ШаруашылықТЫҢ табиғи және климаттық жағдайы
жүктеу/скачать 2.56 Mb.
|
| I.7. Топырақ
“Қазақстанның жер қорын табиғи - ауыл шаруашылығы аудандастыру” схемасына сәйкес Дихан ауылдық округінің аумағы Оңтүстік Қазақстан провинциясының (VI-1) Батыс Қаратау-Қырғыз округінің (VI-1-1) таулы-шөлді-дала аймағында орналасқан. Топырақ түзілу жағдайлары құрғақ, ыстық, ұзақ жазы бар континентальды климатпен, құрғақ ауамен, аз жауын-шашынмен, қарқынды буланумен, күн шуақты күндердің көптігімен сипатталады, бұл көктем мен жаздың басында табиғи шөптің вегетациялық кезеңінің өте қысқа мерзімдерін анықтайды. Қарқынды аэробты процестер нәтижесінде топыраққа түсетін өсімдік қалдықтары тез минералданады, топырақты органикалық заттармен әлсіз байытады. Нәтижесінде шөлді-дала топырақтары пайда болады, қарашірік горизонтының карбонаттылығымен сипатталады. Зерттелген аумақтың төмен қарашірігі, аз қуаттылығы а+В, әлсіз құрылымы, жоғары топырақ жамылғысы алуан түрлілігімен сипатталады, бұл әртүрлі рельефпен, топырақ түзетін жыныстармен, жер асты суларының тереңдігімен, өсімдіктермен, атмосфералық жауын - шашынның біркелкі бөлінбеуімен және т. б. түсіндіріледі. Қарапайым солтүстік серозема аймағының шалғынды-сероземалық және шалғынды топырақтары. Бұл топырақтың қалыптасуы 1,5 - 5,0 м тереңдікте орналасқан жер асты суларының таяз пайда болуымен байланысты. Аллювиалды-пролювиалды саздақтар әртүрлі дәрежеде өңделмеген және қорғалған топырақ түзетін жыныстар болып табылады. Сипатталған топырақтың едәуір бөлігі жыртылған және суармалы егіншілікте қолданылады. Шалғынды - күкіртті топырақтың тың учаскелерінде сақталған өсімдік жамылғысы жусан, шөгінді, көкшөп, мия, чиум, қамыс және т.б. шөпті-күкіртті және шалғынды топырақтарда дәнді дақылдар басым. Талас өзенінің сәл толқынды жайылмалы террасасының жер бедерінің және уақытша су ағындарының алқаптарының төмен элементтері бойынша, онда жусанның қатысуымен шалғынды - солянканың астында минералданған жер асты суларының (1-3 м) жақын пайда болуымен аккумулятивті-жас, тұзды топырақ түзуші жыныстарда кәдімгі, сортаңды және сортаңды шалғынды-күкіртті және шалғынды күкіртті топырақтар қалыптасқан. "Жүйелі тізімге" және "Қазақстанның таулы және тау бөктеріндегі аумақтарының топырақтарының негізгі диагностикалық көрсеткіштеріне" сәйкес Дихан ауылдық округінің аумағында топырақтың кестеде ( 3-кесте) көрсетілген түрлері кездеседі. Кесте 3
Төменде кейбір аталған топырақтарға олардың жалпы және түрлік белгілері бойынша сипаттама берілген. жүктеу/скачать 2.56 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|