Қоян көзінің астыңғы қабығын тартып тұрып, конъюнктива қапшығына 2 тамшы адреналин / 1:1000/ тамызады. Адреналин тамызылған көздің конъюнктивасы 2-3 мин кейін бозарады. Екінші көздің конъюнктивасымен салыстырыңдар. Бұл қандай ишемия?
№ 3 ТӘЖІРИБЕ. Атмосфералық қысымның төмендеуінен дамитын артериалдық гиперемия.
Адам білегінің терісіне жұқалап вазелин жағады. Таяқшаға мақта орап, спиртке батырып, жандырады. Жанып тұрған тампонды медициналық банканың ішіне тығып, тез шығарады, банканы дайындалған учаскеге төңкереді.
№ 4 ТӘЖІРИБЕ. Адам қолындағы веналық гиперемия
Адам иығына созып резеңке бұрау салады. Бұрау салғанда тамыр соғысы сақталу керек. Бұрау салынған жерден төмен веналық гиперемия байқалады. Бұрауды одан әрі бұрап, қатты тартсақ, тамыр соғуы жойылады, ишемия дамиды.
№ 5 ТӘЖІРИБЕ. Веналық гиперемия ағымында сутегінің асқын тотығын қолданудың теріге әсері.
Веналық гиперемия тудыратындай етіп егеуқұйрықтың тізе буынынан жоғары байлайды. Екі аяғы көгерген соң, бір аяғын перегидролға салады (30 сутегінің бір асқын тотығы). Перигидролға боялған аяғы қызғылт болады, ал бақылау аяғы көкшіл күйінде қалады.
|
2
|
Күндізгі
|
1122111
|
Тромбоз,эмболия
|
Дәптерлеріңізге тромбоз және эмболия түрлерін жазыңыз
Эксперименте пайда болған тромб суретін салу.
Эмболия құбылысының суретін салу
Тромбоз пайда болу механизмін схема түрінде салу.
№ 1 ТӘЖІРИБЕ. Қан айналысының үлкен шеңберіндегі май эмболиясы.
Бірінші тәжірибедегі бақаның шажырқайын босатып, құрсақ ішіне қайта тығады. Бақаны шалқасынан, айшық тесікке оң жақ бүйірінен тақап, қайта бекітеді. Қайшымен кеуде қуысын ашады, жүрек қабын жарып, жалаңаштайды. Шприцке 0,5 мл жылы вазелин майын алып, жүрек ұшынан тығып, жүрек қарыншасына жібереді. Жүректі физиологиялық ерітіндіге малынған мақтамен жабады. Жеделдеп ішек тізбегін шығарып, шажырқайды айшық тесікке жазып, бірінші тәжірибегідей микроскоппен қарайды. Кішкене шар тәріздес май түйіршіктерін көру керек. Май түйіршіктері бірігіп, қантамырын тығындап, қан жүрісін тоқтатады. Микроскоп астында ишемия және стаз құбылысын байқаймыз. Көріністерді сурет-схема түрінде протоколға жазады. Егер бірінші тәжірибедегі бақа жарамайтындай болса,басқасын алып, наркоз беру керек.
|
3
|
Күндізгі
|
13
|
Гипоксияға ұзақ мерзімді адаптацияның қорғаныштық әсерлері.
|
Дәптерде гипоксия түрлері мен жіктелісін сипаттау.
Гипоксияға адааптация механизмдерін көрсету.
Мүшелер мен жүйелердегі компенсаторлы механимздерді сипаттау. (схема түрінде)
Гипоксияға ұзақ мерзімді адаптацияның қорғаныш әсерлерін көрсету.
№1 ТӘЖІРИБЕ. Азотты қышқыл натриймен улану.
Бақаның құрсағына 2,0-3,0 мл 10 % азотты қышқыл натрий ерітіндісін жібереді. Студенттер тәжірибе бойы бақаның дем алу жиілігін, басқа функциялар өзгерісін, жалпы жағдайын бақылайды. Бақа өлген соң, құрсақ қуысын ашып қарап, өзгерістерді тіркейді. Бақа неліктен өлді? Гипоксияның қай түрі?
№ 2 ТӘЖІРИБЕ. Ағзаның гипоксияға тұрақтылығының сыртқы орта температурасы мен жүйке жүйесі жағдайына байланыстылығы.
Студенттер бірдей салмақты 4 тышқан алып, әрқайсысын бірдей әйнек ыдысқа салып, ыдыс аузын тығындайды. Бірінші ыдысты ыстық суға (Т 38-40 С) салады, екіншіні-салқын суға (+5 С), үшінші ыдыстағы тышқанға тәжірибе алдында наркоз береді (эфир немесе1% гексенал ерітіндісін тері астына), 4-ші ыдыстағы – бақылау тышқан. Студенттер тышқандардың жалпы жағдайын, тәртібінің өзгерістерін, дем алу жиілігін бақылап, салыстырады.
|
3
|
Күндізгі
|
133413
|
Анафилаксиялық сілеймені үлгілеу
|
1.Патогенез және этиологиясы бойынша шоктың түрлері
2.Анафилаксиялық сілейменің патогенезі
Тәжірибе№ 1. Ақ тышқанның анафилаксиялық шокта болуы
Тәжірибеге жануарды 2 жұма бұрын әзірлейді. Ақ тышқанға өзге жануардың белогымен (үй қоянының сары суымен) сенсибилизация жасайды. Қоянның сары суын 0,1 мл мөлшерде тері астына екі рет, арасына 1 жұма салып жібереді.
Осылай әзірленген ақ тышқанның құрсағына студенттер 0,2 мл антиген жіберіп, оның іс-қимылын, жүріс өзгерістерін бақылайды (қимылын, аяқтарының құрысуын, демалысын, жайының ауырлауын, құлағының, тұмсығының бозаруын). Қорытынды жасайды.Анафилактикалқ сілейменің механизмі қандай.
|
3
|
Күндізгі
|
15
|
Жедел және созылмалы қабыну.
Қабыну кезіндегі фагоцитарлық реакция.
|
Дәптерге қабыну түрлерінсызу.
Дәптерге қабыну сатыларын салу (сурет түрінде)
Қабыну патогенезіндегі биологиялық активті заттардың маңызы.
Эксудация анықтамасы, механизмі және эксудат түрлері
Дәптерге лейкоциттер эмиграция сатысының суретін салу
Дәптерге қабыну жіктелісін, классикалық белгілерін салу.
Фагоцитоз сатыларын салу.
Қабыну патогенезінің жалпы схемасын салу.
№ 1 Тәжірибе. Бақа шажырқайының қантамырларында қабыну кезіндегі өзгерістерді зерттеу / Конгейм тәжірибесі/.
Бақаға эфирлі наркоз беріп ұйықтатады, етпетінен резеңке тақтайшаға бекітеді.Оң жақ бүйірін жарып, пинцетпен ішек тізбектерін шығарып, шажырқайды жазады, тақтайша тесігінің жиегіне түйреуішпен бекітеді. Микроскоптың кіші үлкейткіші арқылы препаратты зерттейді. Онша ірі емес, қабырғалары жіңішкелеу келген тамырларды тауып, олардағы қан ағысын бақылайды. Қан ағысының орталық / білік/ қабатында қан түйіршіктері жүреді, тамыр қабырғасына жақын тек қан сұйықтығы. Студенттер тамырлар кеңеюін, қан ағысы өзгерістерін,лейкоциттедің тамыр шетіне жиналуын бақылайды.
Осыдан кейін микроскоптың 1*7 окуляр орнына 1*15 окуляр қойып, бар көңілді лейкоциттердің миграциясына жұмылдыру қажет. Қандай тамырлардан лейкоциттер тканьге шығады, қалай пішінін өзгертеді, эритроциттер диапедезі қай тамырларда байқалады?
№2 Тәжірибе. Жануарлар организміндегі фагоцитоз процесін тәжірибе жүзінде зерттеу.
Асептикалық /микробсыз/ қабыну процесін шақыру үшін негізгі тәжірибеге дейін 24-48 сағат қалғанда теңіз шошқасының құрсақ ішіне 5,0-6,0 мл ет- пептон сорпасын жібереді. Бұл организге жат белок болғандықтан қабыну процесі басталады, 24-48 сағат ішінде құрсақ қуысына көптеген лейкоциттер жиналады.
Сабақ үстінде қабыну ошағына 2,5-3,0 мл жуып тазартылған тауық эритроциттерінің 5 / жүзгін ерітіндісін жібереді. 20-30 мин өткен соң теңіз шошқасының ішін ақ сызық бойынша кесіп, стерильді пастер пипеткасымен жалқық алып, жағынды препарат жасайды.
Жағынды препаратты дайындау:
Әйнекке бір тамшы жалқық тамызады, екінші тегістелген әйнекпен оған жақпа жасайды.
Кепкен жағындыны 2 минутқа спиртке батырып бекітеді.
15 минутқа Гимза бояуына батырады / бояуды дайындау: 1 мл дистильденген суға 3 тамшы бояу/.
Жағындыны таза суға жуып, кептіру.
Жағындыны микроскоптың иммерсиялық объективі арқылы қарайды.
Фагоцитоз фазаларының суретін салу.
|
3
|
Күндізгі
|
16
|
Гипертермияны үлгілеу.
|
Қызба этиологиясы мен патогенезін сипаттау. Классификациясы (схема түрінде)
Температура қисықтарының түрлерін салу.
Қызбаның даму механизмін графикалы көрсету.
Қызбаның басқа гипертермиялық жағдайлардан ерекшелігін кесте түрде салу.
Қызбаның маңызы.
Тәжірибе: Пирогенді затты енгізу
жеріне және орталық жүйке жүйесінің жағдайына байланысты эксперименттік қызбаның өту барысы.
Тәжірибе егеуқұйрықтарға жүргізіледі. Студенттер 5 топқа бөлініп, әр звено өз жануарларының ректальды дене қызуын өлшейді. 0,2 мл пирогенал физиологиялық ертіндімен егіледі. Бірінші топ егеуқұйрыққа пирогеналды тері астына енгізіледі. Екінші топ тері астына, бірақ алдымен новокаин ертіндісімен жергілікті жансыздандырады. Үшінші топ жануарға пирогенал өкпе тканіне енгізіледі (жүрекке тимеу үшін оң жақ өкпеге). 4- құрсақ ішіне,5-ші топ әлсіз эфир наркоз фонында тері астына. 45-50 минуттан соң барлық егеуқұйрықтардың ректальды дене қызуы өлшенеді, жалпы жағдайларының өзгерістері бақыланады. Нәтижелерді салыстырып, кестеге тіркейді.
|
3
|
Күндізгі
|
17
|
Ісік өскінің модельдеу.
Аралық бақылау №2
|
Ісік өскінінің биологиялық ерекшеліктері.
Ісік тініндегі зат алмасудың бұзылыстары.
Өткен тақырыптардың сұрақтарын қайталау
Малигнизацияланған тіндерді қайта орау арқылы ісіктерді көбейту әдісімен танысу. Техника: "Рокера" саркомасы бар тінтуір эфирді наркоздайды, шашты ісіктің үстінен кесіп тастайды. Теріні йодпен майлаңыз, кесу жасаңыз, ісіктің бір бөлігін алыңыз. Стерильді жағдайда ісіктің бір бөлігін Петри ыдысындағы тұзды ерітіндімен шайып, қайшымен мұқият кесіңіз. Алынған тіндік жүзіндіні аздаған физиологиялық ерітіндіде шприцке теріп, асептиканы сақтай отырып, интактілік тышқанның тері астына 0,3—0,5 мл енгізу керек. Трансплантациядан бірнеше күн өткен соң, тері астындағы тіндердің тығыздалуы пайда болады, ал 2-3 аптадан кейін ісік үлкен мөлшерге жетеді, жалпы интоксикация дамиды және жануар өледі. Реципиент тінтуірінде саркоманың дамуын ісік жасушаларының қандай қасиеттері қамтамасыз ететінін түсіндіріңіз.
|
3
|
Күндізгі
|
|
Барлығы
|
|
40
|
|
Білім алушылардың өзіндік жұмыстарының тақырыптарының тізімі
№
|
БӨЖ тақырыбы мен тақырыптың негізгі сұрақтары
|
Сағаттар саны
|
1.
|
Маскүнемдіктің патологиялық аспектілері.
Тақырыптың негізгі сұрақтары:
1.Маскүнемділіктің себебі және патогенезі.Маскүнемдік салдары.
2. Токсиманияның себебі және салдары.Бауырдың және ОЖЖ қызметінің бұзылысы.
3.Нашақорлыққа тәуекелділік. Нашақорлықтың алдын-алу, емдеу принциптері.
|
4
|
2.
|
Апаптоздың патофизиологиясы
1. Апоптоз туралы түсінік.
2. Апоптоз бен тін некрозының айқын ерекшеліктері.
3. Апоптоз бен тін аутолизінің айқын ерекшеліктері.
4. Апоптоздың этиологиясы және даму механизмі.
|
4
|
3.
|
Жұқпалы үрдістің патофизиологиясы.
1. Жұқпалы үрдіс туралы түсінік.
2. Жұқпалы үрдістің этиологиясы және патогенезі.
3. Жұқпалы үрдістің асқынуы.
|
4
|
4.
|
Дәнекер тіндердің патофизиологиясы.
1. Дәнекер тін туралы түсінік
2. Дәнекер тіннің қызметі
3. Дәнекер тін-тұтас жүйе
4. Дәнекер тін патологиясы.
|
4
|
5.
|
Сепсистің патофизиологиясы.
1. Сепсис дамуына әкелетін себептер.
2. Сепсистің патогенезі және жіктелуі.
3. Сепсистің клиникасы және диагностикасы.
4. Сепсисті емдеудің ерекшеліктері.
5. ЖИТС кезіндегі иммунологиялық реактивтіліктің ролі
|
4
|
6.
|
Иммундық жүйенің патофизиологиясы. ЖИТС.
Тақырыптың негізгі сұрақтары:
1.Аутоиммунды аурулар этиологиялық факторлары.
2.Аутоиимунды аурулар және организмдегі бұзылыстар.
3.ЖИТС кезіндегі иммунологиялық реактивтіліктің ролі.
4.Жұқпалы үрдіс патологиясындағы иммунитеттің ролі.
5.ЖИТС патогенезі .
|
4
|
7.
|
Тромбоэмболиялық синдром.
Тақырыптың негізгі сүрақтары
1.Тромбоэмболия синдромының этиологиясы
2.Тромб түзілу патогенезі
3.Тромбоэмболиялық синдромның патогенезі
|
4
|
8.
|
Ұзақ уақыт бейімделу және гипоксияның қорғаныс әсері.
1.Гипоксия туралы түсінік.
2.Жедел гипоксия кезіндегі компенсаторлы реакциялар.
-Ішкі тыныс алу
-Жүрек
-Қан тамыр жүйесі
-Биологиялық тотығу жүйесі
Созылмалы гипоксия кезіндегі компенсаторлы реакциялардың механизмдері.
-Метаболикалық адаптация
-ішкі тыныс алу
-Жүрек
-Қан тамыр жүйесі
-Жүйке жүйесі
-Эндокринді жүйе
|
4
|
9.
|
Жедел және созылмалы қабынудың патогенезі.
Альтерация
Қан айналым жүйесінің реакциясы
Қабыну медиаторларының түрлері
Медицторлардың негіхгі топтарына мінездеме
Қан айналым жүйесінің бұзылысының сатылары
Ісіну дамуында және қабыну реакцияларына қатысатын факторлар
Экссудация патогенезі және түрлері
Қан тамыр өткізгіштігінің жоғарылауы
Қабынудың жасуаалық реакциялары
Қабынудың лейкоцитарлы сатысы
Қабынудың макрофагоцитарлы сатысы
Фибробластикалық саты
Созылмалы қабыну
|
4
|
10
|
Семіздіктің патофизиологиялық аспектілері
1.Семіздік. концепция
2.Барлық ел бойынша көрінісі
3.Семіздік және оның қауіп-қатері
4.Семіздікпен ауратын науқастарды бағалау
5.Емдеу: өмір сүру салтына келу
|
4
|
|
Барлығы
|
40
|
Достарыңызбен бөлісу: |
