Таксономиясы білу, түсіну және қолдану
жүктеу/скачать 2.92 Mb. Pdf көрінісі
|
| ХХХVІІІ том
Абайтану. Таңдамалы еңбектер. ХХХVІІІ том. Мұратова Г.Ə. Абайдың тілдік тұлғасы. Монография. – Алматы: Қазақ университеті, 2019. – 346 б. «Абайтану. Таңдамалы еңбектер» көп томдық басылымының отыз сегізінші томында Г.Ə. Мұратованың «Абайдың тілдік тұлғасы» еңбегі берілді. Онда Абай дискурсының ұлттық таным мен ұлттық рухты танытатын концептуалды жүйесі жəне прагматикалық деңгейі антропоөзекті, когнитивтік лингвистика аясында талдауға түскен. Абайдың тілдік тұлғасын ғылыми- лингвистикалық тұрғыда сараптау арқылы оның тілдік əлемінің когнитивтік парадигмасы түзіліп, прагматикалық мəні ашылады. Ол үшін ұлт – тіл – мəдениет, уақыт – кеңістік – адам сабақтастығы басшылыққа алынған. Тілдік тұлғаның когнитивтік деңгейі тарихи-қоғамдық, əлеуметтік мазмұнға қатысты қарастырылады. Еңбек ғылыми қызметкерлер мен ізденушілерге, тілшілер мен əдебиетшілерге, оқытушылар мен оқушыларға, Абай тілінің байлығына терең бойлағысы келетін көпшілік қауымға арналған. 238 Еңбек Абай институтының бағдарламасы аясында дайындалып, жарық көріп отыр. Автордың редакциясымен шығарылды. Мaзмұны: Кіріспе 1. Абай тілдік тұлғасын зерттеудің тіл біліміндегі жаңа бағыттармен сабақтастығы 1.1 Қазіргі лингвистика ғылымындағы тілдік тұлға мəселесі 1.2 Абай тілдік тұлғасының негізгі сипат белгілері 1.3 Абайтану – Абай тілін тану 1.4 Абай тілдік тұлғасындағы дүниенің тілдік бейнесі жəне ұлттық тілдік бейне 2. Абай тілдік тұлғасының вербалды-семантикалық деңгейі 2.1 Абай шығармаларындағы араб-парсы сөздерінің прагмастилистика- лық сипаты 2.2 Абай шығармаларындағы орыс тілінен енген сөздердің прагмастилис- тикалық сипаты 2.3 Абай тілдік тұлғасы жəне қазақ фольклоры 2.3.1 Мақал-мəтелдердің прагматикалық қызметі 2.3.2 Жоқтаудың лингвомəдени мəні 2.4 Абай шығармаларындағы диалектизмдердің лингвомəдени мəні 3. Абай тілдік тұлғасының лингвокогнитивтік деңгейі 3.1 «Толық адам» концептісі 3.2 «Күлкі» концептісінің əлеуметтік-философиялық мəні 3.3 «Қайғы» концептісінің мəдени-ұлттық көрінісі 3.4 «Өтірік» концептісінің əлеуметтік мəні 3.5 «Мақтан» концептісінің прагматикалық уəжі 3.6 «Жағымсыздық» («ит») концептісі – «уақыт» мінезінің көрінісі 3.7 Абай шығармаларындағы бейвербал амалдардың əлеуметтік мəні 4. Абай дүниетанымының ұлттық мəдени концептілер арқылы көрінісі 4.1 «Жайлау» концептісі арқылы рухани əлемді бағдарлау 4.2 «Қымыз» концептісі арқылы рухани құндылықты бағалау 4.3 Саятшылыққа қатысты этномəдени лексиканың концептуалды мəні 4.4. Киім атауларының (вестиалды лексиканың) этнолингвистикалық сипаты, əлеуметтік уəжділігі 4.5 Лингвомəдени бірліктер мəні 5. Абай тілдік тұлғасының прагматиткалық деңгейі 5.1 Индивидуалды авторлық метафоралардың когнитивтік сипаты 5.2 Абай дүниетанымының пассионарлық идеямен өзектесуі 5.3 Абай шығармаларындағы прецедентті есімдердің когнитивті сипаты 5.4 Абай Қарасөздері мен «Қабуснамадағы» дүниенің тілдік бейнесі 5.5 Абай – Монтень шығармаларындағы таным ортақтығы 5.6 Абай қара сөздерінің жанрлық ерекшелігі, лингвотанымдық мəні 5.6.1 Қарасөз жанрын нақтылау. Қарасөздің зерттелуіне шолу 5.6.2 Абай қара сөздерінің эссе жанрымен сабақтастығы 5.7 Абайдың шығармаларындағы афоризмдер сипаты |