Т. Н.Ермекова,Г. М.Найманбаева,Б. М.Найманбаева
жүктеу/скачать 6.15 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Ше шен дік сөз дер
- Шешендік сөздің көтерген тақырыбы Шешендік сөздің тәрбиелік мәні Байдалыбидіңжұмбағы
| 59
§7. Ше шен дік – жал пыа дам зат тық құн ды лық 1. Сызбадағы шешендік сөздерге бе ріл ген анықтамалармен танысып, шешенге тән қасиеттерді топтастырыңдар. Ше шен дік сөз дер Қа зақ ау ыз әде бие тін де гі ша ғын кө лем де гі ди дак ти- ка лық жанр Тап қыр лық сөз дер мен тұ жы рым дар Қо ғам өмі рі не бай ла ныс ты те рең ой Дау-да май да қа зы лық, мә мі ле гер лік Бей не лі ше бер тіл мен айт ыл ған ха лық шы ғар ма сы Ұр пақ қа, қа лың қау ым ға өси ет 2. Мәтінді оқыңдар, жоғарыдағы сызба мен ережені (60-бет) пайда- ланып, шешендік сөзге баға беріңдер және талдаңдар. Шешендік сөз қан дай жағдайда туған? Шешендік сөздің көтерген тақырыбы Шешендік сөздің тәрбиелік мәні Байдалыбидіңжұмбағы Бай да лы би қар тай ып, үй ден шық пай, күн діз-тү ні тө сек- те жа та тын бол ды де ген ді ес тіп, Мұ са мыр за із деп ке ліп ті. Бай да лы ше шен қа ра ша үй інің ішін де бөс тек ке ора нып жа тыр екен. Мұ са ның қо лын алып, жө нін сұ рап аман дас ты да, кә рі лік тің жай ын ай тып: – Ой, кә рі лік-ай, сөз дің өзі – ба ла, тер бет се – ояна ды, тер- бет пе се – оян бай ды, за ма ным өт ті ғой! – дей бе ріп ті. Мұ са мырза қо нып, қо на қа сын жеп, та ңер тең жүр мек бо ла ды. 60 – Е, шы ра ғым, елі ңе не ай тып ба ра сың? – деп ті Бай да лы. – Мен не ай тай ын, ел аға сы бол ған Бай да лы еді, ен ді кә рі- лік пен алы сып жа ты р е кен дей мін да ғы, – деп ті Мұ са. – Шы ра ғым, оның рас. Үш ау ыз сөз сұ рай ын, со ны ше шіп бе ріп кет ші! – дей ді қарт. Мұ са: – Ай ты ңыз, – деп, тың дай ды. Бай да лы қарт сон да: – Алыс та не алыс? Жа қын да не жа қын? Тәт ті де не тәт- ті? – дей ді. Мұ са ой ла нып оты рып: – Жер мен көк тің ара сы алыс, кі сі ге ту ыс жа қын, ба ла тәт ті, – дей ді. Сон да Бай да лы қарт ба сын кө те ріп: – Ба лам, ақы лың әлі ал қы мың нан ас қан жоқ екен. Бі лім ді мен бі лім сіз дің ара сы нан алыс жоқ. Жан нан тәт ті жоқ. Ба ла қан ша жақ сы бол са да, жан шы ғар да адам ның өз жа ны нан тәт ті сі жоқ. Жа қын да – ажал жа қын, – деп ті. («Қазақтың би-шешендері» жинағынан) жүктеу/скачать 6.15 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|