Тақырып. «Арнайы педагогика» Кіріспе. Арнайы педагогика теориясының жалпы сұрақтары
Қазақстан Республикасының арнайы білім берудің заңы және қүқық негіздері, даму беталысы
жүктеу/скачать 262.77 Kb.
|
| 2.Қазақстан Республикасының арнайы білім берудің заңы және қүқық негіздері, даму беталысы.
Қазақстан Республикасының Конституциясының 30 бабына сэйкес арнайы білім берудегі мемлекеттік стандарттың мақсаты еліміздің барлық азаматтарына үлтына, тіліне, жынысына, элеуметтік жағдайына, денсаулығына қарамай жалпы орта білім алуына тең қүқығын қамтамассыз етіп отыру белгіленген. Стандарт мэселесі бойынша халықаралық үйымдары өздерінің стандарттау анықтамаларын үстануды үсынады. Ол: «оқу - тэрбие» жүмысында дүрыс шешімдер тауып, халық ағарту жүмысын жэне педагогикалық ғылымды басқаруда ғылым мен практиканы үтымды дәрежедегі жетістіктерге бағыттап отыруға негіздеу қажет. Арнайы білім беруді іске асыру мүмкіншілігін мемлекеттік стандарт белгілеп, қажетті білім мен икемдік деңгейіне жету үшін адамның нақты мүмкіншілігін ескере отырып сэйкестендіреді. Стандарт интелектісі бұзылған балаларды оқыту кеңінен эр түрлі формада үйымдастыру қарастырылған: арнайы мекемелерде, интеграциялық оқыту жағдайында түрақты емдеу мекемесінің жағдайында, балаларға арналған элеуметтік қорғау саласында мүгедектер немесе үйден оқыту. Арнаулы білім берудің мелекеттік стандарт интелектісі бүзылған балаға білім беру жолдарының ең ыңғайлы жақтарын ескеруге бағытталып, коррекциялық -білімдік үдерісін үйымдастыру ерекшелігін . Ерекше білімдік сүранысы бар баланың танымдық әрекетін басқарып жэне істің түрін анықтайды. Арнайы білім беру стандарты даму мүмкіндігі шектеулі балаларға теңдей жағдайлар жасауға жэне оларды элеуметтік оңалтуға бағытталған. Онда: емдік - сақтандыру шаралары мен сауықтыру жүмыстары; даму кемшіліктерін түзету, жалпы білімдік дайындықта: жалпы еңбекке жэне алғашқы кэсіптік еңбекке дайындау жүмыстары қарастырылған. Интелектісі бүзылған балаға арнайы білім берудің мемлекеттік стандарты негізінде түжырымдар. Интелектісі бүзылған адамға арнайы білім берудің мемлекеттік стандарты негізіндегі түжырымдар төмендегі жағдайларды анықтайды. Педагогикалық сенім, қазіргі гуманистік көзқарасқа негізделген, эрбір адамның оның интелектуалды қабілетімен шектеулі мүмкіншілігіне қарамай білім үрдісіне қосылу қүқығын мойындайды: Ертелеу педагогикалық көмек көрсету, бала дамуындағы ауытқушылықты ертерек байқап, анықтауды қамтамассыз етуді көздеп, оның білімділік сүраныстарының ерекшеліктерін анықтай отырып, жүмсалған жэне жартылай қызметін компенсациялау үрдісінде қосымша мүмкіндіктерді жасауды болжайды; Әлеуметтік - бейімдеу бағытындағы білім беру арнайы білімділік коррекциялық үрдісте даму мүмкіншілігі шектеулі адамның элеуметтік өмірде тэуелсіз жэне өз бетінше болуын қамтамассыз ететін қүрал ретінде қарастырылады; Арнайы білім берудің қүралы ретінде ойдың тілдің жэне сөйлеуді дамыту - интеллектуалды жетіспеушілігі бар адамдардың өзіндік арнайы ерекшеліктерін таным қызметінің түрақты бүзылуы деп санау қолданылады. Сондықтан оларға білімдік сүраныста маңыздысы ойлау, тіл жэне сөйлеуді дамытуға коррекциялы - педагогикалық көмек қажет болып келеді. Коррекция (латын тілінен - соітектіо - дүрыстау , түзету, жөндеу) - дефектологияда балалардың психикалық, физикалық дамуындағы жетіспеушіліктер әлсірету немесе дүрыстауға , түзетуге бағытталған педагогикалық шаралардың жүйесі. Коррекция екіге бөлінеді - жекелеген кемістікті түзету (мысалы, көру немесе дыбысты айту коррекциясы), кеміс баланың жеке басына толық түрде эсер ету. Баланың физиологиялық жэне танымдық эрекеттерінің дамуындағы кемістіктерді азайту немесе жою - коррекциялық - тэрбиелеу жүмыстары - деген үғымымен түсіндіріледі. Мектеп оқушыларының жалпы білімдерін, еңбек ойларын, дағдыларын қалыптастыру процесінде , класта жэне кластан тыс жүмыстардың барлық түрлері мен формалары коррекциялық - тэрбие жүмыстары кеміс балаларға жалпы білім беру процесімен іске асырылады. Коррекцияның мақсаты, кеміс балалардың ақыл-есі дүрыс, дені сау балалармен қарым-қатынасына жағдайлар туғызу. Кеміс балаларға міндетті түрде емдеу -коррекциялық шаралар (емдік шынықтыру, массаж, дем алу гимнастика жаттығулар, дэрі-дэрмектерді қолдану) жүргізілуі қажет. Арнайы мекемелердің негізгі мақсаты болып танымдық пайымдау мен эмоциялық ерік саласындағы кемшіліктерді игеруде ақыл-ой кемшілігі бар балаларды еңбекке қатыстырып, өз бетінше тіршілік жасауға, қазіргі қоғам жағдайында элеуметтік бейімдеуге үйрету. Ақыл-ой кемістігі аздау жэне мөлшерлі деңгейдегі - балалар мен жасөспірімдерді арнайы білім беру мекемелерінде оқытылады. Арнайы білім беру мекемелерінде ақыл-ой кемістігі бар балалардың оқу мерзімдері эрқалай болады. Тоғыз жылдық. Көрсетілген мерзімдер тағы бір жылға көбеюі мүмкін - дайындық класының есебінде дайындық класына жэне бірінші класқа 7-8 жастағы балалар қабылданады. Көмекші мектептердегі оқу жасының шегі-18жас. Қажетті жағдайлары бар мектептер мектеп жасына дейінгі балалар тобын дүрыс диагностика жасап, ерте түзету көмектерін көрсетіп жэне оқыту сабақтастығын мақсатында ашуына болады. Көмекші мектеп интернаттарындағы топтардан кластарды толықтыру кезін-саны 12 адам болуы керек. Ақыл-ой кемістігі бар балаларға арнайы оқыту мекемелеріндегі кәсіби оқыту мақсатында үйымдастырылған кластарға қажетті материалдық кэсіпорындармен байланыс жасап отырады. Өндіріс кэсіп беру кластарын, оқушының бітірген оқу орнына қарамастан өзінің жэне ата-анасының қалауы бойынша қабылданады. Көмекші мектепте психикасының дамуы айқын тежелген балаларға арнап, тірек - қозғалыс аппаратында кемістігі бар балаларға арнап, қажетті жағдай мен арнайы мамандар болуына қарай кластар ашуға болады. Мүндай жағдайда статусы «оқытудағы ерекше сүранысы бар балаларға арналған арнайы мектеп»деп аталады. Жеңіл түрдегі ақыл-ой кемістігі бар балаларға арнап жалпы орта білім мектептеріндегі арнайы кластар ашылған жөн,онда балалар жарты күн бойы эр түрлі қосымша білім алуына, өз қүрбыларымен бірге тэрбиелік шараларға қатысуына болады. Көмекші мектепте, арнайы кластарды ашуға контигенттің жетіспеушілігі бар региондарда, ата-аналардың қалауы бойынша жалпы орта білімберу мектептерінде кэдімгі кластарда даму интелектюшде кэдімп кластарда даму интелентісшде жеңіл түрдеп ауытқушылығы бар 1-3 баланы интеграллды оқыту мүмкіншілігі бар. Оқытуды үйымдастырудың барлық түрінде ең алдымен интеллектуалды жетіспеушілігі бар баланың жағдайы ескерілуге тиіс. Интеллектуалды жетіспеушілігі бар бала оқытудың қай түрі болса да алдын-ала экспериментальді тексеруден өтуге тиіс. Балалардың эрқайсысы арнайы дефектологтардан коррекциялық көмек ала, арнайы эдістемелер арқылы және арнайы бағдарлама бойынша оқытуға тиіс. Арнайы коррекциялық білім беру мекемелерін бітірушілер білім алуды эрі қарай кэсіби - техникалық училищидегі ашылған арнайы топтарда кэсіптік оқуларын жалғастырып, бітіруіне болады. Арнайы мектептер базасында істейтін өндірістік цехтарда жүмыс істейтін оқушылар еңбек сабақтарында алған білімдерін, икемділіктерін тиянақтап, товар өнімдерін шығаруға, қатысуға тиіс. Өндірістік цехтар бар мектепте жергілікті жерге қажет емес. Кэсіптік - өндірістік мамандарын дайындауға 1 -2 жылдық курстарын ашуға болады. Кемтар балалардың. 1) Әлеуметтік жэне медициналық-педагогикалық түзеу арқылы қолдауды кепілдікті түрде тегін алуға; 2) Мемлекеттік медициналық үйымдарда, психологиялық-медициналық-педагогикалық консультацияларда немесе медициналық элеуметтік сараптама бөлімдерінде Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тэртіппен тегін тексерілуге жэне тегін медициналық көмек алуға; 3) Дене немесе психикалық кемістіктері байқалған сәттен бастап, оның көріну дэрежесіне қарамастан, психологиялық-медициналық-педагогикалық консультация қорытындысына сэйкес тегін медициналық-психологиялық педагогикалық түзетуге; 4) Медициналық айғақтамалары бойынша Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тэртіппен протезортопедия бүйымдарымен жэне аяқ киіммен, арнайы қарпі бар баспа басылымдарымен, дыбыс күшейткіш аппаратурамен жэне сигнал бергіш қүралдарымен, компенсаторлық техникалық қүралдармен тегін қамтамассыз етілуге; 5) Психологиялық-медициналық-педагогикалық консультациялардың қорытындысына сәйкес арнаулы білім беру үйымдарында немесе мемлекеттік жалпы білім беретін оқу орындарында тегін білім алуға; 6) Мемлекеттік оқу-орындарында мемлекеттік білім беру бағдарламалары шегіне конкурстық негізде тегін кэсіптік білім алуға; 7) Оқу бітіргеннен кейін алғаш біліміне жэне кэсіби даярлығына сэйкес Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленбеген тэртіппен жүмысқа орналасуға қүқығы бар. Бюджеттен қаржыландыру арқылы мемлекеттік тегін білім алу, білім беру гранттары мен кредиттерін алу конкурсына қатысқан кезде көрсеткіштері басқалармен бірдей болған жағдайда, медициналық элеуметтік сараптау бөлімдерінің қорытындысына сэйкес тиісті білім беру ү-йымдарында білім алуына болатын 1 жэне 2 топтағы мүгедектер, бала кезінен мүгедектер басым қүқыққа ие болады. Жетімдер қатарындағы жэне ата-анасының қамқорлығынсыз қалып, толықтай мемлекет қамтамассыз ететін кемтар балалар арнаулы білім беру үйымдарында болуын аяқтағаннан кейін және кэмелеттік жасқа жеткен соң, жергілікті атқарушы органдар оларды заңдарда белгіленген тіртіппен түрған үймен қамтамассыз етеді. жүктеу/скачать 262.77 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|