Шығыс Қазақстан облысының аумақтарын дамыту бағдарламасын іске асыру туралы есеп

Негізгі мақсат – барлық салаларды әртараптандыру және бәсекелестікті жоғарылату, инженерлік инфрақұрылымның тиімділігі, әлеуметтік сала мен әлеуметтік-демографиялық дамуы есебінен экономиканың тұрақты өсімін қалыптастыруды қамтамасыз ету.

Қабылданған міндеттерді орындау сыртық және ішкі факторларды пайдалану, табиғи кешен әлеуетін қалпында сақтау және қоршаған ортаны сауықтыру, облыс тұрғындарының тіршілік етуінің қолайлы шарттарын құру есебінен қол жеткізілді.

Бағдарламада белгіленген мақсатқа жету үшін 35 мақсат және 40 нысаналы индикатор, 51 міндет пен 113 көрсеткішті орындау қарастырылған.

2013 жыл қорытындысы бойынша 30 индикатор, 66 тікелей нәтиже көрсеткіші орындалды, 4 индикатор, 29 тікелей нәтиже көрсеткіші орындалған жоқ. 3 индикатор мен 19 тікелей нәтиже көрсеткіші бойынша статистикалық мәліметтер жоқ.

БАҒЫТ. ЭКОНОМИКА

1 мақсат. Облыс экономикасының тұрақты өсімін қамтамасыз ету

Өңірлік өнімнің барлық көлемі 1819,5 млрд. теңге, 2011 жылдың ұқсас кезеңінен 12,0% артық және облыстар арасында 6 орынға сәйкес. Өңірлік өнімнің барлық табиғи көлемінің индексі 2012 жылға 112,6% деңгейін құрады.

ЖӨӨ көлемі жан басына бір жылға 2011 жылға қарағанда 12,2% өсімімен 1305,1 мың теңгені құрады. Облыстың экономикалық өсімі бойынша қалыптасқан көрсеткіші өңір экономикасының оң макроэкономикалық өсімінің болжауға мүмкіндік береді.

Экспорт – 45,8% өсімімен 2075,6 млн. АҚШ долларын құрады, оған біздің облыс экспорттайтын тауарлар өндірісінің дамуы және бәсекеге қабілеттіліктің өсімі ықпал етті.

Тауар құрылымында металдар және одан жасалатын бұйымдар үлкен үлесті құрайды, минералды өнімдер – бұл облыстың дәстүрлі экспорттық тауарлары.

Инфляция деңгейінің өсуіне үлес қосқан халыққа қызмет көрсетудің құны (107,4%), сондай-ақ азық-түлік тауарлар тобы бағасының көтерілуі (102,9%) және азық-түліксіз тауарлары (103,7%) анықтап белгіленді.

2013 жылы 1007,3 млрд. теңгеге өнеркәсіп өнімі өндірілген, бұл 2012 жылғы деңгейден әрекеттегі бағаларда 4,3%-ға артық. Экономикалық қызметтің өнеркәсіп түрлері арасында өндіріс өсімі тау-кен өндіруші өнеркәсіпте (15,2%-ға) және өңдеу өнеркәсібінде (7,2%-ға) ескерілген.

Мақсатты іске асыру үшін 1 мақсатты көрсеткіш ескерілген – қол жеткізілмеді.

- дайын метал бұйымдары, машиналар мен жабдықтан басқа 16,9%;

- ағаш және тоз бұйымдары, жиһаздан басқа 34,1;

- сусындар 24,6%. Облыстың тауар өндірушілері алкогольді өнімдер шығару бойынша өндіріс күштерінің едәуір көлеміне ие. Алайда, алкогольді сусындар нарығындағы үлкен бәсекелестік салдарынан, өнім өндіру көлемі төмендеуде.

2013 жылы өңдеу өнеркәсібі өндірісінің көлемі ақшалай көріністе 3,1%-ға немесе 24,9 млрд. теңгеге өсті және 838,1 млрд. теңгені құрады (ҚР бойынша 3 орын).

Өнеркәсіпр секторларын дамытудағы қойылған міндеттерді шешу үшін 28 нәтиже көрсеткіштері анықталған, олардың ішінен 16 көрсеткіштерге қол жеткізілген, 6 көрсеткіш бойынша статистикалық ақпарат жоқ, 6 – көрсеткішке қол жеткізілген жоқ:

1. Жалпы өңірлік өнім құрылымындағы өңдеу өнеркәсібінің үлесі– ҚР Агенттігінің жылдық статистика бойынша есеп беру уақытына статистикалық мәліметтері жоқ.

Өңдеу өнеркәсібінің үлесі облыстың өнеркәсіп потенциалының жалпы көлемінде 83,2% құрайды. Өңірдің өңдеу өнеркәсібінің негізгі салалары – бұл металлургия (54,1%) және машина жасау (22,8%).

2. Өңдеу өнеркәсібіндегі еңбек өнімділігінің өсімі – ҚР Агенттігінің статистика бойынша жедел статистикалық мәліметтері бойынша адамға 83,9 мың АҚШ долларын құрады, бұл жоспарлық көрсеткіштен адамға 25,1 мың АҚШ долларына кем. Көрсеткішке дайын метал және ағаш бұйымдары, сонымен қатар сусындар өндірісін төмендету себебінен қол жеткізілген жоқ.

3. Өңдеу өнеркәсібі өнімінің экспортының өсімі, (кедендік статистикалық мәліметтер бойынша) 2008 жылы 143,5%-ға ұлғайды, бұл жоспарлық көрсеткіштен 27,3 пайыздық пунктке жоғары. 2008 жылдан бастап мерзімде металдар экспорты едәуір өсті және олардың ішінде – бұйымдар 25,4%-ға; машиналар, жабдық, көлік құралдары, аспаптар және аппараттар – 88%-ға.

4. Металлургиялық өнеркәсіп өндірісінің ФКИ 101,9% құрады, бұл жоспардан 6,1 пайыздық пунктке кем. Жоспарға қол жетпеу себебі – қара металлургиядағы өндіріс көлемдерінің азаюында (ФКИ – 44,3%), тазартылмаған болат өндірісі 34,9%-ға; метал бұйымдары өндірісі 16,9%-ға; балқыту 9,7%-ға азайды.

5. Минералдық шикізатты терең қайта өңдеу және 4 есеге дейін қайта балқытуды құру негізінде металлургиялық саланың ЖҚҚ-ын арттыру – ҚР Агенттігінің жылдық статистика бойынша есеп беру уақытына статистикалық мәліметтері жоқ.

6. Дайын металлургиялық бұйымдар өндірісінің индексі, машиналар мен жабдықтардан басқа 83,1% құрады, жоспар кезінде – 110%. 26,9 пайыздық пунктке дейін төмендеу өндіріс көлемдерін азайту себебінен болды:

- сымдар, құбырлар және тілімдер 36,3%-ға;

- көрсеткіштермен метал тақтайлары 33,3%-ға;

- жиналатын құрылыс метал құрылымдары 28,9%-ға;

- алюминийден және қара металдан басқа құрылымдар 10,9%-ға.

7. Металлургиялық салада еңбек өнімділігінің артуы – ҚР Агенттігінің статистика бойынша жедел статистикалық мәліметтері бойынша адамға 113,4 мың.

АҚШ долларына қол жеткізілді, бұл жоспарлық көрсеткіштен адамға 32,6 мың.

АҚШ долларына артық. Өңірдің ірі металлургиялық кәсіпорындарында еңбек жағдайын жақсарту, өндірісті жаңарту бойынша шаралар кешенін жүргізу арқасында жоғары көрсеткіштер қамтамасыз етілген.

8. Түсті метал кендерін өңдеу ФКИ 98,5% құрады, бұл жоспарлық көрсеткіштен 0,7 пайыздық пунктке артық. Көрсеткішке марганц концентраттарын 3,7 есеге, марганц кендерін 2,6 есеге, мыс кендерін 12%-ға өдеуді өсіру арқасында қол жеткізілді. Көрсеткіштің төмендеуі түсті металдарға әлемдік бағалардың төмендеуімен байланысты, өндірудің үлкен көлемдерін жүргізудің экономикалық жөнсіздігімен шартталған.

9. Металлургиялық саладағы өндіріс көлемі өңдеу өнеркәсібінің барлық көлемінен 453,8 млрд. теңгені немесе 54% құрады, бұл жоспарлық көрсткіштен 1,7%-ға артық. Өсім себебі – өңделмеген мысты 29%-ға, алтынды 11,5%-ға, қорғасынды 9%-ға; сонымен қатар алтынды Дора қорытпасында 4,9%-ға өндіру көлемдерін арттыру.

10. Металлургиялық өнімді экспорттауды 2008 жылғы деңгейге арттыру 1 411,2 мың АҚШ долларын құрады, бұл жоспарлық көрсткіштен 20%-ға аз. 2013 жылы 2012 жылмен салыстырғанда 44,3%-ға металдар экспортын төмендетудің негізгі себебі әлемдік бағалардың негізгі түсті және қымбат металдарға түсуіне байланысты. Осылайша, жүргізілетін мониторинг мәліметтері бойынша, мысқа баға 12%-ға төмендеді; мырышқа 10,7%-ға төмендеді; қорғасынға 16,3%-ға төмендеді; алтынға 26,7%-ға төмендеді; күміске 37%-ға төмендеді.

11. Машина жасау саласы өндірісінің ФКИ 2012 жылдың сәйкес мерзіміне 142% құрады, бұл жоспарлық көрсеткіштен 37 пайыздық пунктке артық.

12. Машина жасауда өнімдерді өндіру көлемі 1,4 есе өсіп, 191,3 млрд. теңгені құрады (ҚР бойынша 1 орын), бұл жоспарлық көрсеткіштен 48,8% артық.

«Азия Авто» АҚ автокөліктерін өндіру көлемі1,8 есеге, (31007 дана). «СемАз» ЖШС тракторлар шығаруды 0,4%-ға (1340 бір.) арттырды, «Daewoo Bus Kazakhstan» ЖШС автобустарды 31,8%-ға (141 бір) өндіру көлемі артты. Электр жабдығын өндіру 39,6%-ға артты.

13. Машина жасау саласында еңбек өнімділігін арттыру ҚР Агенттігінің статистика бойынша жедел статистикалық мәліметтері бойынша адамға 43,2 мың АҚШ долларын құрады, бұл жоспарлық көрсеткіштен адамға 8,2 мың АҚШ долларына жоғары. Еңбек өнімділігі 2008 жылмен салыстырғанда 2,3 есеге ұлғайды. Көрсеткішке қол жеткізудің негізгі себебі – 2012 жылмен салыстырғанда 2013 жылы автокөлік құралдарының, трейлерлер мен екі доңғалақты тіркемелердің өндірісін 86,4%-ға арттыру.

14. Басқа метал емес минералды өнімдер өндірісінің ФКИ 111,6% құрады, бұл жоспардан 6,4 пайыздық пунктке артық. Гипс өндірісі 68,8%-ға, силикат және шлак кірпіштері 48,3%-ға, әктас 36,4%-ға, цемент клинкерлері 29,8%-ға, сонымен қатар цемент шығару 13,9%-ға артты. Басқа метал емес минералды өнім өндірісінің көлемі 51,0 млрд. теңгеге жетті (ҚР бойынша 2 орын). Бір жылда ҚР бойынша жалпы көлемнен 12,8%-ға өнім өндірілді.

15. Басқа метал емес минералды өнімдерді өндіру бойынша ЖҚҚ арттыру, ҚР Агенттігінің статистика мәліметтері бойынша 2013 жылғы 9 айда 30,1млрд. теңгені құрады, бұл жоспарлық көрсеткіштен 7,4%-ға артық.

Индустрияландыру картасы шеңберінде 4 жоба құрылыс индустриясы саласында іске асырылды , «Бизнестің жол картасы 2020» бағдарламасы шеңберінде ағаш өңдеуді және құрылыс материалдарын өндірудің 19 жобасы қолдау тапты.

16. Басқа метал емес минералды өнімдерді өндірудегі еңбек өнімділігі – ҚР Агенттігінің статистика бойынша жедел статистикалық мәліметтері бойынша адамға 38,4 мың АҚШ долларын құрады, бұл жоспарлық көрсеткіштен адамға 10,4 мың АҚШ долларына кем. Көрсеткішке асбоцемент және фиброцемент бұйымдарын шығаруды 38,9%-ға төмендету, сонымен қатар кірпіш өндіруді 5,2%-ға төмендету себебінен қол жеткізілген жоқ.

17. Құрылыс материалдары экспортының үлесін құрылыс материалдары өндірісінің тұтас көлемінде арттыру (кедендік статистикалық мәліметтер бойынша) 3,8% құрады, бұл жоспарлық көрсеткіштен 0,5 пайыздық пунктке артық. Көрсеткіш жоспарлық көрсеткішке құрылыс саласындағы өнім өндірісінің жалпы өсіміне байланысты жетті, сонымен қатар «Бұқтырма цемент компаниясы» АҚ  экспортын 25,6%-ға өсіруге байланысты.

18. Химиялық өнеркәсіп өндірісінің ФКИ 104,7% құрады, (жоспарлық көрсеткіш – 104,6%), өсімге бояулар мен лактар өндірісінің көлемі полимер негізінде 14,4%-ға өсуіне, моногидраттағы күкірт қышқылы 8,9%-ға, сонымен қатар жарылғыш заттар 1,6%-ға өсуіне байланысты қол жеткізілді.

19. Химиялық өнеркәсіптегі өндіріс көлемі 17,5 млрд.теңгені құрады, бұл жоспарлық көрсеткіштен 2,5%-ға аз.

Өнеркәсіп салаларында жұмыс істейтін кәсіпорындар негізінен тау-кен өндіру және металлургиялық өнеркәсіп өнімін шығарады (қышқылдар, газдар, жарылғыш заттар және басқалар), нәтижесінде химия саласындағы өндіріс көлемдері тау-кен-металлургиялық саласындағы өндіріс көлемдеріне байланысты өзгереді.

20. Химиялық өнім экспортын арттыру 113 млн. АҚШ долларын құрады, бұл жоспарлық көрсеткіштен 4,6 млн. АҚШ долларына артық. Экспортқа бағытталған химиялық өнім өндірісінің көлемі артты.

21. Химиялық өнеркәсіптің ЖҚҚ арттыру – ҚР Агенттігінің жылдық статистика бойынша есеп беру уақытына статистикалық мәліметтері жоқ.

22. Химиялық саладағы еңбек өнімділігін арттыру ҚР Агенттігінің статистика бойынша жедел статистикалық мәліметтері бойынша адамға 28,2 мың АҚШ долларын құрады, бұл жоспарлық көрсеткіштен адамға 5 мың АҚШ долларына артық. Өсім лак-бояу бұйымдарын, қышқылдық және жарылғыш заттарды өндіруде белгіленген.

23. Негізгі фармацевтикалық өнімдер өндірісінің ФКИ 119,3% құрады, бұл жоспарлық көрсеткіштен 13,9 пайыздық пунктке артық.

24. Фармацевтикалық өнеркәсіптегі өндіріс көлемі 1514,6 млн.теңгені құрады, бұл жоспарлық көрсеткіштен 33,3%-ға артық.

Фармацевтикалық саладағы өндіріс көлемінің және екпінінің өсуі иммунды сывороткалар және вакциналар шығаруды 2,7 есе арттыру есебінен болды.

25. Жеңіл өнеркәсіптің ФКИ 102,3% құрады, бұл жоспардан 0,9 пайыздық пунктке кем.

26. Жеңіл өнеркәсіптегі өндіріс көлемі 5 млрд.теңгені құрады, бұл жоспарлық көрсеткіштен 2,3%-ға кем.

Жеңіл өнеркәсіптегі өндіріс көлемінің және екпінінің төмендеуі жоспарлық көрсеткіштерге қатысты заттай көріністе тері бұйымдарының өндіріс көлемдерін 52%-ға төмендету есебінен болды.

27. Жеңіл өнеркәсіптегі еңбек өнімділігі адамға 1 мың АҚШ долларын құрады, жоспарға 147,9%-ға өсіммен. Көрсеткішке киім өндірісінің едәуір көлемі, сонымен қатар тоқыма бұйымдарын шығаруды 23,1%-ға арттыру арқасында қол жеткізілді.

28. Жеңіл өнеркәсіп өнімінің ЖҚҚ арттыру – ҚР Агенттігінің жылдық статистика бойынша есеп беру уақытына статистикалық мәліметтері жоқ.
4 мақсат. Электр энергиясымен үздіксіз және сапалы қамтамасыз ету, облыста бар электр энергия тапшылығын жабу үшін жаңа қуаттылықтарды қолдану, қолда бар энергетикалық жабдыққа, электр желілеріне жаңғырту және қайта жаңарту жүргізу