Стоматология факультеті
Липогенез, липолиз, липонеогенезге сипаттама беріңіз және осы процестердің ролі
жүктеу/скачать 266.17 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 24. Тағам белоктары, олардың маңызы, азотты баланс, алмасудың ерекшелігі, ас-қорыту жолдарындағы белоктардың қорытылуы мен сіңірілуі. Белоктар қорытылуындағы асқазан сөлінің құрамының ролі.
| 22 Липогенез, липолиз, липонеогенезге сипаттама беріңіз және осы процестердің ролі.
23. Липидтер алмасуының соңғы өнімдері. Олардың түзілетін процесстері. Бөлінуі. липидтер алмасуының соңғы өнімдері, олардың түзілетін процесстері, бөлінуі.Липидтер негізінен энергия көзі болып табылады. Липид деп, суда ерімейтін, бейполярлы ерітінділерде еритін табиғаттағы органикалық зат. Липидтердің негізгі қызметтеріне: энергетикалық (40% энергия), судонорлы (эндогенді судың көзі), электрожылуизомирлеуші, эмильгирлеуші.Липидтердің тәуліктік қажеттілігі 60-80г., олардың 20-25 г. өсімдік липидтері.Липидтердің қорытылуы негізінен ішекте жұреді. Липидтер өт қышқылының әсерінен эмульгирленеді: хол, хенодезоксихол қышқылы липидтерді қорытатын ферменттер – липазалар, фосфолипазалар, холестеролэстераза, церамидаза ұйқы безінен тұседі. Ферменттер өт қышқылымен және колипазаның кофакторымен белсендіріледі.Ыдыраған липидтердің қорытылуы жай диффузия жолымен жиреді және хол жиынының құрамында өт қышқылының көмегімен сіңіріледі.Ішек қабырғасында майлардан май қышқылының глицерин, моноглицерин, азоттыспирт және холестериннің ресинтезі жұреді. Содан соң ресинтезделген майлар хиломикрондарға айналады, яғни тағамның ресинтезінен майлардың тасымалдаушы тұрі. Моно- , диглицериндердің, хиломикрондардың бір бөлігі ішек қабырғалары арқылы бауырға өтеді, және хиломикрондардың негізгі бөлігі лимфа ағынымен жұрекке және өкпеге барады, ол жерден қанға тұседі. Қанда хиломикрондардан гепаринмен белсендірілетін липопротеинлипазаның көмегімен ыдырайды. Жасушаішілік майлар липолитикалық каскадтың көмегімен ыдырайды. Осының нәтижесінде пайда болған глицеринмен май қышқылы басқа ағзалар мен ұлпалар да қышқылданады.Глицериннің қышқылдануы негізінде диоксиацетонфосфат тұзіледі, ол гликолизге қатысады.Глицериннің аэробты ыдырауы – 22 АТФ. Глицериннің анаэробты ыдырауы – 1 АТФ. Май қышқылының В – қышқылдануы митохондрйде жұреді, олар 4 ферменттің қатысуымен, Ацетил КоА, ФАДН2 – ге дейін қышқылданады. Май қышқылының малонил КоА – дан қышқылдануы цитоплазмада жұреді, ол Ацетил КоА – дан тұзіледі. Перифирикалық орналасқан 6 ферменттен және АПБ – қ орталығында орналасқан май қышқылдарымен синтезделінетін ферментті атаймыз (ацетилтасушы ақуыз). Фосфолипидтердің және ұшглицериннің биосинтезі, диацилглицериннің және фосфатты қышқылдарының синтезделу сатысына дейін ұқсас болып келеді. Ең маңызды фосфолипидтерге фосфотидилэтаноламин, фосфотидилхолин, фосфотидилсерин жатады. Фосфолипидтердің биосинтезі мембрананың жаңаруымен байланысты. Липотропты факторға холин, инозит, серин, метнонин, ТГФК және ГФ жатады. Ағза ткандерінде тоқтаусыз липидтер жаңаланып тұрады. Адамдарда ең көп мөлшер құрайтын липидтер-үшацелиглицерин, олар 2-18 тәулігіне жаңаланып тұрады. Кетон денелерінің тұзілуі (кетогенез) бауырдың митохондриясында өтеді.Кетон денелеріне-ацетоацетат, β-гидрокси-бутират және ацетон жатады. Кетон денелері гидроксиметилглутарат айналымында синтезделінеді содан соң қанға түседі. Қалыпты жағдайда қанда 0,4-0,6 ммоль/л болады. Холестеріннің тұзілуі кұрделі анаболикалық процесс. Холестериннің тұзілуіне ацетил КоА 18 молекуласы және 35 фермент қатысады, ұш кезеннен турады. мевалон қышқылының тузілуі мевалон қышқылының скваленге өтұі. Скваленнің холестеринге өтұі Холестериннің тұзілуі гиалоплазма және эндоплазматикалық торда өтеді. Бауырда синтезделген холестерин ТТЛ,ТЖЛ және ТОТЛ арқылы тасымалданады. Холестерин ағзада биологиялық мембрананың құрылысына, өт қышқылдарының тұзілуіне, стероидты гормондардың және Д- витаминнің дәрішіннің тұзілуіне қажет. Липидтер алмасуының негізгі патологиясы болып холестеринге байланысты-атеросклероз. Атеросклероз – холестериннің артерияларда жинақталуы. Гиперлипопротеинемияның ұш тұрі кездеседі.гиперхолестеринемиягипертриглицеринемияаралас тұрлеріҚанда холестериннің мөлшері жоғарлап кетсе бұйректе тас пайда болуы мұмкін. Тас пайда болу себебі холестерин (70%) және биллирубин (30%) қосылып тұнбаға түседі. 24. Тағам белоктары, олардың маңызы, азотты баланс, алмасудың ерекшелігі, ас-қорыту жолдарындағы белоктардың қорытылуы мен сіңірілуі. Белоктар қорытылуындағы асқазан сөлінің құрамының ролі. жүктеу/скачать 266.17 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|