2. Орманшаруашылығын басқару туралы жалпы ережелер мен талаптар.
1. Мемлекеттік орман қоры аумағында орман орналастыру орман шаруашылығы саласындағы уәкілетті орган (бұдан әрi – уәкілеттi орган) белгілеген тәртiппен бiрыңғай жүйе бойынша орындалады.
2. Мемлекеттік орман қорында орман орналастыру жыл сайын белгіленген тексеру кезеңiнiң ұзақтығын ескере отырып, мемлекеттiк орман иеленушілердiң орман орналастыру жобаларының уақтылы жаңартылып тұруын қамтамасыз ететiн көлемде жүргiзіледi.
3. Орман орналастыру кезiнде Қазақстан Республикасы Орман кодексінің 55-бабында көзделген орман орналастыру iс-әрекеттерi, сондай-ақ мынадай шаралар:
1) табиғи-климаттық, орман өсiмдiктерi мен орман экономикалық шарттардың ерекшелiктерiн қорытындылайтын, орман шаруашылығын жүргiзу қағидаттарын, орман бағалаудың нормативтiк-анықтамалық материалдарын iрiктеп алып, орман шаруашылығы iс-шараларын жобалау ерекшелiктерiн негiздейтiн құжат - облыс (өңiр), Астана қаласы және республикалық маңызы бар қалалар бойынша орман шаруашылығын жүргiзудiң негiзгi ережелерiн әзiрлеу;
Көрсетілген құжат дайындық жұмыстары жүргiзілетiн жылы әзiрленедi және уәкiлетті орган бекiткеннен кейiн тиiсті облыс (өңiр), Астана қаласы немесе республикалық маңызы бар қалалар аумағында орман орналастыруды жүргiзу және орман орналастыру жобаларын әзiрлеу кезiнде нормативтiк кесiм болып табылады;
2) облыс (өңiр), Астана қаласы және республикалық маңызы бар қалалар бойынша орман орналастырудың жиынтық материалдарын құрастыру, орман қорының тиiсті тақырыптық карталарын дайындау, орман мониторингiнiң ақпараттық базасын құру;
3) дистанциялық зондтау материалдарын, компьютерлiк технологияларды пайдалану, геоақпараттық жүйелердi енгiзу негiзiнде орман ресурстарын есепке алудың жаңа технологиялары мен әдiстерiн әзiрлеу;
4) мемлекеттiк орман иелену аумағындағы дәрi-дәрмектiк және техникалық шикiзат ресурстарын анықтау;
5) Қазақстан Республикасының Үкіметі бекіткен қағидаларға сәйкес мемлекеттiк орман кадастрын, орман қорының мемлекеттік есебін және ормандардың мемлекеттік мониторингiн жүргiзу;
6) Қазақстан Республикасының Үкіметі бекіткен Мемлекеттік орман иеленушінің орман өрт сөндіру станциясы туралы ережеге сәйкес орманда өрт сөндіру станцияларын орналастыру және олардың түрі бойынша ұсыныстар әзірлеу;
7) таксациялық сипаттамаларға ұзақ мерзімді орман пайдалануға берілген телімдерде орман ресурстарын беру туралы белгілер қою және осы телімдердің шекарасын картографиялық материалдарға түсіру;
8) уәкілетті орган ведомствосының орман орналастыру жобасының құрамында бекітуі үшін орманшылықтар мен (немесе) мемлекеттік орман иеленуші бойынша есептік кеспеағашты айқындау.
7. Орман орналастыруға тиiс объектiде орман орналастыру жұмыстары үш жыл бойы жүргiзiледi және мынадай үш кезеңнен тұрады:
1) әзiрлiк кезеңi (1-жыл) - жұмыстар далалық орман орналастыру жұмыстарының алдындағы жылы жүргiзiледi, бұл ретте ұйымдық-техникалық сипаттағы мәселелер шешіледi және орман орналастырылуы тиiс аумақтардың аэрофотосуретке түсiрiлуi жүргiзіледi;
2) далалық кезең (2-жыл) - орман орналастырудың жердегі және дистанциялық әдiстерi қолданылып, орман орналастыру объектiсiнде мемлекеттiк орман қорын түгендеу жүргiзiледi;
3) камеральдық кезең (3-жыл) - далалық кезеңде алынған ақпаратты камеральдық өңдеу жүргiзіледi, уәкілетті орган бекiткен нысан мен құрылым бойынша орман орналастыру жобасы әзiрленедi.
8. Орман орналастыру жұмыстарын жүргiзу кезiнде аэрофотосуретке түсiру және ғарыштық түсірілім материалдары техникалық негiз болып табылады.
Далалық орман орналастыру жұмыстарын жүргізу кезінде пайдаланылатын аэрофотосуреттер мен ғарыштық түсірілім деректерінің мерзімі 3 жылдан аспауға тиіс. Бiздiң елiмiздегi ормандар жүйесi негiзiнен, солтүстiк және шығыс аймақтарында шоғырланған орманның бiрнеше типтерi бар. Олар - сексеуiл, қарағай, шырша, самырсын, қайың ормандары, тоғайлар мен бұталар. Орман қоры жер шары бойынша жылдан жылға азая түсуде. Құрлықтың 62 млн. текше километр жерiн өсiмдiктер мен орман алып жатыр. Республикадаормандараз жәнеолардыңжағдайымәземес. Оныңнегiзгiсебептерi – адам факторы, өрт, ауарайыныңөзгеруi мен айналақоршағанортаныңластануы. Ормандықорғаубiздiңмiндетiмiз.
Орманныңадам мен биосфера үшiнмаңызызор. Ормантопырақтағыылғалдысақтайотырып, су балансынтұрақтандырады. Ылғалдыжерөсiмдiкжамылғысы мен жан-жануарлардыңкөбейетүсуiнеықпалетедi. Ормандыалқаптардағыжерастысуларыөзен мен көлдердiқоректендiредi. Орманаң мен құстыңмекенi, дәрiдәрмектiңөсiмдiктер мен жемiс-жидектердiңпанасыәрқолайлытiршiлiкортасыболыптабылады.
Ормандардыңегiстiкалқаптарынқорғаудағы да рөлiзор. Ормандыжердетопырақтың, су жәнежелэрозиясыболмайды. Ал, ормансызжердiңтопырағыкеуiп, шөлгеайналады. Ағаштардықартоқтатуүшiн де отырғызады. Орманныңауанытазартатын да қасиетi бар. Мысалы: бiр гектар орманбiркүнде 220-280 кг.көмiрқышқылгазынсiңiрiп, 180–200 кг оттек бөлiпшығарады. Яғниауаныңқұрамынтолықтырыпотырады.
Ормансоныменқатарденсаулықсақтауортасы. Сондықтан курорт пен сауықтырукешендерi, т.б. демалысорындарының тек қанаормандыжердесалынуытектен-тек емес. Сирекөсiмдiктердiңқатарынаағаштар да жатады. Олардыкесiп, отап, құрылыс материалы үшiнпайдаланудыазайтукерек. ҚазiрдiңөзiндеIлешыршасы, самырсын, шетен, ырғау, торанғыл, долана, шырғанақ, емен, т.б. ағаштарықорғаудықажететiпотыр. Әсiресеорманағаштарынкесуетекалуда. Ормандықорғаудыңеңмаңыздыбағыты – жасандыжолменорманқорынкөбейту.
Ормандыжергесаяхатжасағандағыеңқауiптiнәрсе – өрт. Орманныңөрттенбасқа да жаулары бар. Олар – орманзиянкестерi, кемiрушiлер, ұсақжәндiктер, өсiмдiкауруларпаразиттер, санырауқұлақтар мен вирустар. Зиянкестердiңкесiрiненқұрылысматериалдарыүшiндайындалатынағаштардың 45 пайызысапасызболыпшығады. Кей жылдарыжүздеген гектар ормандағызиянкестерменүзбейкүресуге тура келедi. Олархимиялықжәнебиологиялықкүресжолдарыменжүзегеасады. Химиялықкүрестеқоршаған орта мен барлықтiрiағзаларүшiнұқыптылықтықажететедi.
Достарыңызбен бөлісу: |