Тағамдық майлар Орындаған:Ертуған М Жоспар - 1.Тағамдық майлар
- 2. Майлардың тағамдық құндылығы мен құрамы.
- 3. Майлардың құрамы, қасиеттері және жіктелуі
- Қорытынды
Майларды тамақтануда ұзақ шектеу немесе қажетті құрам бөліктері мөлшері төмен майларды жүйелі
қолдану ағзаның физиологиялық күйінің ауытқуына алып келеді.
Тағаммен бірге ауыстырылмайтын май қышқылдарының – линол,
линолен және арахидон (В6
дәрумені қатысында линолен қышқылынан
синтезделеді) қышқылдарының түсуі
аса маңызды, себебі олар адам ағзасында синтезделмейді және ағзаға
тағаммен бірге түсу қажет. Оларды
сонымен қатар эссенциалды, яғни
өмірлік маңызды деп атайды, себебі олардың физиологиялық мәні
зор. Олар атеросклероздың дамуын
тежеп, май алмасуды қалыптайды,
қан тамырларына иілімділік береді.
Ағзаның әртүрлі ұлпалары жасушаларын құруға қатысады, инфекциялық аурулар мен радиацияларға тұрақтылығын арттырады.
Тағамдық майларға табиғи өсімдік текті (оларды әдетте сұйық май
деп атайды) және жануар майлары,сонымен қатар маргарин, аспаздық
майлар және майонез (өнеркәсіптікөндірілген) жатады.
Майлардың тағамдық құндылығы. Тағамдық майлар маңызды
тамақтану өнімдері болып табылады.Физиологиялық нормалар бойыншаадам рационында ұсынылатын май
мөлшері тағамның жалпы энергетикалық құндылығының 30–33% құрау
керек. Ересек адамдар үшін майларды
тұтыну нормасы тәулігіне 80–100 г
құрайды, олардың 30% өсімдік майына шақ келу керек.
Майлар қор заты мен энергия көзі
ғана емес, сонымен қатар физиологиялық белсенді қосылыстардың – ағзаның жасушалық мембраналары, жүйке, ми және басқа ұлпалары синтезіне
қатысатын ауыстырылмайтын май
қышқылдар, фосфатидтер, стеролдар,
дәрумендер көзі болып табылады.
Зәйтүн май - Зәйтүнді пайдалы ететін оның моноқанықпаған майлары. Оны тағамды қуыруға да, табиғи күйінде де қорықпастан пайдалануға болады. Сіздің ағзаңыз өзіне керектіні алып, артығын қабылдамайды. Алайда, зәйтүн майының майлы әрі көпкалориялы тағам екенін ұмытпаңыз, оны диета кезінде абайлап пайдаланған жөн. Зәйтүн майын тұрақты түрде пайдалану асқорыту жүйесінқалыпқа түсіріп, холестерин дәрежесін төмендетіп, жүрек-қан тамыр ауруларының алдын алады. Зәйтүннің тағы да бір тамаша қасиеті қатерлі ісік ауруына душар болу қаупін сейілтетіндігінде және мұның бәрі де ғылыми түрде дәлелденген.
Күнбағыс майы - Күнбағыс мұнай өзекті немесе күнбағыс тұқымын өндіру арқылы алынады. Мұнай, қысу арқылы жүзеге жұмыс істеді, және ыстық ерекшеліктері, қарқынды бар алтын сары түсті және қуырылған тұқым айқын нісі. жылы Шикізат және тазартылған сату күнбағыс майы ағындары. Тазартылған иіссіздендірілген мұнай мөлдір және нақты жоқтың қасы иісі.сәйкес олардың коммерциялық сапасы тазартылмаған күнбағыс майы бөлінеді үш сынып (жоғары 1-ші және 2-ші).туралы күнбағыс майы салат таңғыш материалдар Vinaigrettes, майшабақ дайындалы оның суық тағамдар, әсіресе көкөніс (сквош, баклажан, пайдаланылатын саңырауқұлақ уылдырығы, тұлыптар бұрыш, баклажан, қызанак). Сонымен мұнай пайдаланылады балық, көкөніс және белгілі бір қамыр өнімдерін қуыру. Салат үшін ең талғамды және қолайлы үшін таңу және майонез иіссіздендірілген күнбағыс майы
Мақта майы - Мақта майы- алдын-ала өңделген мақта дәндерін сығымдау немесе экстрактілеу арқылы алады. Тағамдық мақсатта дезодоратталмаған рафинадталған май (жоғары, I және II сұрыпты) және дезодоратталған май (жоғары және I сұрыпты) қолданады. 10ᵒ-12ᵒС температурада мақта майы лайланады, ал 0ᵒ-та толығымен қатып, қатты массаға айналады. Мөлдір май алу үшін оны 7ᵒ-8ᵒС температурада суытады да сүзеді. Мөлдір май салттық дезодоратталған мақта майы деп аталады. Ол мөлдір, ашық сары түсті, дәм мен иіссіз болады.
Жүгері майлары - Жүгері майы- жүгері ұрықтарын сығымдау немесе экстрактілеу арқылы алады. Өңдеу әдісіне байланысты ол рафинадталған және рафинадталмаған болып бөлінеді. Оны сұрыпқа бөлмейді.
Қорытынды - Жануар майларының ассортименті. Мұндай майларының көп тараған түрлеріне сиыр, қой,шошқа, сүйек және құрама майлар жатады. Органолептикалық көрсеткіштеріне, қышқылдық санына және құрамындағы ылғалдың мөлшеріне байланысты қорытылған жануар майлары жоғары және I сұрып болып бөлінеді. Құс майлары I және I сұрыпқа бөлінсе құрама майлар сұрыптарға бөлінбейді. Сиыр майының түсі ақшыл сары немесе сары,жағымды иісі мен дәмі бар, 15 ᵒ -20 ᵒ С температурада тығыз немесе қатты болады.Ерітілген кезінде мөлдір. I сұрыпты майда жеңіл қуырылған дәм болуы мүмкін.Сиыр майының балқу температурасы жоғары (42 ᵒ -52 ᵒ ) , сондықтан оның сіңімділігі төмен ( 80-94 %)
Достарыңызбен бөлісу: |
