Сөж география және табиғатты пайдалану факультеті География, жерге орналастыру және кадастр Тақырыбы: Елді мекендердің даму тарихы Орындаған
жүктеу/скачать 170.62 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Қазақстандағы елді мекендердің мәселелері
| Ауылдық елді мекендер:
ауыл (село) – халқының саны 100 адамнан кем емес, оның ішінде ауыл, орман және аңшылық, омарта шаруашылығы, балық және балық шаруашылығында жұмыс істейтін жұмыскерлер, олардың отбасы мүшелері және денсаулық сақтау, әлеуметтік қамсыздандыру, білім беру, мәдениет және спортпен айналысатындар халықтың жартысынан кем емес; ең жақын елді мекеннің құрамына халқының саны 50 адамнан аз шаруа және басқа елді мекендер енгізіледі. Қазақстандағы елді мекендердің мәселелері 1.Елді мекендер халқын сапалы ауызсуымен қамтамасыз ету. Халықтың сапалы ауызсумен қамтамасыз ету үшін елде 2002 жылы 3 салалық бағдарлама қабылданды: "Ауызсу", "Ақбұлақ", "2020 жылға дейін аймақтарды дамыту бағдарламасы". Тұщы жерасты суларының - 59%-ы оңтүстік аймақтарда: Алматы, Жамбыл, Қызылорда және Түркістан облыстарында шоғырланған. Тұщы жерасты суларының ресурстарына тапшы аймақтарға Атырау, Солтүстік Қазақстан, Маңғыстау, Қостанай және Ақмола облыстары жатады. Сумен қамтудың орталықтандырылған жүйесі 3671 ауылға немесе халықтың 55,6%-ына қолжетімді. Халық саны бойынша қарастырғанда, Қазақстан халқы санына шаққанда орталықтандырылған сумен 80%-дан аса ауыл халқы қамтылған. 2. Экологиялық мәселелер. Қазақстанның экологиялық мәселелерінің бірі - ауаның ластануы. Пайдалы қазбаларды өңдеу мен өндіру (қорғасын, мырыш, фосфор, хром өндірісі) жұмыстарының қарқын алуынан 20 млрд тонна қалдық жиналып, олар күнделікті ауаны токсиндермен уландыруда. Өнеркәсіптерде тиімсіз тазарту жүйелері қолданылғандықтан, зиянды заттар тонналап атмосфераға шығарылып жатыр. Бұл қалдықтар тау-кен өндіру мен өңдеуде, қара металлургия, мұнай-химия, құрылыс материалдарын өндіру нәтижесінде пайда болады. Мұнай мен газ өндірісінде қосымша газды ауада жағу қара күйенің атмосфераға шығарылуымен қоса жүреді. Сапасыз отын қолданылып, көміртек тотығын және қорғасынды атмосфераға шығаратын автокөлік санының артуы да ауа қабатын ластауда. Осы факторлардың ықпалынан еліміздің 15 ірі қаласында ауа ластануы шекті деңгейден асып тұр. Ең ластанған Шығыс Қазақстан, Қарағанды және Павлодар облыстары. Соңғы жылдары тұрмыстық қалдықтар экологиялық мәселеге айналды, әсіресе үлкен қала аймақтарында кездеседі. Қазіргі уақытта тұрмыстық қалдықтарды қайта өңдеу зауыттары тұрғызылып жатыр. 3.Қазақстан Республикасындағы жол-көліктік инфрақұрылымның дамуынан туындайтын мәселелер'. Соңғы жылдарда Қазақстанда қатты жабындылы жол желісінің жалпы ұзындығын арттыру, елді мекендерді жыл бойы қамтамасыз ететін пойыз жолдар желісімен қосу жалғасты. 2015 жылы 500 км-лік автокөлік жолы салынып, жөнделді. 2016 жылы жоспар үш есеге көбейтілді. Бұған қарамастан аймақтық жолдардың 40%-ы қанағаттанарлықсыз жағдайда. Ал Ақмола, Батыс Қазақстан және Солтүстік Қазақстан облыстарында бұл көрсеткіш 50%-ға дейін жетеді. Жол салушылар мен құрылысшыларға бюджеттен бөлінген қаржының 40-50%-ы ғана жетеді. Қалыптасқан жағдайға байланысты Қазақстан аймақтарын жол-көліктік инфрақұрылыммен қамтамасыз етіп, дамытудың маңызды міндеті тұр. Ысқақов У.М. Қазақстанның қоныстандыру жүйесіндегі қалалар (Экономикалық-демографиялық аспект). - Алматы, 1992.- 216б.; Алексеенко А.Н. Қазақстан халқы 1920-1990 жж – Алматы, 1993. – 126 б.; Токуова Г.Г. Соғыстан кейінгі кезеңдегі Қазақстанның қала халқы (1946-1959 жж.): әлеуметтік-демографиялық аспект: Тарих ғылымдарының кандидаты ғылыми дәрежесін алу үшін диссертация. – Алматы, 2002. – 135 б. 3 Lappo G.M. Қалалардың географиясы. – М., 1997. – 480 ж., Хорев Б.С. Қалалардың мәселелері (КСРО-дағы урбанизация және біртұтас қоныстандыру жүйесі). - М., 1975 ж. Қазақстан 2000 жылдарды 14,9 миллион азаматпен қарсы алды. 2000-2005 жылдар аралығында 1,5 млн адам дүниеге келсе, 367,9 мың адам келген. Алайда, осы уақыт ішінде өлім-жітім мен эмиграцияны есепке алғанда халық саны небәрі 15 миллионға дейін өсті.2005-2010 жылдары туу көрсеткіші 1,7 миллион адамды, ал көшіп келушілер саны 250,1 мың адамды құрады. 2000 жылдардың басындағы нәресте ел халқының 16,2 миллионға дейін өсуіне көмектесті (2010 жылға қарай). Келесі бес жылда 1,9 миллион бала дүниеге келіп, 123,8 мың адам келді. 2015 жылы қазақстандықтардың жалпы саны 17,4 миллионға, ал 2020 жылы 18,6 миллион адамға жетті. Ұлттық статистика бюросының мәліметінше, 2016 жылдан 2021 жылдың мамырына дейін Қазақстанда 2,2 миллион бала дүниеге келген. Сондай-ақ, елге 69,3 мың адам келген. жүктеу/скачать 170.62 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|