Бұқтырма және Шүлбі су қоймаларының жұмыстарының режимі, бекітілген Жоғарғы-Ертіс сарқырамасы су қоймаларының су қорларын пайдалану ережелеріне диспетчер графиктеріне сәйкес қабылданған. Су транспорттық, қыстық және табиғатты қорғауға арналған су жіберулер 2001 ж., бекітілген ‘’Ережелер” бойынша алынған. Навигациялық кезеңде, өзендерде керекті су деңгейін ұстап тұру үшін Өскемен ГЭС жармасында 500 – 550 м3/с , Шүльбі ГЭС жармасында - 700 м3/с – ден төмен емес минималды орташатәулік ағын қабылданды. Қыста, мұз жылжыған уақытта, Өскемен ГЭС жармасында - 390 м3/с және Шүлбі ГЭС жармасында - 440-410 м3/с –тен су шығыны төмендемеуі керек. Ертіс өзенінің жайылымын ылғалдандыруға арналған табиғат қорғау бірреттік су жіберуі жылдың сулылығына байланысты, арнайы бірреттік су жіберу көлемі орташа алғанда- 5,7 км3 құрайды. Табиғатты қорғау су жіберімдерінің сағадағы және арындағы су шығындарының таратылуы, РФ транзиттік ағын арын балансы және Шульба су қоймасы – РФ шекарасы аумағындағы жіберілім трансформация есебімен жасалған.
Ертіс өзені бойынша сушаруашылық қосынды баланстар 9.5. кестесінде көрсетілген. 9.6. кестесінде су қолданушыларға ағының дефициті келтірілген. Су қолданушылар және су тұтынушыларды су қамтамасыз ету сарсаптамасында көрсетті:
Экономика салаларын сумен қамтамасыз ету және Қ.Сатпаев ат. каналға су беру жылдық су әр көлемдікте 2040 жылға дейін үзілмейді, ҚХР су алу көбейетіне қарамастан. Көбінесе үстірттік сумен қамтамасыз етіледі.
Қазақстан аумағында суқоймаларда сағаларда және басқа.да суайдындарда орташа жылдық сулылықта судың 7 - 8 км3 жуық жоғалады,
Кішкентай өзендердің 1,5 - 2 км3 ағыны Ертіске жетпейді.
Ертіс өз. су ресурстарының жартысынан көбі қысқы санитарлық жіберілім, кемелер жүретін жіберімдер, көктемгі сағаға жіберілетін шаруашылық су және РФ транзитпен өтетін қолданбаған ағындар болып Қазақстаннан Ресейге түседі.
Негізгі талаптар Ертіс өз. су тұтынушылар және су қолданушылардан қойылады: су транспорттынан, энергетикадан және табиғатты қорғау жіберімдерден. Екі нұсқада сулылық жобаларда су қолданушылар ағынан бірталай дефицитін сезеді, көктемгі жайлымдарда тасталатын керегі жоқ ағыннан, сулылықтың азайуы кезеңінде ҚХР су алу көбейеді.
Есіл бассейні
Су ағынын көпжылдық реттеу Астана және Сергеев су қоймаларымен Есіл ө. бойынша су шаруашылық есептер көпжылдық су ағынының қатарымен орындалды.
Кесте 9.5
Ертіс ө.бассейні бойынша жылдық 50%, 75% және 95% - на жақын қамтамасыз етілген, (2015 - 2040 жж.) млн.м3 сушаруашылық қосынды балансы
Р/с №
|
Балансты құраушы
|
2015 жыл
|
2020 жыл
|
2030 жыл
|
2040 жыл
|
50%
|
75%
|
95%
|
ағын азаяды
|
50%
|
75%
|
95%
|
ағын азаяды
|
50%
|
75%
|
95%
|
ағын азаяды
|
50%
|
75%
|
95%
|
ағын азаяды
|
50%
|
75%
|
95%
|
50%
|
75%
|
95%
|
50%
|
75%
|
95%
|
50%
|
75%
|
95%
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
11
|
12
|
13
|
14
|
15
|
16
|
17
|
18
|
19
|
20
|
21
|
22
|
23
|
24
|
25
|
26
|
Қазақстан аумағында ағынсыз аймақтарды есепке алмай Ертіс өз. Бассені бойынша барлығы
|
Кіріс бөлігі
|
1
|
Өзендердің үстіртік сулары
|
36754
|
33953
|
22226
|
36068
|
32589
|
21619
|
37432
|
32007
|
22297
|
36429
|
27937
|
21404
|
37844
|
30037
|
22375
|
34288
|
27304
|
20948
|
37882
|
32789
|
22459
|
35563
|
27388
|
21032
|
Өзендер ағыны (реттелінген)
|
34458
|
31657
|
19930
|
33771
|
30293
|
19323
|
35064
|
29639
|
19930
|
34061
|
25570
|
19036
|
35398
|
27592
|
19930
|
31842
|
24859
|
18503
|
35352
|
30260
|
19930
|
33034
|
24859
|
18503
|
Ақаба және қайтарым суларды тастау
|
2296
|
2296
|
2296
|
2296
|
2296
|
2296
|
2367
|
2367
|
2367
|
2367
|
2367
|
2367
|
2445
|
2445
|
2445
|
2445
|
2445
|
2445
|
2529
|
2529
|
2529
|
2529
|
2529
|
2529
|
Шахталық-кен суларды пайдаланбай су нысандарға тастау
|
0
|
0
|
0
|
0
|
0
|
0
|
0
|
0
|
0
|
0
|
0
|
0
|
0
|
0
|
0
|
0
|
0
|
0
|
0
|
0
|
0
|
0
|
0
|
0
|
2
|
Жер асты суларын пайдалану
|
192
|
192
|
192
|
192
|
192
|
192
|
225
|
225
|
225
|
225
|
225
|
225
|
263
|
263
|
263
|
263
|
263
|
263
|
304
|
304
|
304
|
304
|
304
|
304
|
3
|
Шахталық-кен суларды пайдалану
|
5
|
5
|
5
|
5
|
5
|
5
|
5
|
5
|
5
|
5
|
5
|
5
|
5
|
5
|
5
|
5
|
5
|
5
|
5
|
5
|
5
|
5
|
5
|
5
|
Барлығы
|
36951
|
34150
|
22423
|
36264
|
32786
|
21815
|
37661
|
32237
|
22527
|
36659
|
28167
|
21634
|
38112
|
30306
|
22644
|
34556
|
27573
|
21217
|
38191
|
33099
|
22769
|
35873
|
27698
|
21342
|
Шығыс бөлігі
|
1
|
Экономика сала-лары су тұтыну
|
3215,0
|
3215,0
|
3212,1
|
3215,0
|
3215,0
|
3212,1
|
3434,2
|
3434,2
|
3426,2
|
3434,2
|
3434,2
|
3426,2
|
3776,2
|
3776,2
|
3765,1
|
3776,2
|
3776,2
|
3765,1
|
4079,1
|
4079,1
|
4065,4
|
4079,1
|
4079,1
|
4065,4
|
-үстірттік сулардан
|
3018,3
|
3018,3
|
3015,4
|
3018,3
|
3018,3
|
3015,4
|
3204,5
|
3204,5
|
3196,5
|
3204,5
|
3204,5
|
3196,5
|
3507,7
|
3507,7
|
3496,6
|
3507,7
|
3507,7
|
3496,6
|
3769,5
|
3769,5
|
3755,8
|
3769,5
|
3769,5
|
3755,8
|
-жер асты сулардан
|
192,17
|
192,17
|
192,17
|
192,17
|
192,17
|
192,17
|
224,94
|
224,94
|
224,94
|
224,94
|
224,94
|
224,94
|
263,50
|
263,50
|
263,50
|
263,50
|
263,50
|
263,50
|
304,42
|
304,42
|
304,42
|
304,42
|
304,42
|
304,42
|
-шахталық-кен суларды өндірісте пайдалану
|
4,524
|
4,524
|
4,524
|
4,524
|
4,524
|
4,524
|
4,749
|
4,749
|
4,749
|
4,749
|
4,749
|
4,749
|
4,978
|
4,978
|
4,978
|
4,978
|
4,978
|
4,978
|
5,18
|
5,18
|
5,18
|
5,18
|
5,18
|
5,18
|
2
|
ҚХР-да қосымша су тартулар
|
4100
|
4100
|
4100
|
4100
|
4100
|
4100
|
4700
|
4700
|
4700
|
4700
|
4700
|
4700
|
5100
|
5100
|
5100
|
5100
|
5100
|
5100
|
5400
|
5400
|
5400
|
5400
|
5400
|
5400
|
|
Ағының шығындары:
|
7913,22
|
6768,11
|
4592,65
|
7789,08
|
6607,91
|
4535,42
|
7799,76
|
6376,56
|
4511,55
|
7668,36
|
5931,45
|
4427,44
|
7748,63
|
6194,62
|
4446,88
|
7398,43
|
5539,24
|
4313,32
|
7536,03
|
5793,46
|
4220,84
|
7139,47
|
5261,14
|
4032,74
|
Оның ішіндегі: тараудағы табиғи кешен су тұтынуы, Қара Ертіс ө. сағасынан, арна шығындары.
|
1993,44
|
1165,9
|
457,14
|
1993,44
|
1165,9
|
457,14
|
1933,64
|
1130,92
|
443,43
|
1933,64
|
1130,92
|
443,43
|
1875,63
|
1097,00
|
430,12
|
1875,63
|
1097,00
|
430,12
|
1819,36
|
1064,09
|
417,22
|
1819,36
|
1064,09
|
417,22
|
Оның ішінде: Ертіс ө. сағасында шығанақ пішенің су тұтынуы
|
710
|
710
|
710
|
710
|
710
|
710
|
730
|
730
|
730
|
730
|
730
|
730
|
747
|
747
|
747
|
747
|
747
|
747
|
745
|
745
|
745
|
745
|
745
|
745
|
Олардан КСаК есебінен Шидерті к. – нің сағасына табиғат қорғау су шығарылымы
|
50
|
50
|
50
|
50
|
50
|
50
|
50
|
50
|
50
|
50
|
50
|
50
|
50
|
50
|
50
|
50
|
50
|
50
|
50
|
50
|
50
|
50
|
50
|
50
|
КСаК бойынша шығын
|
117,8
|
117,8
|
117,8
|
117,8
|
117,8
|
117,8
|
117,8
|
117,8
|
117,8
|
117,8
|
117,8
|
117,8
|
117,8
|
117,8
|
117,8
|
117,8
|
117,8
|
117,8
|
117,8
|
117,8
|
117,8
|
117,8
|
117,8
|
117,8
|
4
|
Жер асты суларын алу салдарынан ағын өзендеріне келтірілген залалы
|
112,6
|
112,6
|
112,6
|
112,6
|
112,6
|
112,6
|
131,9
|
131,9
|
131,9
|
131,9
|
131,9
|
131,9
|
154,5
|
154,5
|
154,5
|
154,5
|
154,5
|
154,5
|
178,5
|
178,5
|
178,5
|
178,5
|
178,5
|
178,5
|
5
|
Қ.Сатпаев ат. канал бойынша басқа бассейндерге суды тастау
|
377,8
|
377,8
|
377,8
|
377,8
|
377,8
|
377,8
|
410,1
|
410,1
|
452,1
|
410,1
|
410,1
|
452,1
|
466,7
|
466,7
|
518,7
|
466,7
|
466,7
|
518,7
|
647,1
|
647,1
|
719,1
|
647,1
|
647,1
|
719,1
|
6
|
РФ-на ағады
|
21232
|
19576
|
10028
|
20670
|
18373
|
9477
|
21185
|
17184
|
9305
|
20314
|
13559
|
8496
|
20866
|
14614
|
8659
|
17660
|
12536
|
7365
|
20350
|
17001
|
8185
|
18429
|
12132
|
6946
|
Барлығы
|
36951
|
34150
|
22423
|
36264
|
32786
|
21815
|
37661
|
32237
|
22527
|
36659
|
28167
|
21634
|
38112
|
30306
|
22644
|
34556
|
27573
|
21217
|
38191
|
33099
|
22769
|
35873
|
27698
|
21342
|
Баланс
|
0,0
|
0,0
|
0,0
|
0,00
|
0,00
|
0,00
|
0,00
|
0,00
|
0,00
|
0,00
|
0,00
|
0,00
|
0,00
|
0,00
|
0,00
|
0,00
|
0,00
|
0,00
|
0,00
|
0,00
|
0,00
|
0,00
|
0,00
|
0,00
|
9.6 кесте
Су қолданушыларға Ертіс өзенінің ағынныңың дефициті (2012-2040 жж)., км3
Болжамды сулылы5ы
|
2015 жыл
|
2020 жыл
|
2030 жыл
|
2040 жыл
|
50%
|
75%
|
95%
|
50%
|
75%
|
95%
|
50%
|
75%
|
95%
|
50%
|
75%
|
95%
|
Ағын өзгермейді
|
0,6
|
0,8
|
10,9
|
0,5
|
3,3
|
11,5
|
0,7
|
6,3
|
12,0
|
1,1
|
5,4
|
12,3
|
Ағын өзгеруі есептелген
|
0,6
|
1,7
|
11,4
|
0,5
|
6,8
|
12,3
|
2,8
|
7,8
|
13,4
|
2,8
|
8,2
|
13,8
|
Достарыңызбен бөлісу: |
