Т. Н. Ермекова, К.Ә. Бер ті леуова, Р. Н. Мұ на саева 11 Қ азақ тілі



Pdf көрінісі
бет73/118
Дата21.12.2023
өлшемі3.86 Mb.
#487532
түріУчебники
1   ...   69   70   71   72   73   74   75   76   ...   118
 Пуб ли цис ти ка
Пуб ли цис ти ка (ла т. publіcus – «көп ші лік», «әлеу мет») термині «қо ғам
өмі рі үшін ма ңыз ды мә се ле лер ді тал қы лау» де ген ұғым да жұм са ла ды.
Пуб ли цис ти ка лық стиль қо ғам дық талап қа сай жа зыл ған шы ғар ма лар­
дың не гі зін де қа лып та са ды. Жазбаша түріне газет, жур нал дар дағы
мақала, очерк т.б.; ал ауызша түріне шешендік сөздер жа тады.
Пуб ли цис ти ка лық стиль жұрт қа үн деу, үгіт ай ту да пай да ла ны ла ды.
Мұн дай үн деу ге, үгіт ке қо ғам үшін маңызды, дәл сол ке зең де мә ні зор
мә се ле лер та қы рып бо ла ды. Мы са лы: сая си, эко но ми ка лық, эко ло­
гия лық, мә де ни, мо раль дық мә се ле лер. Үн деу дің мақ са ты – жұрт шы­
лық ты қо ғам дық мә ні бар іс ке қа тыс ты ру, жұрт шы лық тың са на сы на
ық пал ету. Ол кө бі не га зет, жур нал, ра дио, те ле ди дар ар қы лы бе рі ле ді.
Пуб ли цис ти ка лық стиль дің тілдік 
ерекшелікте рі
Қо ғам дық­сая си тер ­
мин дер мен сөз дер
Демократия, өркениет, тәуелсіздік туы, 
саяси пар тия, қаржы дағдарысы т.б.
Ба ға бе ру ші сөз дер Ең бек оза ты, көш бас шы, ұлтжандылық, бәсе­
кеге қабілетті, ұрпақ сабақтастығы т.б.
Стандарт тілдік
бірліктер
Арнайы тілші репортажы, жаһан жаңа лық та­
ры, тілшіміз әңгімелейді, хабардар етеміз т.б.
Пе риф ра за лар
Ақ ал тын – мақ та, кү ріш. Қа ра ал тын – кө мір, 
мұ най. Кө гіл дір отын – газ т.б.
Қос сөз дер
Қо ғам дық­әлеу мет тік, бұ қа ра лық­сая си, үгіт­
на си хат тық т.б.
Бұй рық рай тұл ға сы Ана қадірін білейік, жұмыла жасай ық, та быс қа 
же тіңдер т.б.
Қа рат па сөз дер
 Жарқырай бер, Димаш! Арғы беттегі ағайын, 
халің қалай? т.б.
Инверсиялық орын
тәр тібі, ри то ри ка­
лық сұ рақ тар т.б.
Үлгі болса ұлысы, қадірлі болар ұланы. 
Бүгінгі күн нің өзекті мәселесін ашып көрсете 
алдық па? Қоғамға мұндай түбегейлі өзге ріс­
тер қажет пе?
3.
Аудио жаз ба дан (06. mp3) «Әлем ді өз ге рт кен адам дар» мә ті нін тың-
дап, ти іс ті ақ па рат ты анық таң дар. Ақ па рат қа лай жал ға суы мүм-
кін деп ой лай сың дар? Бол жам да рың мен бө лі сің дер.
Все учебники Казахстана на OKULYK.KZ
*
Книга предоставлена исключительно в образовательных целях
согласно Приказа Министра образования и науки Республики Казахстан от 17 мая 2019 года № 217
Все учебники Казахстана на OKULYK.KZ
*
Книга предоставлена исключительно в образовательных целях
согласно Приказа Министра образования и науки Республики Казахстан от 17 мая 2019 года № 217


93
Жас өнер тап қыш Ти мур Рыс пек ов 50-ге жуық ро бот 
ой лап тап қан. Оның 28-іне па те нт ие лен ген. Ең кейінгі ең бе-
гі – қор ша ған ор та ны тал дау ға ар нал ған ро бот. Бұл жо ба ат мо-
с фе ра ның лас та ну ын қадағалап отыруға мүмкіндік береді. 
Ро бот ауадағы температураны, ылғалдылықты, атмосфера 
қы сы мын, радиацияны анықтауға қабілетті.
Қазақстандық өнертапқыш Азамат Ешмұхаметов өнер-
кә сіп тік мақсатқа арналған робот жасап шығарды. Әмбебап 
ро бот ты құрылыс, мәшине жасау, фармацевтика, тіпті ме ди-
ци на ға пайдалануға болады.
Жас өнертапқыш Санжар Асықбаев достарымен бірге қа ла 
көшелерінде қоқыс жинайтын мәшине ойлап тапты. Жа нар-
май ды қажет етпейтін құрылғының басты мақсаты – қа ла-
дағы қоқыс мөлшерін азайту. Робот күн батареясын қолдану 
ар қы лы өзінің энергия қорларын қайтадан жаңарта алады.
(ҚазАқпарат)
4.
Сұрақтарға жауап беріп, пікір алмасу өткізіңдер.
1. «Өнерде ақыл мен фантазия одақтасуы керек» деген пі кір-
мен келісесіңдер ме?
2. Оқылым мәтінінде баяндалған өнертабыстар туралы ой ла-
р ың ды ортаға салыңдар.
3. Ғылымның қай саласы жаңа өнертабыстармен жетілдіруді 
қа жет етеді?
4. «Артық болмас білгенің» мәтінінен қандай ой түйдіңдер? 
Ро
бот тар адам өмірін жеңілдете ала ма?
5.
Пікір алмасудағы ойларыңды жинақтап, тақырып қойып, құры -
лы мы мен азатжолдарын сақтап, мәтін дайындаңдар. Етістіктің 
шақ та рын (осы шақ, келер шақ, өткен шақ) анықтаңдар.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   69   70   71   72   73   74   75   76   ...   118




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет