Үшінші қосылғышты табуға арналған есептер

90 
10. *Үш күнде балалар 2500 кг макулатура жинады. Бірінщі күні - 500 кг, 
екіншіде - қалғанына қарағанда 700 кг аз, ал қалғанын үшінші і күнде 
жинады. Үшінші күнде балалар қанша макулатура жинады? 
11. Шоқта 7200 ағаш өсіп түр. Олардың ішінде 1200-і қайың, қарағай 
қайыңға қарағанда 2 есе көп, ал қалғаны - шыршалар. Шоқта қанша шырша 
бар? (2400,6000,3600,4800 шырша) 
12. ! Қайық пен кішкене кеме екі кемежайдан бір-біріне қарама-қарсы 
бағытта жолға шықты. Кішкене кеме 318 км 500 м жүзді, ал қайық одан 68 
км 300 м аз жүрді, осыдан кейін олардың арақашықтығы 26 км болды. 
Кемежайлардың арақашықтығын тап. 
13. !Орынбасардың қанша сіңілісі болса, сонша ағасы да болды. Ал бір 
баланың інісі де жоқ. Отбасында ұл мен қыз қанша? 
14. © Қалалардың арақашықтығы 823 км. Осы қалалардан бір-біріне 
қарама-қарсы бағыттағы құтқару станциясына артынан қуған арыстаннан 
шошынған Қалай және артынан қуған жолбарыстан шошынған Қайда 
зымырап келе жатты. Егер Қалай 324 км 327 м зуылдап өтсе, ал Қайда одан 
28 км 753 м аз жүрсе, олардың арақашықгығы қандай болады? 
15. © Анасы Баянға ертеңгілік асқа салмағы 500 г бутерброд жасап берді. 
Онда 100 г сары май, майдан екі есе көп шұжық және шұжық пен майды 
бірге алғандағыдан 3 есе аз көкөніс бар. Қалғаны - бөже нан. Баян (анасы 
қарамай тұрғанда) шұжықты - Ақтөс деген күшігіне, майды - мысыққа, 
көкөністі Гоша тотыға берді... Бірақ осы кезде анасы кіріп қалды да, қалған 
бутербродты өзіне жеуге тура келді.  Баян қанша (және нені!) жеді? 
16. Қазақстандағы жаңа - Батыс Алтай, Алакөл және Қаратау 
қорықтарының жалпы көлемі 111 мың га-ды құрайды. Алакөл қорығынмң 
көлемі 20,7 мың га, Қаратау қорығының көлемі Алакөл қорығынан 13,6 мың 
га артық. Батыс Алтай қорығының көлемі қандай? 
17. Қазақстан территориясының көлемі бойынша ең аумақтысы - шөл дала, 
шөлейт және далалы жерлердің жалпы қосындысы 87%-ды құрайды. 
Шөлейт территорияның - 14%-ын, ал далалы жер 29%-ын құрайды. Шөлдің 
үлесі қандай?

91 
5. Бірдей бағаға 5 торкөз дәптер мен 3 кең жол дәптер сатып алынды. Барлық 
дәптерге 64 теңге төледі. Бір дәптер қанша тұрады? 
6. Әрбір киімге теңдей етіп, 4 жамылғы мен 5 шапанга 54 түйме тікті. Бір киімге 
қанша түйме тікті? 
7. Таңертең дүкеннен 3 жәшік, ал кешке осындай 2 жәшік жүзім сатылды. 
Барлыгы 50 кг жүзім сатылды. Бір жәшікте қанша килограмм жүзім бар? 
8. Бір бөлмеге жапсырма жүргізуге 3 кесек тұсқағаз, ал екіншіге осындай 5 кесек 
түсқағаз сатып алынды. Барлығы 96 метр жабыстырма сатып алынды. Бір кесекте 
қанша метр тұсқағаз бар? 
9. Бірдей бағаға 5 торкөз дәптер және 3 кең жол дәптер сатып алынды. Барлық 
дәптерге 64 теңге төленді. Барлық торкөз дәптер мен барлық кеңжол дәптер қанша 
тұрады? 
10. Әр киімге теңдей етіп, 3 жамылғы мен 4 шапанға 63 түйме тікті. Барлық 
жамылғы мен барлық шапанға қанша түйме тікті? 
11. Таңертең дүкен 3 жәшік, ал кешке осындай 2 жәшік жүзім сатты. Барлығы 50 
кг жүзім сатылды. Таңертең және кешке қанша жүзім сатылды? 
12. Бір бөлмені жапсыруға 6 орама тұсқағаз, ал екіншісіне осындай 5 орама сатып 
алынды. Барлығы 88 метр тұсқағаз сатып алынды. Бірінші бөлмеге және екінші 
бөлмеге қанща метр тұсқағаз сатып алынды? 
13. Жатақхананың бірінші қабатында - 6 бірдей бөлме, екінші қабатында 4 
осындай бөлме бар. Осы бөлмелердің барлығында 60 адам тұрады. Әрбір 
қабатта қанша адам тұрады? 
14. Бірінші күні сапарға - 3 кішкене кеме, екіншіде 5 кішкене кеме шықты. 
Әрбір кішкене кеме бірдей жолаушы тасымалдайды. Кішкене кемеде 
барлығы 800 жолаушы тасымалданды. Осы күндердің әрбіреуінде қанша 
жолаущыдан тасымалданды? 

92 
15. Жандосқа көшірме суреттермен - 3 пакет, ал Витяға дәл осындай 2 пакет 
сыйға тартты. Пакеттерде барлығы суреттері бар 60 бет болды. Әрбір балаға 
қанша суреттері бар пакет берді? 
16. Бір мектепте - 4 бастауыш сыныбы, ал басқасында 5 бастауыш сыныбы 
бар. Барлық сыныптарда оқушылардың саны бірдей, барлығы - 270 оқушы. 
Әр мектепте қанша бастауыш сынып оқушылары оқиды? 
17. Бір жүргізуші бір күнде 5 сапар жасады, ал басқасы - 3 сапар. Әрбір 
сапарда бірдей астық тасыды. Екіншіге қарағанда, бірінші жүргізуші 30 т 
астық көп тасыды. Әрбір жүргізуші қанша астық тасыды? 
18. Екі қаладан екі машина бір-біріне қарама- қарсы шықгы, 
арақашықтықтары 1700 км болатын. Бірінші машинаның жылдамдыгы - 90 
км/сағ, екінші машинаның жылдамдығы - 80 км/сағ. Кездескенге дейін екі 
машина қандай қашықтық жол жүреді? 
19. Шай ішуге тәттілер салынған сауытгы дайындап қойды. Әрбір сауытқа 
- 10 шоколад, 12 карамель және 8 мармелад кәмпитін салды. Барлығы 120 
кәмпит салды. Қанша мармелад, карамель және шоколад кәмпиті болды? 
20. 150 г сусынды дайындауға 5 шырын бөлігін, 4 минералды су және 1 
бөлік жеміс шәрбатын араластырды. Сусында шырын, су және шәрбат 
қанша грамм? 
21. Бірінші автокөлік 100 км жолға 11 литр. бензин жұмсайды, ал екіншісі - 
15 литр. Екі көлікке 400 км жолға 104 л бензин берілді. Әрбір автокөлікке 
қанша литр берілді?
22. Екі қалада - барлығы 385 үй. Екі қалада бір кварталдың үйлер саны 
бірдей. Бірақ үлкен қалада - 30 квартал, ал кішкентайда - 25 квартал. Әрбір 
қалада қанша үйден бар? 
23. Жолдың әрбір 3 метріне 7 тақта қойды. Бірінші жолдың ұзындыгын 15м 
қылып, екіншісін 3 метрге үзынырақ етіп қалады. Әрбір жолға қанша тақта 
кетгі? 
24. Екі бау-бақшада - 1320 гүлден. Екі бау- бақшаның бір гүлзарындағы 
гүлдер саны бірдей. Бірақ үлкен бақшада - 40 гүлзар, ал кішісінде - 20 
гүлзар. Әрбір бау-бақшада қанша гүл бар? 
25. Шкафтың әрбір 3 сөресіне 8 табақшадан қойды. Бірінші шкафта 6 сөре, 
екіншіде 9 сөреге көп. Әрбір шкафқа қанша табақша қойды? 

93 
26. Театрдың екі залында -3300 орын. Бір қатардағы орындар саны екі залда 
бірдей. Бірақ үлкен залда - 60 қатар, ал кішісінде - 50 қатар. Әрбір залда 
қанша орын? 
27. Аллеяның әрбір 5 метріне 3 ағаш отырғызды. Бірінші. аллеяда 25 метр 
ұзындыққа ағаш отырғызды, ал екіншісінде 10 метрге ұзынырақ 
отырғызылды. Әрбір аллеяға қанша ағаш отырғызылды? 
28. Екі ауылда 1860 тұрғын тұрады. Екі ауылда да бір көшедегі 
тұрғындардың саны бірдей. Бірақ үлкен ауылда - 17 көше, ал кішісінде - 14 
көше. Әрбір ауылда қанша тұрғын тұрады?
29. Пәтердің әрбір бөлмесіне 2 орындықтан қойды. Екі бөлмелі пәтерлерге 
- 16 орындық, ал үш бөлмелі пәтерлерге 8 орындыққа көп қойды. Қанша екі 
бөлмелі және үш бөлмелі пәтер болды? 
30. Екі үйде - 1500 пәтер. Бір подъездегі пәтерлер саны екі үйде бірдей. 
Бірақ үлкен үйде - 16 подьезд, ал кішісінде - 9 подьезд. Әрбір үйде қанша 
пәтер бар? 
31. Әрбір алма ағашынан 27 кг алмадан жинады. Бірінші қатарда 45 алма 
ағашы болды, ал екіншіде -72 алма ағашы. Әрбір қатардан қанша килограмм 
алма жиналды? 
32. Екі автотұрақта - барлығы 1360 автокөлік. Бір қатардағы автокөлік саны 
екі автотұрақта бірдей. Бірақ үлкен автотұрақта - 22 қатар, ал кішісінде -12 
қатар. Әрбір автотұрақта қанша автокөлік бар? 
33. Екі автотұрақта -1560 автокөлік. Бір қатардағы автокөліктер саны екі 
автотұрақта бірдей. Бірақ үлкен автотұрақта - 32 қатар, ал кішісінде - 12 
қатарға аз. Әрбір автотұрақта қанша автокөліктен бар? 
34. 4 ақжаймаға 16 метр мата кетті. Осындай 8 ақжаймаға қанша метр мата 
кетеді? (8, 32,2, 12 метр) 
35. !12 қаламды 12 адамға бөліп берді. Әрбір ер азаматқа - 2 қаламнан, әрбір 
екі әйелге - 1 қаламнан, әрбір төрт балаға 2 қаламнан жетті. Барлығы қанша 
ер азамат? Барлығы қанша әйел? Барлығы қанша бала? 
36. Үй иесі бірдей бағаға 5 қасық және 3 шанышқы сатып алды. Қасыққа ол 
350 теңге төледі. Үй иесі шанышқыға қанша теңге төледі? (210, 220,560, 200 
теңге)? 

94 
37. 1500 жақтауды сырлау керек. Бір бояушы бригадасы бұны 15 күнде істей 
алады, ал басқасы -10 күнде. Осы жүмысты екі бригада бірге қанша күнде 
орындай алады? (60,6,25,250 күн) 
38. Екі түптеуші 180 кітап түптеді. Бірінші түптеуші күніне 5 кітаптан 75 
кітап түптеді. Екінші түптеушінің жүмыс күні біріншінікіндей болса, ол 
күніне қанша кітап түптеді? (7,165,12,6 кітап) 
39. © Әрбір 4 мысық 9 котлет жейді. Алдымен 12 мысықты, ал содан кейін 
тағы 8 мысықты тамақтандырды. Барлық мысыққа қанша котлет қажет 
болды? 
40. Жапонияның таулы өзендерінде алып саламандралар мекендейді. Жеті 
осыйдай саламандраның салмағы 140 кг. Бір саламандраның салмағы 
қанша? 12 жапондық саламандралар салмағы қанша? 
41. Баларасы орта есеппен алғанда тәулігіне 12 сағат еңбектене, 7200-ге 
жуық гүлге қонады. Сонда 1 минут ішінде ара неше гүлге қонады? 
42. Он колорад қоңызы 30 күннің ішінде 2100 см
2
картоп жапырағың жейді. 
Картоп алаңындағы 1000 колорад қоңызы бір күннің ішінде картоп 
жапырағының қандай көлемін жейді? 

жүктеу/скачать 1.41 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: