Есіл өзені бойынша жылдық 50%, 75% және 95% - на жақын қамтамасыз етілген, (2015 - 2040 жж.) млн. м3 сушаруашылық балансы 9.7. кестесінде көрсетілген. Бассейндегі үстірттік сулар негізгі сумен қамтамасыз ететін көздер, олардың ішінде су қоймалар. Бар су қоймаларының қайтымы 2015 – 2040 жж. толығымен аймақтың экономика салаларының мұқтаждықтарына жұмсалады.
Жер асты сулары шаруашылық- ауыз су, өндірістік- техникалық сумен қамтамасыздандыру үшін қарқынды қолданылады, және шамалы көлемде ауыл шаруашылық сумен қамтамасыздандыру, жерлерді суғару және жайылымдарды суландыру үшін қолданылады.
Шахталық-кенттік суларды Есіл ө. бассейнде өндірісте қолданады деп жобаланады. 2020 жылдан бастап суармалы егіншілікте ағыс суларды қолдану жоспарланады.
Су аз жылдарда Есіл ө. өзіндік су ресурстар экономика салаларын сумен қамтамасыз ету үшін жеткіліксіз. Суды сырттан алу керек.
Болашақта қосымша сумен қамтамасыз ететін көздің біреу ол Ертіс ө. - ҚСатК (ҚСатК – дан Есіл ө. жоғарғы жағына беру бойынша құрылыс кешені). Тағы да 2030 ж. бастап 10-15 млн. м3 Ертіс суын Нұра – Есіл каналы бойынша беріледі. Одан басқа, ағынның дефицитті салынатын «Астана» каналы бойынша бассейндер ортасында лақтыратын Ертіс ө. суымен жабылады.
Келешектегі 2040 ж. ҚР су тұтынушыларға кепілді Сергеевск су қоймасынан су берілгенде, транзиттік ағын Ресей Федерациясына құрайды: су көп жылдарда, орташа және су аз жылдарда 75% қамтамасыз – керекті 6,0 м3/с төмен емес; су аз жылдарда 95% қамтамасыз – 4 м3/с -тен (2015 ж.) 1,1 м3/с – дейін (2040 ж.).
Тасқын кезеңінде РФ бірталай су көлемі өтеді (600-700 млн. м3 –ға дейін).
Жайық – Қаспий бассейні
Қарастырылып жатқан бассейнде су пайдалану әр түрлі бөліктерде негізгі жолдары өзгеше. Бұл өнеркәсіптің және ауыл-шаруашылықтың дамығанымен және үстіртік судың сол аумақта орналасқанымен байланысты және т.б.
Манғыстау облысында негізгі су тұтынушылар мұнай өндірісі және Манғыстау энергокомбинаты, оларды сумен қамтамасыз ету үшін Еділ және Қаспий теңіз суыларын қолданады.
Батыс-Қазақстан, Ақтөбе және Атырау облыстарында негізгі су тұтынушысы ауыл шаруашылық, соның ішінде лимандық егістік.
9.7. кесте
Есіл бассейннің келешекке сушаруашылық балансы, млн. м3
Р/с №
|
Балансты құраушы
|
2015
|
2020
|
2030
|
2040
|
Ортажылдық (1970 ж.)
|
75 % (1963 ж.)
|
96 % (1937 ж.)
|
Ортажылдық (1970 ж.)
|
75 % (1963 ж.)
|
96 % (1937 ж.)
|
Ортажылдық (1970 ж.)
|
75 % (1963 ж.)
|
96 % (1937 ж.)
|
Ортажылдық (1970 ж.)
|
75 % (1963 ж.)
|
96 % (1937 ж.)
|
I. Кіріс бөлігі
|
1
|
Өзіндік үстіртік сулар
|
2540,42
|
1408,82
|
589,42
|
2540,65
|
1420,05
|
538,65
|
2544,01
|
1438,41
|
538,01
|
2548,05
|
1458,45
|
521,05
|
1). Өзендер ағыны
|
2525,3
|
1239,7
|
262,3
|
2525,3
|
1239,7
|
262,3
|
2525,3
|
1239,7
|
262,3
|
2525,3
|
1239,7
|
262,3
|
2). Су қоймаларының істеуі және тоғандар су қорлары
|
0
|
154
|
312
|
0
|
165
|
261
|
0
|
180
|
257
|
0
|
196
|
236
|
3). Су бұру
|
15,12
|
15,12
|
15,12
|
15,35
|
15,35
|
15,35
|
18,71
|
18,71
|
18,71
|
22,75
|
22,75
|
22,75
|
2
|
Ертіс ө. түсуі
|
40
|
40
|
40
|
50
|
50
|
92
|
75
|
75
|
127
|
229
|
229
|
301
|
1) ҚСатК
|
40
|
40
|
40
|
50
|
50
|
92
|
65
|
65
|
100
|
95
|
95
|
95
|
2). Нұра-Есіл каналы
|
0
|
0
|
0
|
0
|
0
|
0
|
10
|
10
|
10
|
15
|
15
|
15
|
3). Есіл ө. жоғары жағына ҚСатК су тастау үшін арналған ғимараттар кешені
|
0
|
0
|
0
|
0
|
0
|
0
|
0
|
0
|
17
|
119
|
119
|
191
|
3
|
Жер асты суларды пайдалану
|
47,5
|
47,5
|
47,5
|
52,71
|
52,71
|
52,71
|
65,25
|
65,25
|
65,25
|
81,31
|
81,31
|
81,31
|
4
|
Ақаба суларын пайдалану
|
0
|
0
|
0
|
3,6
|
3,6
|
3,6
|
8,19
|
8,19
|
8,19
|
10,46
|
10,46
|
10,46
|
5
|
Шахталық-кен суларын пайдалану
|
1,45
|
1,45
|
1,45
|
1,53
|
1,53
|
1,53
|
1,73
|
1,73
|
1,73
|
1,99
|
1,99
|
1,99
|
Барлығы
|
2629
|
1498
|
678
|
2648
|
1528
|
688
|
2694
|
1589
|
740
|
2871
|
1781
|
916
|
II. Шығыс бөлігі
|
1
|
Экономика салаларына суды тарту
|
318,67
|
299,59
|
275,24
|
433,23
|
391,02
|
327
|
576,2
|
505,05
|
422,61
|
818,57
|
736,26
|
642,81
|
-үстірттік көздерден суды тарту
|
269,72
|
250,64
|
226,29
|
375,39
|
333,18
|
269,16
|
501,03
|
429,88
|
347,44
|
724,81
|
642,5
|
549,05
|
-жер асты суды тарту
|
47,5
|
47,5
|
47,5
|
52,71
|
52,71
|
52,71
|
65,25
|
65,25
|
65,25
|
81,31
|
81,31
|
81,31
|
-тоспа суларды пайдалану
|
0
|
0
|
0
|
3,6
|
3,6
|
3,6
|
8,19
|
8,19
|
8,19
|
10,46
|
10,46
|
10,46
|
-шахталық-кен суларды пайдалану
|
1,45
|
1,45
|
1,45
|
1,53
|
1,53
|
1,53
|
1,73
|
1,73
|
1,73
|
1,99
|
1,99
|
1,99
|
2
|
Тобыл бассейне Сергеев су қоймасынан ағынды тастау
|
0,16
|
0,16
|
0,16
|
0,16
|
0,16
|
0,16
|
0,16
|
0,16
|
0,16
|
0,16
|
0,16
|
0,16
|
3
|
Жиынтық шығындар су қоймалары мен өзен беттерінен булану және б.қ.
|
116,22
|
116,13
|
75,1
|
114,57
|
114,01
|
67,5
|
111,51
|
114,86
|
77,13
|
110,06
|
112,62
|
64,3
|
4
|
Арындағы шығындар
|
794,27
|
394
|
55,5
|
758,95
|
369,23
|
57,07
|
731,22
|
342,5
|
55,28
|
721,12
|
328,9
|
55,88
|
5
|
Жер асты суларын алу салдарынан ағын өзендеріне келтірілген залалы
|
11,04
|
11,04
|
11,04
|
12,59
|
12,59
|
12,59
|
17,48
|
17,48
|
17,48
|
21,67
|
21,67
|
21,67
|
6
|
Астана және Сергеев су қоймаларындағы аккумуляциясы
|
445,7
|
6,4
|
0
|
484,6
|
6,4
|
0
|
478,9
|
6,4
|
0
|
447
|
6,4
|
0
|
7
|
Ағынсыз жерлердің дельта көлдерін толтыру
|
236,75
|
76,13
|
36,8
|
205,23
|
56,84
|
30,03
|
183,09
|
43,16
|
20,83
|
161,62
|
25,49
|
7,85
|
8
|
Есіл ө. РФ суды беру
|
706,56
|
594,07
|
224,07
|
639,16
|
577,62
|
193,91
|
595,62
|
559,26
|
146,74
|
590,61
|
549,92
|
123,4
|
|
оның ішінде, санитарлық жіберілім
|
189,36
|
189,36
|
126,01
|
189,36
|
189,36
|
79,2
|
189,36
|
189,36
|
60
|
189,36
|
189,36
|
34
|
Барлығы
|
2629
|
1498
|
678
|
2648
|
1528
|
688
|
2694
|
1589
|
740
|
2871
|
1781
|
916
|
III. Ағын балансы
|
0
|
0
|
0
|
0
|
0
|
0
|
0
|
0
|
0
|
0
|
0
|
0
|
Достарыңызбен бөлісу: |