Зерттеу – белгілі бір мәселе жөнінде кеңінен іздестіру жұмысын жүргізу.
Зерттеу әдісі – жекелей немесе топ болып мәселені анықтау және оның шешілу жолдарын анықтау.
Дәлел – зерттеу арқылы фактілер мен дәйектер жинау.
Зерттеу сұрағын қалай анықтап алуға болады деген сұрақ көптеген студенттерге қиындық тудырады. Зерттеу сұрағы көзге түскен зат немесе ойға келген идея болуы мүмкін.
Зерттеу жұмысының ең негізгі үдерісінің бірі – қызығушылық тудырған саланы ықшамдай алу. Автор қызығушылығына байланысты мәселені нақты әрі түсінікті етіп зерттей алатындай сұрақты табуы тиіс.
Зерттеу сұрағын құру үшін мынандай қарапайым үдерісті жүзеге асырған жөн:
Зерттеу саласы: ғылым үлкен салалардан тұрады. Автор өзін қызықтыратын саланы анықтау үшін мынандай қарапайым 2 сұрақты өзіне қоя алады: мені не қызықтырады? Не себепті бұл сала мені қызықтырады? Не себепті бұл сала мені қызықтырады? Мәселен, Мені ҚР экономикасы қызықтырады.
Зерттеу бағыты: жалпы саланың ішінен қай бағыт қызықтыратынын анықтап алу қажет. Жалпы саланың ішінен нақты бір арнайы бағытын таңдауға көмектеседі. Мәселен, мені ҚР-ның Кеден одағына қосылған кезеңнен бергі экономикалық жағдайы қызықтырады.
Зерттеу сұрағы: жазба жұмысының негізгі зерттеу сұрағы. Мүмкіндік пен уақытты ескере отырып зерттеу сұрағын таңдау керек. Кейде немесе бірнеше, тіпті шағын сұрақтар туындауы мүмкін. Мәселен, ҚР экономикасына Кеден одағы қандай пайда әкелді? Кеден одағы экономикамыздың қай саласының дамуына ықпал етті?
№5 дәріс
Тақырып: Жазылым үдерісі
Қарастырылатын сұрақтар:
1. Зерттеу анықтамасы
2. Ғылыми әдебиеттерге шолу
3. Жоспарлау
Мақсаты: Зерттеу дегеніміз анықтама беру. Ғылыми әдебиеттерге шолу жасап үйрету. Жекелеген жұмыс жасауға баулу. Зерттеу жұмысының жақсы жазылғандығын талдау.
Ғылыммен айналысатын немесе зерттеу жұмысын жүргізіп жатқан кез келген адам өзінің күнделікті уақытын өзіне ыңғайлы етіп жоспарлап алады. Өзінің жұмысы мен атқаратын қызметіне байланысты жекелеген мақсаты мен міндеттері болады.
Академиялық бағыттағы мәтіндердің күрделігі мен құрылымына байланысты оларды жазуға деген уақыт тығыз болып жатады. Көптеген студенттер жазба жұмысының өткізілетін уақытының келіп қалғанын мүлдем байқамай қалады.
Жазылым барысында ең алдымен есте сақтайтын жайттардың бірі-жазба жұмысын мерзімінен бұрын аяқтау. Аяқталған жұмысты бірнеше уақыт өткен соң қайта оқу барысында, автор өзі жіберген қателер мен кемшіліктерді аңғаратыны сөзсіз.
Зерттеу дегеніміз не? Зерттеу дегенімізді қандай да бір сұраққа жауап беру үшін мәлімет іздеу деген қарапайым анықтамамен түсіндіруге болады. Кітап, жаңалықтар көру де зерттеу болып табылады. Академиялық бағытта жазылатын зерттеулердің өзіне тән ерекшелігі болады. Академиялық бағытта жасалған зерттеу жұмыстары өзінің зерттеу сұрақтарына, мақсатына, пәніне, бағытына қарай әр түрлі болуы мүмкін. Ғылыми әдебиеттерге зерттеу жасалынады.
Ғылыми әдебиеттерге шолу. Ғылыми әдебиеттерге шолу жасау барысында студент өз алдында дербес жұмыс жасауы қажет. Студентке тақырып бойынша жеке ойлауына және өз бетімен ізденуіне мүмкіндік береді. Ғылыми бағытта жазылатын жұмыс сапасының артуына ықпал ететін бірден-бір фактор.
Жекелеген жұмыс жасау дегеніміз студенттің өз еңбегін өзге авторлардың байланыссыз, дербес жазылуы тиіс деген сөз емес.
ЖОО-да білім алудағы мақсаттың бірі – жақсы ғылыми білімді, көзқарасты, ойды, идеяны туғызу, дамыту және тарату. Жаңа білім кез келген уақытта және әр түрлі жағдайда бірнеше ғалымдардың бірге жұмыс жасауымен ғана туындауы мүмкін.
Студент зерттеу жұмысын жасау барысында:
Мұндай үдерістің дұрыс жолға қойылып, орынды жүзеге асуы қашанда ғылыми жетекші маңызды орын алады.
Достарыңызбен бөлісу: |