Стоматология факультеті

Барлығы он екі үлкен азу тістер бар; алты жоғарғы және алты төменгі, тіс доғасының әрбір жағынан үшеуден орналасады. Олар бірінші, екінші, үшінші (ақыл тіс, dens serotinus) азу тістер. Үлкен азу тістердің сауыты ең ірі, шайнау беттері де кең, 3-5ке дейін төмпешіктері, бірнеше түбірлері болады. Шайнау кезінде олар үлкен қызмет атқарады. Үлкен азу тістер тіс доғасында кіші азу тістердің артында орналасқан, сондықтан оларды артқы тістер деп атайды. Үлкен азу тістердің өлшемдері біртіндеп бірден үшке қарай өзгереді және ол 3 түбірлі болып келеді.

• Барлығы он екі үлкен азу тістер бар; алты жоғарғы және алты төменгі, тіс доғасының әрбір жағынан үшеуден орналасады. Олар бірінші, екінші, үшінші (ақыл тіс, dens serotinus) азу тістер. Үлкен азу тістердің сауыты ең ірі, шайнау беттері де кең, 3-5ке дейін төмпешіктері, бірнеше түбірлері болады. Шайнау кезінде олар үлкен қызмет атқарады. Үлкен азу тістер тіс доғасында кіші азу тістердің артында орналасқан, сондықтан оларды артқы тістер деп атайды. Үлкен азу тістердің өлшемдері біртіндеп бірден үшке қарай өзгереді және ол 3 түбірлі болып келеді.

Тұрақты тістердің формулада әріптік белгіленуі

Қорытынды

Тіс ауыз қуысындағы үстіңгі және астыңғы жақсүйектердің иектеріндегі тіс ұяларында орналасады. Тіс эмбрионының дамуы кезінде 7-аптадан бастап ауыз қуысының эпителий және дәнекер ұлпаларынан пайда болады. Тістің химиялық құрамы мен физикалық қасиеті сүйекке жақын.Тістің сүйектен айырмашылығы: тіс тозған сайын бірнеше рет ауысады (төменгі сатылы омыртқалы жануарларда-хайуанаттарда өте көп,ал адамдарда екі кейде үш рет алмасады),тіс сүйек тәрізді бұлшықетке жалғаспайды;тіс ұясына қазықша қадалып,қимылсыз орналасады.Тістің негізгі қызыметі:тістеп үзіп алу,қырқу,жырту,шайнау,езу , үгу,кеміру,сондай-ақ сөз сөйлеуге де қатынасады.

Пайдаланылған әдебиеттер

• Оқулық Адам физиологиясы 2015 ж Е Б Бабский Н Е Бабская Ж К Шимирова
• Адам денесі 3 том 2014 ж А Р Рақышев
• Google.kz