Сражиева Гаухар Мухиддинқызы Бекболаева Гулнюра Әшімқызы Арысбаева Жарқынай Асетуллақызы Н32 н әтижеге бағытталған сабақ

және әлсіз тұстарына қарай жауап береді және жетпей тұрған білімдерін 
жетілдіру туралы ойлағандары маңызды. Сабақта мұғалім барлық оқушыларға 
бағытталған нұсқау бере отырып, олардың әрқайсысының ӛздерінен не 
күтетіндігін түсінгендеріне кӛз жеткізулеріне әрекет жасайды. 
Жұмыс қарқыны. Балаларға ортақ тапсырма беріледі, бірақ оларды 
аяқтауға жұмсалған уақыт олардың дағдыларына қарай анықталады. Кейбір 
оқушылар басқаларына қарағанда жылдам жұмыс істейді. Қосымша 
тапсырмаларды кӛп күш жұмсауды талап ететін оқушылар үшін қолдануға 
болады. Негізгі тапсырмаларды түсіндіруге кӛмек қажет ететін оқушыларға 
біршама уақыт беріледі. 
Қорытынды: Барлық оқушылар бір тапсырманы орындаса да, олардың 
нәтижелері әртүрлі болады. Мұғалім тапсырма береді, бірақ жалғыз «дұрыс» 
жауап бағытында жұмыс істеуден гӛрі оқушылар ӛздерінің мықты және әлсіз 
тұстарына қарай жауап береді. Барлық оқушыларға бағытталған нұсқау бере 
отырып, олардың әрқайсысының ӛздерінен не күтетінін түсінгендеріне кӛз 
жеткізу керек. 
Қолдау. Балалардың барлығы бірдей тапсырманы орындайды, бірақ 
олардың кейбіреуіне басқаларға қарағанда кӛбірек немесе азырақ қолдау 
кӛрсетіледі. Бұл тәсілді қолдану мұғалімге ерекше жауапкершілік жүктейді. 
Мұғалім мәселені шешуде ӛзінің қарапайым тілде егжей-тегжейлі түсіндіруін 
қажет ететін оқушылар және тек диалогке түсу арқылы бағытталуды ғана қажет 
ететін жлғары деңгейлі оқушылар тобын анықтауы тиіс. Сонымен қатар, 
мұғалім қабілеті жоғары оқушыларды қолдау үшін жоғары деңгейлі сұрақтарды 
қолдана алады. Тілдік қолдау мен ынталандыру да бұл тәсілде ерекше маңызға 
ие. 
Ресурстар. (дереккӛздер) Балалар ортақ тапсырманы орындайды, бірақ 
айтарлықтай дамыған оқу немесе зерттеу дағдыларын қажет ететін әртүрлі 
ресурстар ұсынылады. 
Бұл әдісті қолдануды сыныптағы кейбір оқушылар басқаларға қарағанда 
әлдеқайда күрделі әрі ауқымды ресурстармен жұмыс жасауға бейім болатынын 
ескерген жӛн және осы арқылы тақырыпты әртүрлі қырынан алу үшін түрлі оқу 
материалдарын пайдалануға мүмкіндік береді дегенді білдіреді. Кейбір 
оқушылар сабақта негізгі мәтінмен жұмыс жасаумен шектелсе, қабілеті жоғары 
оқушылар жетілген деңгей сӛздіктермен және күрделі идеялармен жұмыс 
жасауға қабілетті болады. Саралаудың бұл түрі барлығына ортақ оқу 
нәтижелеріне жету үшін, оқу материалдарын кең кӛлемде пайдалануға 
мүмкіндік береді. 
Мысалы, үдеріс бойынша тӛмендегідей ұйымдастыруға болады: 

Визуалдарды оқулықпен қамтамасыз ету; 

Аудиалдарға аудио жазбаларды тыңдату; 

Кинестетиктерге тапсырмаларды ӛздерінің жасап кӛруіне мүмкіндік беру. 
Топтау. Балалар ортақ тапсырманы орындайды, бірақ барлығының табысқа 
жетуін қамтамасыз ететіндей етіп топтастырылған. Оқытудың болжамды 
міндетіне қарай топ құруда тиімді кӛптеген тәсілдер бар: мүдделері ұқсас 
оқушылар (қиындық деңгейі немесе қолдау деңгейі), талаптары әртүрлі 

оқушылар, джигсо топтары, кәсіби дағдыларына қарай бӛлінетін топтар немесе 
сарапшы топ, аралас гендерлік топ, ұйымшыл топ. Топтық жұмысты орындау 
үшін бір топта қандай оқушылардың болатыны маңызды емес. Осы жағдайда 
мұғалім ӛзі қалаған әдіспен оқушыларды шағын топқа біріктіреді. Топтың 
мүшелері кездейсоқ бірігеді. Бұл жағдайда мұғалімге сыныптағы оқушылардың 
бір-бірімен мейлінше араласқаны маңызды. 
Екіншіден, аралас топ. Мұғалім мақсатты түрде шағын топқа әртүрлі 
деңгейлі оқушыларды біріктіреді. Себебі бұл топтық жұмыс жаңа оқу 
мақсатына жету үшін қажетті алдыңғы білімдері мен біліктерін қайталап, бір-
бірінің есіне түсіру мақсатында ұйымдастырылған. 
Үшіншіден деңгейлі топ. Мұғалім ерекшеліктеріне қарай топтарға 
біріктіреді. Қызығушылығы бір оқушылар бір топта немесе жоғары деңгейлі, 
орта және тӛмен деңгейлі оқушылар. Оларға арнайы тапсырмалар 
дайындалады. Бұл топтық жұмысты жоспарлау кезінде мұғалім неліктен 
оқушыларды дәл осылай біріктіретінін және неліктен тапсырмаларды беретінін 
нақты түсінеді. 
Тӛртіншіден, қалаулы топ. Мұғалім оқушыларға ӛз қалаулары бойынша 
отыруға мүмкіндік береді. Сыныпта қандай да бір топтық жоба жұмыстарын 
жасау керек болған кезде бұл әдісті қолдану тиімді. 
Бесіншіден, қыз-ұл деп бӛлуге болады. Бұл әдіспен оқушыларды біріктіру 
мұғалімге қыз балалар мен ер балалардың оқудағы ерекшеліктерін терең 
зерттеуге мүмкіндік туындайды. 
Рӛлдер. Балалар ортақ тапсырманы орындайды, бірақ олардың әрқайсысы 
әртүрлі рӛл атқарады. 
Үй жұмысы. Балаларға әртүрлі үй тапсырмалары беріледі, ал жекелеген 
оқушыларға сыныпта бастаған жұмысты аяқтау үшін қосымша уақыт қажет 
болуы мүмкін. 
Диалог\Сұрақтарды пайдалану. Мұғалім оқушылардың деңгейіне қарай 
ӛзінің қоятын сұрақтарын және оқушылардың берген жауаптарын саралайды. 
Кез келген білім алушы үшін маңызды ресурс – қағаз емес, электронды құрал 
емес, адами ресурс. Диалог негізінде саралау барысында мұғалім мен оқушы 
арасындағы сұхбатқа мән беріледі. Диалог арқылы саралаудың түрлі 
аспектілері бар. 
Бағалау. Сыныптағы саралау әдістері сыныптағы жекелеген оқушылардың 
нені үйренгенін анықтауға және оны бағалауға мүмкіндік береді. Мұғалімдер 
оқушылардың табысты оқуын қамтамасыз етумен қатар, оқушының жеке даму 
аймағын анықтау арқылы нені жақсарту қажеттігін түсінуге мүмкіндік беретін 
икемді үдеріс. 
Оқушылар үнемі бағаланып отырады, осылайша педагогикалық қызмет 
пен саралаудың басқа да түрлері оқушылардың қажеттіліктеріне қарай үнемі 
түзетіліп отырылуы мүмкін. Сонда ғана біз пәнді оқытудан оқушыны оқытуға 
қарай ілгерілей аламыз. 

жүктеу/скачать 4.1 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: