салдарынан пайда болатын қантты диабет кезінде байқалады. Инсулярлы жетіспеушілік
кезіпде клеткалардын мембраналары (жүйке клеткаларынан басқа) глюкозанашар
өткізеді. Клеткаларда глюкозаны пайдалану бүзылады, өйткені гликолиз ферменттерінін,
гликогенсинтетазапың синтезі томендейді. Сонымен қатар глюкозапың майларға және
ауыстырылатын аминқышқылдарына айналуын катализдейтін ферменттердің де синтезі
бүзылады. Инсулин жетіспеушілігіне байланысты глюконеогенездін негізгі фермепт-
терінің синтезі артады, Осы аталған өзгерістердің барлығы гипергликемияның дамуына
септігін тигізеді. Гипергликемия тек үйкы безі зақымдалған кезде ғана пайда болмай,
сонымен қатар көмірсулар алмасуын реттеуге қатысушы басқа да эндокринды бездердің
функционалды зақымдалуы салдарынан болады. Гипергликемия - қанға көп мөлшерде
соматотропты гормонның бөлінуі (акромегалия), АКТТ бөлінуі (Иценко-Кушинг ауруы)
және т.б. сипатталатын гипофиз аурупары кезінде де байқалады. Сонымен қатар
адреналин, норадреналинның көп мөлшерде түзілуі өтетін бүйрек үсті безінің милы
қабатының ісіктері кезінде және глюкокортикоидтардың көп мөлшерде синтезделуімен
сипатталатын бүйрек үсті безінің негізгі қабатының ісіктері кезінде, қалқанша безінің
гиперфункциясы кезінде гипергликемия байқалады. Гипергликемия орталық жүйке
жүйесінің органикалық зақымдалуы, мидың қан айналымының зақымдалуы , бауырдың
кейбір аурулары кезінде (инфекциялық гепатит, бауыр циррозы) байқалуы мүмкін. Қанда
глюкозаның мөлшері 10 моль/л-ден асса, глюкоза зәрде пайда болады да, глюкозурия
дамиды. Егер глюкоза мөлшері 50 ммоль/л-ден асса-гипергликемиялық кома дамиды.
Гипогликемия - глюкоза мөлшерінің 3,3моль/л-ден төмен болуы гипогликемия деп
аталады. Көп жагдайда гормондар-инсулин антагонистарының өндірілуінің төмендеуі гипо-
Достарыңызбен бөлісу: |
