ғасырға жатады?
26. Қарлұқтар тұсында Шу және Талас өзендері маңында қандай жаңа қалалар пайда болды?
27. IXғ. мен XIғ. бас кезінде қай тайпалар Сырдариядан Еділге дейінгі аймақты иеленді?
28. Xғ. соңында оғыздар кімдермен одақтасып Хазар қағанаты мен Еділ бұлғарларын талқандады?
29. Оғыз қоғамында маңызды роль атқарған әскербасы қандай лауазыммен аталған?
30. Қарахан әулетінің негізін салушы?
31. Қарахан мемлекетінің тарихи шеңбері?
32. Қай ертефеодалдық мемлекетте ислам діні қабылданып, мемлекеттік дін мәртебесін алды?
33. Қарахандар мемлекетінде салық жинау құқығын иемденуші қалай аталды?
34. Наймандар, керейттер, жалайырлардың көшпелі мал шаруашылығындағы көшу тәсілдері?
35. Наймандар мен керейттер қашан христиан дінінің несториан тармағын қабылдады?
36. Орыс жылнамаларында қыпшақтарды қалай атайды?
37. Қыпшақ халқының қалыптасуының соңғы кезеңі?
38. Қыпшақтар жөнінде мәліметтер қалдырған араб халифатының мемлекеттік қызметшісі?
39. IX-XIIIғғ. Қыпшақтар жөніндегі араб, парсы авторларының еңбектері қандай ғылым негізінде жазылды?
40. Кімдер қыпшақтарды “кумандар” деп атаға
41. Орта палеолит (мустьер) дәуірі қандай жыл аралықтарын қамтиды?
-
Орта палеолит дәуірінің археологиялық ескерткіштері?
-
Аналық рулық қоғамның белгілері қай дәуірде қалыптаса бастаған?
-
Орта палеолит дәуіріндегі Орталық Қазақстанна табылған ескерткіштердің ең көнесі қай облыс жерінде?
45. “Саналы адам” сүйегі тұңғыш рет қай жерден табылды?
46. Төменгі (ерте) палеолитте адамдар тасты жару үшін қандай тасты қолданған?
47. Неолит дәуіріндегі керамика ыдыстарына қандай өрнектер тән?
48. 100 метр қашықтыққа ұшатын, орақ тәріздес қару?
-
Қола дәуірі қай кезеңдерді қамтиды?
50. Жерленген андроновтық адамдардың басы қаратылған көкжиектің тұсы?
51. Беғазы-Дәндібай мәдениетінің Андронов мәдениетінен ерекшелігі?
52. Көптеген тайпалар үшін темір ашу және кеңінен қолдану қай кезеңге жатады?
53. Ираннның алғашқы мәліметтерінде сақтарды қалай атаған?
54. Теңіздің арғы жағындағы сақтар (парадария) қай жерді мекендеген?
55. Сақтардың аримаспа деп аталатын тайпасы қай жерді мекен еткен?
56. Б.з.б. VIғ. сақтар кімдермен соғысты?
57. Понтий патшасы Митридаттың туы астында Риммен соғысқан қандай тайпалар?
58. Б.з.б. 3ғ. үйсіндер сақтарды қай территорияда ауыстырды?
59. Үйсіндердің астанасы Чигучен (Қызыл Аңғар) қаласы қай жерде орналасқан?
60. Қытай деректерінде кездесетін “Хунну” термині қандай мағына білдіреді?
61. Хунну туралы ең алғаш жазған қытай тарихшысы Сыма Цяньның еңбегі қалай аталады?
62. Ғұндар Қазақстан жеріне қай жерден және қашан келді?
63. Б.з.б. 3ғ. ғұн тайпаларының шанюйі болып сайланған кім?
64. Қай ғасырда ғұндар Еуропаға жеріне қоныстанады?
65. Л.Гумилевтың пікірінше б.э.д. 36ж. хундар қытайлықтардан жеңілген соң неше тармаққа таралған?
66. Мөде тәңірқұты, оның ұлы Лаушаң тәңірқұты билеген кезде хундарға тәуелді болған үйсін гуньмосы?
67. Қаңлы тайпалық бірлестігінің территориясы қай жерде болған?
68. Қаңлылар қандай тайпалармен соғыс жүргізген?
69. Қытай деректері түріктерді кімнің ұрпақтары деп есептейді?
70. “Ашина” ұғымы қытай тілінен аударғанда қандай мағына береді?
71. В.В. Радлов қай кезде Күлтегін жазуының аудармасы жөнінде хабарлама жасады?
72. Түріктердің түсінігінше жоғары әлемнің құдайы?
73. 746ж. Жетісуға Алтайдан ауып келген қандай тайпалар?
74. Оғыздар IXғ. аяғында хазарлармен бірігіп, кімдермен соғысу нәтижесінде Орал мен Еділ өзендерінің аралығын өзіне қаратты?
75. Қимақтар тайпасының билеушісінің титулы?
76. Қимақ қоғамындағы таптық жіктелісті: «Тек ақсүйектер ғана –қызыл және сары жібектен киім киген» -деп сипаттаған кім?
77. Шығыс деректерде Шығыс Қыпшақтың жері қалай аталған?
78. Қыпшақтарды “половецтер” деп атау кімдердің еңбектерінде кең етек алған?
79. Берштамның пікірінше ежелгі қытай тіліндегі “цюйше”(кюйше) этнонимі қалай дыбысталады?
80. XVIII-XIXғғ. Орыс зерттеушілері қыпшақтардың шығу тегін кімдере жатқызған?
-
Кейінгі (соңғы, жоғарғы) палеолит дәуірі қай жыл аралықтарын қамтиды?
82. Кейінгі (соңғы, жоғарғы) палеолит дәуірінің археологиялық ескерткіштері?
-
Мезолит кезеңінде жебемен садақтың доғал және домалақ ұштары қандай мақсатта пайдаланылды?
-
Түгіскен кесенісі қай жерде орналасқан және қола дәуірінің қай кезеңіне жатады?
85. Сақ қоғамы қандай үш топқа бөлінді?
86. Археологтар тапқан “Алтын адам” қай ғасырға жатады?
-
Қай ғасырда Александр Македонский сақтармен соғысты?
88. Сақ өнерінде “аңдық стиль” пайда болған ғасыр?
-
Үйсін мемлекетінің негізін қалаушы?
90. Үйсіндердің батыс шекарасы кімдермен шектесіп жатырды?
91.Ғұндардың Қазақстанға екінші рет қоныс аударуы қай жылы басталды?
92. Ғұндар б.з.б. 177-176жж. кімдермен кескілескен шайқасқа түсті?
93. Ғұндар б.з.б. 174-167жж. кімдермен одақтасып, кімдерді жеңеді?
94. Ғұндар Еуропадағы қай мемлекеттің этникалық негізін қалады?
95. Ғұндармен қосылып Испанияға дейін жеткен қандай тайпалар?
96. Б.з.д. 36ж. қытайлармен болған соғыста жеңіліп, бір тармағы қазіргі Қазақстан территориясы, Еділ мен Жайық аралығына қоныстанғандар?
97. Модэ тәңірқұтынан әуелі дүлдүл тұлпарын, содан соң ханымын, ең соңында жерін сұраған кімдер?
98. Қаңлылардың астанасы жазбаша деректерде қалай аталады?
99. Қаңлылар өз жерлері арқылы өткендіктен бақылау жүргізетін сауда жолы:
100. Түрік этнонимі алғаш рет қай жылы кездеседі?
101. «Түрік» терминін күшті, мықты деген мағына білдіреді деген кім?
102. Түріктер мемлекет құрғанша кімдерге тәуелді болды?
103. Түрік қағанаты қай жылы Батыс және Шығыс қағанаттарға бөлінді?
104. Түркі тілдес халықтардың билеушілері қандай лауазымды иеленген?
105. Орхон өзенінің бойынан табылған ескерткіштер тобын көрсет:
106. 1894ж. Көне түрік ескерткіштерін орыс тіліне аударған ғалым?
107. Батыс түрік қағанатында сот қызметін қандай лауазым иелері атқарған?
108. Он алты жылға созылған (640-656жж.) тайпаарлық соғыстар қай қағанатта болды?
109. Тон-Жабғу қаған қай жылдары билік құрған?
110. Түркеш қағаны Сұлуды арбтар қалай атаған?
111. Түркеш қағанаты қай жылдары өмір сүрген?
112. 711ж. Болучу түбіндегі (Жоңғария) ұрыс қандай күштердің арасында болған және кімнің пайдасына шешілді?
113. Қарлұқ құрамында тоғыз түркі тілдес тайпалар бар деп жазған араб авторы кім?
114. IX-XIғғ. Батыс Қазақстан халықтары қай мемлекеттің құрамында болған?
115. «Қимақ қағанатында 11 билеуші бар және олардың билігі балаларына мұрагерлік жолмен беріліп отырылады» - деген кім?
116. Қимақ мемлекетінің билеушісі?
-
766ж. және 840ж. кимектер қай жерлерді мекен еткен?
118. Қимақтар тайпалық бірлестігіндегі ими тайпасын Кумеков кімдер деп көрсеткен?
-
Қимақтар тайпалық бірлестігіндегі байандүр тайпасын М.Қашғари кімдерге жатқызады?
-
Қай жылы Қарахан мемлекетінде ислам діні мемлекеттік дін болып жарияланды және кім билік еткен тұста?
-
Мезолит кезеңі қай жылдарды қамтиды?
-
Неолит дәуірі қандай жылдар аралығын қамтиды?
-
“Неолит төңкерісі” дегеніміз не?
-
Сексеуіл тұрағы қай дәуірдің түрағы?
-
Қаратау ауданында табылған тастағы суреттерде 50 шақты ненің суреттері салынған?
-
Қатты кендерді өндіруде андроновшылар қандай әдісті пайдаланды?
-
Андроновшылар жұмсақ кенді өндіруді қандай әдісті пайдаланды?
-
Кейінгі қола дәуіріне жерлеудің қай түрі тән?
-
Шошақ бөрік киіп жүретін сақтар (тиграхауда) қай жерді мекен еткен?
-
Хаома сусынын дайындайтын сақтар (хаомоварга) қай жерді мекен еткен?
-
Қазақстан жеріне қоныс аударуда ғұндарды кім басқарды?
-
Аттила ағасы Бледені өлтіріп, қашан жалғыз өзі билік құрады?
-
451ж. Аттилаға қай жерлер бағынды?
-
Хундардан алғашқы соққыны алғандар кімдер?
-
395ж. хундар қай аймаққа шабуыл жасады?
-
Сармат тайпалары Қазақстанның қай бөлігін мекен еткен?
-
Диадордың айтуы бойынша Скифия жеріне басып кіріп, халқын қырғанға ұшыратқан кімдер?
-
Прохор мәдениеті қай кезеңдегі сарматтарға тән?
-
Шығыс Еуропадан Солтүстік Монғолияға дейінгі жазық белдеуді мекендеген, ең түркі тілдес тайпа?
-
VIғ. Каспий теңізінен Солтүстік Үндістанға және Шығыс Түркістанға дейінгі жерді алып жатқан мемлекет?
-
568ж. Түрік қағанаты мен Византаия арасында қандай келісімге қол қойды?
-
Византия қашан Боспорды қайтарып алды?
-
Жеғұй қаған билік еткен жылдар?
-
746ж. Жетісуға Алтайдан ауып келген қандай тайпалар?
-
Алғашында оғыздарда 24 тайпа болғандығын мәлімдейтін кім?
-
Оғыздардың өз мемлекеті болғандығы туралы ең алғашқы мәлімдеуші кім?
147. Оғыздар көтерлісі болған кезде жабғу болған кім?
-
1041ж. оғыздар кімнің билігі тұсында Хорезмді жаулап алды?
149. «Бумын, Естеми қазасына отыз татар келді...» деген мәліметтер қай ескерткіште кездеседі?
150. Қимақ тайпалар одағының билеушісі?
151. Ортағасырлық түрік –араб сөздіктеріндегі «Жабғу» терминінің мағынасы?
-
Қарахан мемлекеті қашан батыс және шығыс хандығы болып екіге бөлінді?
-
Қарахан мемлекетінің батыс хандығының орталығы?
-
Қай жылы Қарахан мемлекетінің екі хандығының да билігі қарақытайлар қолына көшті?
-
Қарахандарда салық жинаушының лауазымы?
-
Ұйғыр қағанатының өмір сүруін кімдер тоқтатады?
-
Қыпшақтар шаруашылығының негізін не құрайды?
-
“Дешті қыпшақ” парсы тілінен аударылғанда қандай мағына білдіреді?
159. Қыпшақтар жөніндегі көптеген еңбектерге арқау болған кімнің дерегі?
-
Шығыс Түркістандағы қаланы Орхондағы тоғызоғыз астанасымен шатастырған кім?
-
Ашель дәуіріне жататын, тастың екі жағында өңдеу арқылы жасалатын құрал?
-
Ерте палеолит дәуіріне жататын бір жақ шеті үшкерленген “Д” әріпі тәріздес келген құрал?
-
Қатты затпен тастың сынықтарын қысу арқылы еңбек құралының негізін жасақтайтын техника?
-
Ктесий еңбектерінде сақтар жөнінде қандай мәліметтер берілген?
-
Геродоттың деректерінде сақ тәніндегі әшекей нені білдіреді?
-
Ғалымдар салт атты сақтар бейнеленген тастағы бедерсуретке қарап, ат-әбзелдерінің пайда болған уақытын қалай көрсетеді?
-
Жан-жануарлар дүниесін білдіретін ою-өрнектер?
-
Үйсін мемлекеті қашан ұлы күнби және кіші күнби деп бөлінді?
-
Үйсін мемлекетінде дулы(дұғлұ) қандай қызмет атқарған?
-
Дарту дегеніміз не?
-
Византия қашан Боспорды қайтарып алды?
-
Суй династиясының өмір сүрген кезі?
-
Тан династиясының өмір сүрген кезі?
-
Түрік қағанатында қашан жұт болды?
-
1956ж. Бугут жазуын кім ашқан?
-
Тоныкөк жазуын кім және қашан ашқан?
-
Кули-Чори ескерткішін ашқан кім және қашан?
-
Онгин ескерткішін кім және қашан ашқан?
-
Шығыс Түркістанның ұйғырлары қандай діни ағымды мемлекеттік дін ретінде қабылдады?
-
Манихейлік діни ағым туындаған ел?
-
Жарық пен қараңғылықтың күресі туралы діни ілім?
-
Тараздағы соғды халқының бір бөлігі қандай дінді сақтаған?
-
Орта Азия мен Шығыс Түркістанның түркі тілді халықтарының бір бөлігі ислам дінін қашаннан бастап қабылдай бастады?
-
Үйсіндердің жер суландыру жүйесінің іздері қайдан табылған?
-
Үйсін мемлекетінің күнбиі Елжау би билік құрған жылдар?
-
965ж. оғыз жабғуымен хазарларға қарсы әскери одақ құруға келіскен Киев князі?
-
Жазба деректерде қаңлы елі өз ішінде неше иелікке бөлінген?
-
Жи иелігінің орталығы?
-
Битен қаласының орнын жапон ғалымы Сиратори қай қаланың маңында болса керек деп мөлшерлейді?
-
. Оғыздар мен орыстардың Хазар жеріне деген мүдделері қандай?
-
Селжұқтар мемлекеті қайда құрылды?
-
Саманилердің арғы атасы кім?
-
Самани әулетінің өмір сүрген уақыты?
-
Қараханид Насыр және Ғазнауилер әулетінің билеушісі Махмуд бірлескен қол қашан Орта Азиядағы Саманидтер мемлекетін құлатты?
-
Ғазнауи әулетінің негізін қалаған кім?
-
Ғазнауи мемлекетінің өмір сүрген кезі?
-
Ғазнау қаласы қайда орналасқан?
-
Кирдің денесі қай қалада жерленген?
-
Мидия мемлекеті қайда орналасқан?
-
Лидия мемлекеті қайда орналасқан?
ГЛОССАРИЙ
Ежелгі Қазақстан тарихы пәні бойынша глоссарий
Ұғым
|
Ұғымға түсінік
|
1
|
2
|
Археология
|
Грек сөзі. “Архео”-көне, “логос”-зерттеймін деген мағынаны білдіреді.
|
Тарих
|
Араб сөзі. Қазақша мағынасы “зерттеу”, “өткен оқиғалар жайлы әңгіме”.
|
Палеолит
|
Ежелгі тас дәуірі
|
Мезолит
|
Орта тас дәуірі
|
Неолит
|
Жаңа тас дәуірі
|
Энеолит
|
Мыс дәуірі
|
Homo
|
Адам
|
Homo habilis
|
Епті адам
|
Homo erectus
|
Тік жүретін адам
|
Homo sapiens
|
Саналы адам
|
Чоппер
|
Шапқы
|
Нуклеус
|
Өзектас
|
Бифас
|
Ашель дәуіріне жататын, тастың екі жағында өңдеу арқылы жасалатын құрал.
|
Кливер
|
Ерте палеолит дәуіріне жататын бір жақ шеті үшкерленген “Д” әріпі тәріздес келген құрал.
|
Бола немесе болас
|
Үш-үштен жіппен байланып, оқ есебінде қолданылатын домалақ тастар
|
Бумеранг
|
100м2 қашықтыққа дейін ұщатын, ағаштан жасалған орақ тәріздес қару
|
Гарпун
|
Шанышқы
|
Керамика
|
Мықты қыш ыдыс
|
Иемденуші шаруашылық
|
Табиғаттың дайын өнімдерін пайдалану
|
Неолиттік төңкеріс
|
Иемденуші шаруашылықтан өндіруші шаруашылыққа көшу
|
Кремация
|
Өртеу
|
Матриархат
|
Әйелдердің қоғамда жетекші орны алуы
|
Патриархат
|
Қоғамда ер адамдардың үстем етуі
|
Арийлер
|
Үнді-иран тілдес еуропалық нәсілді тайпалар.
|
Үйінді
|
Тас пен топырақ аралас төмпешік.
|
Дольмендер
|
Ірі тастардан құрастырылған үлкен құрылыстар.
|
Кромлехтер
|
Ірі тастардан құрылған дөңгелек қоршаулар.
|
Кенатафтар
|
Грек сөзі. “Kenotaphion”-бос мола деген мағына береді. Молалық құрылыстың барлық белгілері бар, бірақжерлеудің ешқандай іздері көрінбейтін қорған молалар.
|
Ихта
|
Қарахан мемлекетінде хандар өз туысқандары мен жақындарына белгілі бір ауданнан немесе қала халқынан салық жинау құқысын сыйлады, бұған дейін бұл салықтар мемлекет пайдасына жыйналып келген болатын. Бұл артықшылық ихта деп аталды.
|
Ихтадар
|
Белгілі бір ауданнан немесе қала халқынан салық жинаушының лауазымын ихтадар деп атайды.
|
Цитадель
|
Қала әкімшілігі тұратын ішкі қала.
|
Рабад
|
Қаланың кедейлер тұратын бөлігі.
|
12. ------------------
13. -------------------
Достарыңызбен бөлісу: |