Таш№и и№тисодий фаолият асослари



бет28/33
Дата02.01.2022
өлшемі1.02 Mb.
#452808
1   ...   25   26   27   28   29   30   31   32   33
Ташки иктисодий фаолият асослари

б) Белградда – агар жавобгар Сотувчи бњлса, Иттифољ хњжалик палатаси љошидаги Ташљи савдо арбитражида, ушбу Арбитражнинг љоидаларига мувофиљ књриб чиљилиши керак.

Арбитражнинг љарорлари охирги ва ќар иккала томон учун мажбурийдир.

  1. Ушбу контрактдан келиб чиљадиган ёки у билан бођлиљ бњлган барча низолар томонларнинг келишувига биноан ќал љилиниши керак.

Агар томонлар 15 кун давомида келишувга эриша олмасалар, низо иккала томондан 2 кишидан иборат 4 кишилик паритет комиссиясига берилади. Бу комиссия томонлардан бирининг ёзма талабига биноан 10 кун ичида тузилади.

Агар паритет комиссияси њзи тузилган кундан бошлаб, 15 кун ичида низони ќал љилмаса ёки тмонлардан бири юљоридаги 10 кун муддатда њз вакилларини паритет комиссияси таркибига белигилимаса, томонлардан бирининг ёзма талабига биноан низо Будапешт шаќридаги Венгрия савдо палатаси љошидаги ќакамлар судига њтказилади. Бу суднинг љарори охирги ќисобланади, унинг устидан ќеч љандай протест келтирилиши, аппеляция шикояти берилиши ва кассация тартибида љайта књриб чиљилиши мумкин эмас, бу љарор ќар иккала томон учун ќам мажбурий ќисобланади.
Халљаро савдодаги намунавий контрактлар

Мунтазам равишда жаќон бозорига товарлар етказиб берадиган контрагентлар контрактнинг стандарт, намунавий шартларини кенг љњллайдилар россиянинг ихтисослашган савдо ташкилотлари ќам њзларининг бир хиллаштирилган шартларини, зарур ќолларда эса– контрактнинг намунавий шартларига муљобил вариантларини ишлаб чиљљанлар ва ишлаб чиљмољдалар. Бу вариантлар биргаликда маълум товар номенклатураси бњйича ташљи савдо битимларига хос бњлган намунавий контрактларнинг пакетини ташкил љилади. Халљаро савдо амалиётида ишлатилаётган бошља намунавий контрактлар каби бу контрактлар ќам тавсия хусусиятига эга.

Баъзи товарлар бњйича Россия ташљи савдо ташкилотлари халљаро ташкилотлар. биржа љњмиталари ёки хорижий фирмаларнинг ассоциациялари ишлаб чиљљан намунавий контрактлардан фойдаланадилар. Бунда. зарурият тњђилганда, шартларга Россия томонининг манфаатларини таъминловчи њзгартиришлар ва аниљликлар киритилади.

Намунавий контрактни љњллаш битимлар тузишни осонлаштиришга ва тижорат музокараларининг якунловчи босљичида ваљтни тежашга имкон беради.

Иборалар: олди-сотди битми,товар алмашиш битмлри,бартер, йирик микиесли операциялар,эскирган махсулотни кайтариб сотиб олиш,агент, конрагент, брокерлик операциялари, буюртма.
НАЗОРАТ УЧУН САВОЛЛАР:

1)Олди-сотди операцияси нима

2)Ташки савдо операцияларининг тавсифи

3)Бартер операцияларинингмохияти нима

4)Компенсационоперациялар кандай амалга оширилади

5)Компенсацион асосидаги йирик микиесли операцияларнинг ахамияти

6)Амалиетда ТИФнинг кандай шакллари кулланилади

7)Жахон бозорида фирмаларкандай тавсфланади

8)Тадбиркорлик муносабатларини урганишнинг усуллари ва уларни расмийлаштириш тартиби
Ņąųšč čšņčńīäčé фąīėč˙ņķč ņšąķńļīšņ įčėąķ ņąśģčķėąш .

Šåęą:

1. Ņąųšč čšņčńīäčé ōąīėč˙ņäąćč ņšąķńļīšņ īļåšąöč˙ėąšč.

2. Ņąųšč ńąāäīäąćč žź ņąųóāčķč õóšóščé ņąšņčįćą ńīėčų.

3. Ņšąķńļīšņ īļåšąöč˙ėąščćą õąšąęąņėąšķč įąõīėąų.



  1. Ņąųšč ńąāäī žźėąščķč ņąųčų ųąšņķīģąėąšč.

5. Олди-сотди контрактлари базис шартларининг умумий тавсифи.

Ņąāńč˙ żņčėąäčćąķ ąäąįčøņėąš:



1. Ņąųšč čšņčńīäčé ōąīėč˙ņäąćč ņšąķńļīšņ īļåšąöč˙ėąšč.

Ģīљč˙ņäąķ ņšąķńļīšņ īļåšąöč˙ėąšč ņąųšč ńąāäī įčņčģėąščķč ąģąėćą īųčščųķč įīųėąéäč āą ņóćąņąäč. Źīšõīķąķčķć żźńļīšņ ģąõńóėīņč ńčōąņč šąķ÷ąėčź žšīšč įњėģąńčķ, ąćąš ņšąķńļīšņ õčēģąņč ˙õųč ņąųźčė ščėčķģąćąķ įњėńą, įó źīšõīķąķčķć čųėąšč žščųģąńėčćč ģóģźčķ.

Žźėąšķč õąėšąšī ņąшčų óģóģčé ōīéäąėąķčųäąćč ņšąķńļīšņėąš äåķćčē, äąšø, ņåģčš éњė, ąāņīģīįčė, õąāī āą ņšóįīļšīāīä ņšąķńļīšņėąšč īšљąėč ņąśģčķėąķąäč.

Żźńļīšņ žźėąščķč ļąźåņ āą źīķņåéķåš ųąźėčäą ņąųčų źåķć ņąšõąėćąķ. Ąšąėąų õīėäą ņąųčųėąš ¯ąģ źåķć ņąšõąėćąķ. Įóķäą įčš ķå÷ą ņšąķńļīšņ ņóšėąšč šąņķąųąäč. Įóķäąé õīėėąš žźėąšķčķć њђčšėąķčųč źąģą˙äč. Źīķņåéķåšäąćč žź “żųčźäąķ żųčźźą÷ą” ņąųóāčķčķć ģóõšč īńņčäą åņźąēčį įåščėčųč ģóģźčķ.

Ņšąķńļīšņķčķć ķīšģąė čųėąųč źīķņšąźņ ņóēćąķ ņīģīķėąšķčķć њē ģąęįóšč˙ņėąščķč įąęąščųėąščķč ņąśģčķėąéäč. Ąćąš įó ģąęįóšč˙ņėąš бąęąščėģąńą, ąķ÷ą éњšīņčųėąš źåėčį ÷蚱äč. Įó żńą ¯ąģ ņīāąšėąšķčķć, ¯ąģ óėąšķč ņąéøšėīā÷čėąšķčķć šąšīįąņįąšäīųėčćčćą ņąśńčš żņąäč.



Õīščęčé ģąģėąźąņėąš įčėąķ ńąāäīäą žź åņźąēčį įåščųķč ņåēėąųņčščų įčņčģķčķć ąģąėćą īųčščėčųčķč ņåēėąųņčšąäč. Įó żńą õīščęčé āąėžņąķčķć ņåēšīš ņóņčųč äåćąķ ćąļ. Ņåē åņšąēčį įåščų īįīšīņ ģąįėąђėąščķčķć ąéėąķčųčķč ņåēėąųņčšąäč.

Žźėąšķč ņąųčų õąėšąšī ąģąėčøņč ųóķč źњšńąņäčźč, ņšąķńļīšņ õąšąęąņėąšč źåéčķćč ļąéņäą њńčį įīšģīšдą āą õąėš õњęąėčćč ńåēčėąšėč éњšīņčųėąšćą äó÷ źåėģīźäą. Įó ąāāąėąģįīš, ņšąķńļīšņ āīńčņąėąščķčķć åņčųģąńėčćč, žź ņąųčų ņåēėčćčķčķć źąģėčćč, žźėąšķčķć ņąųčųćą ņąśńčš ņąéøš żģąńėčćč, ņąųóā÷čėąšķčķć éœėäą žźėąšķčķć įóēčėčųč ó÷óķ ęąāīįćąšėčźķč õąģ љčń љčėčųėąšč āą š.ź. ėąšćą įīėčš.

2. Ņąųšč ńąāäīäąćč žź ņąųčųėąšķč õóšóščé ņąšņčįćą ńīėčų.

Њēįåźčńņīķäą ņšąķńļīšņ ņąųźčėčé āą įīųõąšóā ęčõąņäąķ źњļ њēćąščųėąšćą ó÷šąäč. Њēįåźčńņīķäą Šåńпóįėčźą ņšąķńļīšņ āąēčšėčćč ņóēčėäč. Äąšø, ąāņīģīįčė āą õąāīäą žź ņąųčųėąš óķčķć čõņčøščćą įåščėćąķ. Ņåģčš éœėäą žź ņąųčųėąš “Њēįåźčńņīķ ņåģčš éœėėąšč” ģčėėčé źīģļąķč˙ńč čõņčøščäą. Įóķäąķ ņąųšąšč, ģąćčńņšąė ņšąķńļīšņėąšäą ņåēźīš žź ņąųčų ó÷óķ ąźöčīķåšėčź ęąģč˙ņėąšč ņóēčėćąķ.

Њēįåźčńņīķ Šåńļóįėčźąńč Ļšåēčäåķņč 1995 éčė 15 ģąšņäą “Œēįåźčńņīķäą ņšąķńļīšņ ģąęģóčķčķć äąāėąņ įīųõąšóāč ņčēčģčķč ņąźīģčėėąųņčščų ņœščńčäą” ćč ōąšģīķćą čģēī ÷åźäč. Õąėšąšī, äąāėąņėąšąšī įčņčģėąšćą šóéčäąćčėąš źčšąäč: źīķāåķöč˙ėąš,źåėčųóāėąš,įčņčģėąš. Óėąšķčķć įąęąščėčųč žščäčź āą халљаро įčņčģėąš šóéčäąćčėąšķč ņąšņčįćą ńīėąäč:

- ōąīėč˙ņķčķć ģąśģóščé-ņåõķčź ķīšģąėąšč; ąėīšą éœėėąšč šóščų, ņšąķńļīšņ āīńčņąėąščķč ˙šąņčų;

- ņšąķńļīšņ āīńčņąėąšč żźńļėóąņąöč˙ńč āą óėąš харąźąņčķč ņąųźčė żņčų;

- ņšąķńļīšņ ńīõąńčäąćč õąģźīšėčźķč ņąųźčė żņčų;



- žźėąš ņąųóāč , õąš õčė ņšąķńļīšņ īļåšąöč˙ėąščķč ąģąėćą īųčščųäą ńīėčš āą įīęõīķą šåęčģčķč įåėćčėąų.

Ņšąķńļīšņ īļåšąöč˙ėąšč. Õąėšąšī ńąāäīäą žź żćąėąšč ņīāąšėąš åņźąēčį įåščųķčķć źīķņšąźņėąšäą įåėćčėąķćąķ ųąšņėąš įčėąķ ųąšņėąķćąķ šąņīš ņšąķńļīšņ īļåšąöč˙ėąščķč įąęąščųėąšč ēąšóš. Ņšąķńļīšņ īļåšąöč˙ėąščķčķć ģąēģóķč ņąųčėąøņćąķ žźķčķć õóńóńč˙ņč, šњėėąķčėąøņćąķ ņšąķńļīšņ āīńčņąńč ņóščćą, åņźąēčųėąšķč äąāščéėčćčćą, ÷åćąšąäąķ њņčų ņąšņčįčćą šąšąį įåėćčėąķąäč.

Ņšąķńļīšņ īļåšąöč˙ėąšč źīķņšąźņ ņąéøšėąųäą šåęąėąųņčščėąäč āą óķč įąęąščų ęąšąøķčäą ąģąėćą īųčščėąäč.

Źīķņšąźņ ņóēčėćóķ÷ą įčščķ÷č įīńšč÷äą:



- ņšąķńļīšņ õčēģąņėąšč įīēīšėąšč źīķśžźņóšąńčķč, ņīāąšėąš åņźąēčų ųąšņėąšč, ņąščō āą ōšąźņ ńņąāźąėąšč äąšąęąńčķč ņąõėčä ščėčų;

- óėąšķč źåéčķćč īėäč ńīņäč ųąšņķīģąńčćą šњéčų ó÷óķ ņšąķńļīšņ āą įąъēč ųąšīčņėąščķč ąķčšėąų, įó ųąšņėąš įąęąščėčųčķč ņąųźčė żņčų;

- ņšąķńļīšņ īļåšąöč˙ėąščćą ņīāąšķčķć źīķņšąźņ įąхосčäą õąšąęąņėąš óėóųčķč įåėćčėąų;

- õąšąęąņėąš ńčńņемаńčäą ņšąķńļīšņ ņóņиėčųėąščķč źњēäą ņóņčų ēąšóš.

Čźźčķ÷č ņąųšč ńąāäī įčņčģčķč ąģąėćą īųčščų ęąšąøķčäą šóéčäąćčėąšķč įąęąščų ēąšóš:

  • ņīāąšėąš ņąųčų ųąšņķīģąėąščķč ņóēčų, óėąšķč źåšąźėč ņšąķńļīšņ хужжатлари įčėąķ šąńģčéėąųņčščų;

- äåķćčē, äąšø ļīšņėąšč āą ÷åćąšą ńņąķöč˙ėąščäąķ њņóā÷č żźńļīšņ žźėąšč ņąųóāčķč šåęąėąųņčščų;

- ņīāąšķč ņąųóāćą ņąéøšėąų;

- žźėąšķč ņšąķńļīšņ ńóóšņąńč ųąšņķīģąńčķč šąńģčéėąųņčščų, ńóóšņą ļīėčńčķč īėčų;

- ņåõķčź āą ņīāąšćą ¯ąģźīšėčź ščėóā÷č хóęęąņėąšķč ņąéøšėąų āą šąńģčéėąųņčščų;



- хисоб хужжатлариķč ņåźųčščų āą ņąųóāč įčėąķ õčńīį-źčņīį ščėčų;

- źåšąźėč ÷åćąšą, āåņåščķąš šąńģč˙ņ÷čėčźėąšķč įąęąščų, źåšąźėč õóęęąņėąšķč šąńģčéėąųņčščų: įīęõīķą žź äåźėąšąöč˙ńč, źåšąźėč ńåšņčōčźąņėąš, įīęõīķą éčђčķėąščķč ņњėąų, įīę, ńīėčšėąš ņњėąų.

3. Ņšąķńļīšņ īļåšąöč˙ėąšč õąšąęąņėąščķč įąõīėąų.

Õąšąęąņėąš ņšąķńļīšņ ņóšč, ņąųčų éœėč āą åņźąēčų óēīšėčćčćą įīėčš įњėąäč. Īäąņäą ņšąķńļīšņ õąšąęąņėąšč åņąšėč äąšąęąäą źњļ įњėąäč. Įąśēč ņīāąš ņóšėąščćą šąšąį óėąš 50% ķč ņąųźčė żņčųč ģóģźčķ. Ųóķčķć ó÷óķ ¯ąģ õīščęčé õąščäīš įčėąķ ģóēīźąšą įīųėąųäąķ ąāāąė ņšąķńļīšņ īļåšąöč˙ėąšč ó÷óķ õąšąęąņėąšķč õčńīįėąćąķ ģąśšóė. Óėąš šóéčäąćč ņœėīāėąšķč њē č÷čćą īėąäč:

- ņīāąšķč ęœķąņčųćą ņąéøšėąų õąšąęąņėąš;



- žźķč ģąģėąźąņ č÷ķäą ņšąķńļīšņ āīńčņąńčćą īšņčų āą óķč ÷åćąšąćą÷ą īėčį įīščų;

- žźėąšķč ļīšņ, ńņąķöč˙, įīēīšėąšäą ńąšėąų;

- žźėąšķč õąėšąšī ņšąķńļīšņ įčėąķ īšņčų āą ņąųčų;

- žźėąšķč ņšąķńļīšņ ńóóšņąėąų;

- įīęõīķą éčђčķėąšč, įīęėąšč, ńīėčšėąšč;

- ńīņóāīėäč ńåšāčń;

- žźķč ÷åņ żė õąščäīšč īģįīščćą ņóųčščų.

Ųąšņķīģąķčķć ņšąķńļīšņ ųąšņėąšč ņīģīķėąš źīķņšąćåķņėąščķčķć žźėąšč ņąųčų ęąšąøķčäąćč ģóķīńąįąņėąščķč įåėćčėąéäč. Ņšąķńļīšņ ųąšņėąšč īėäč-ńīņäč ųąšņķīģąńčćą ģąõńóń įњėčģ ńčōąņčäą źčščņčėąäč.

Ņšąķńļīšņ ųąšņėąšč õąš įčš ąķčš õīėąņäą ņąųčųäą šąņķąųąøņćąķ ņšąķńļīšņ ņóšč, ņīāąšķčķć õąšąźņåšč, įčņčģ ņóšč, õąėšąšī įčņčģėąš õąšąźąņč źīķāåķöč˙ėąš õąšąźąņčćą įīėčš ģąēģóķćą żćąäčš.



Īėäč-ńīņäč ųąšņķīģąńčäąų ņšąķńļīšņ ųąšņėąšč šóéčäąćčėąšķč њē č÷čćą īėąäč:

- õąėšąšī įčņčģėąš, źīķāåķöč˙ėąš, ģąģėąźąņäąćč īäąņėąšķčķć õąšąźąņč;

- žź īšņčų ģóääąņč āą āąšņč;



- ņīāąšķčķć ņóђšč āą ģčšäīšč;

- žźķč ņīļųčščų ęīéč āą ņąšņčįč;

- ņīāąšķč ņóųčščų-īšņčų ęīéčķčķć ķīģč;

- ņšąķńļīšņ āīńčņąėąščķčķć źåėčų ņąšņčįč, źīķņšąźņäą źњšńąņčėćąķ ļóķźņėąš;

- žźėąų čųėąšč ķīšģąńč āą žźėąų īļåšąöč˙ėąšč ó÷óķ źåģąėąšķč ņąéåšėąų āąšņč;

- ņåģčš éœė āą ąāņīģīįčė éœėėąščäą ó÷čķ÷č ģąģėąźąņ õóäóäč īšљąėč žźėąšķč ņšąķēčņ īėčį њņčųäą ņšąķńļīšņčšīāźą ó÷óķ õąš ņњėąų ņąšņčįč āą хąęģč;

- äåģåššåę (ęąščģą) āą äčńļč÷ (ģóźīōīņ) įœéč÷ą õčńīį-źčņīį ņąšņčįč;

- žź ņąųčų īļåšąöč˙ėąščķč įąęąšąøņćąķ ńņčāčäīšėąš, ņąšńķļīšņćą õčēģąņ źњšńąņóā÷č ąćåķņėąšķč ņąéčķėąų ņąšņčįč;

- ņóēčėćąķ ųąšņķīģąėąšćą ģóāīōčš āīńčņą÷č ņąųźčėīņėąš įčėąķ õčńīį-źčņīį ņąšņčįč.

Õąėšąšī ńąāäī ąģąėčøņčäą äåķćčēäą žź ņąųčųäą ōšąźņėąųķčķć įčš ķå÷ą ųąšņėąšč įīš. Ąńīńčéėąšč šуéčäąćčėąšäčš:

ŌČĪ - Ććåå ņ ąļń! īčŠ 81ī^åń1 - žź ņąųóā÷č žźėąų, ņóųčščų, źåģą ņšžģčäąćč ąńīńčé ęīéėąųņčščų õąšąęąņėąščäąķ īēīä;

- ŌČĪŅ - Ććåå ų ąļń! īčŠ 1ļņņåń1 - žź ņąųóā÷č žźėąų, ņóųčščų āą źåģą ņšžģčäą ņåźčńėąųäąķ (ņњščėąäčćąķ āą ńī÷čėąäčćąķ žźėąšäą) v īēīä;

- Øķäīų ųąšņėąš - Āåć1Ü *åļų īó Üųåć 1åćņą - žźėąų āą ņóųčščų įњéč÷ą õąšąęąņėąš žź ņąųóā÷č ņīģīķčäąķ ņœėąķąäč.

- Ćšīńń ņåšģń - Ńćīēē 1åćņē - īšņčų õąšąęąņėąšč ņąųóā÷č ņīģīķčäąķ žź čųėąšč ķīģąńčäą ņœėąķąäč;

- ŌČ/ĖĪ - Ććåēē ņÄėļåćīŲ: - źåģąäąķ žźķč тóųčščųäąćč äīčģčé ųąšņėąš. Įó åšäą ņąųóā÷č žźķč īšņčųäąćč õąšąęąņėąšäąķ īēīääčš;

- ĖČ/ŌĪ - 1ėļåļč/{óååīč1 - žźėąšķč īšņčųäąćč äīčģčé ųąšņėąš. Įóķäą ņąųóā÷č žźėąšķč ņóųčščų õąšąęąņėąščäąķ īēīä żņčėąäč.

Äīčģčé ųąšņėąš ģąśėóģ žźėąšķč äīčģčé šąņķīāėąšäą ņąųčųäą šœėėąķčėąäč. Įó ųąšņėąš ųóėąšķč įčėäčšąäč: žźķč ļīšņ īģįīšėąščćą šąįóė ščėčų āą ņīļųčščų; žźķč īģįīšäąķ ļšč÷ąėćą īėčį įīščų; źåģą ņšžģčćą īšņčų; źåģą ņšžģčäąķ ņóųčščų; īģįīšćą åņźąēčų. Õčēģąņ āą ņąāąźźąė ó÷óķ ņąųóā÷č ņњėąéäč.



Żźńļīšņ žźėąšč ņąųóāčķč šåęąėąųņčščų. Źīķņšąźņ čģēīėąķćąķäąķ ńњķć šąįóė ščėčķćąķ ņšąķńļīšņ ųąšņėąščķč įąęąščėčųčķč ņąśģčķėąų āą žźėąšķč ņąųčų ņąėąįčķč šåęąėąųņčščų ēąšóš. Įóķčķć ó÷óķ īėäčķäąķ ņšąķńļīšņ āīńčņąńčćą ąščēą įåščų ēąšóš.

Ņąųčųķč šåęąėąųņčščų ąńīńąķ įčš ķå÷ą ņšąķńļīšņ āīńčņąńčķč šњėėąųäą ēąšóšäčš.

Љąįóė ščėčķćąķ љąšīšćą źœšą ļīšņėąšķčķć żźńļīšņ žźč įœėćąķ āą žź źīķņåéķåšėąšķč šąįóė ščėģąćąķč ó÷óķ žź ęœķąņóā÷čėąšäąķ ęąščģą īėčų ńčōąņčäą ęąāīįćąšėčź įåėćčėąķćąķ. Ęąščģą ģąõńóėīņč żźńļīšņćą åņźąēčį įåščųķčķć ģåśøščé ņąėąįėąščķč įóēćąķč ó÷óķ: żźńļīšņ žźėąščķč īšņčų šīčäąėąščķč įąęąšģąćąķėčź ó÷óķ įåėćčėąķąäč.

Žź įīęõīķą äåźėąšąöč˙ńčķč ķīņњђšč ņњėäčščų; žź õóęęąņėąščķč ķīąķčš šąńģčéėąųņčščų. Įó ņąėąįėąšķčķć įąęąščėčųčķč įīęõīķą āą ÷åćąšą ļīšņ īšćąķėąšč āą įīųšą ķąēīšąņ īšćąķėąšč ķąēīšąņ ščėąäč.

Ņīāąš āą ęčõīēėąšķč īėčį źčščųäą źīšõīķą" āą ņąųźčėīņėąš .įīęõīķą īšćąķėąščćą įčņčģ ļąńļīšņč, āą žź įīęõīķą äåźėąšąöč˙ńčķč ņąšдčģ żņčų éœėč įčėąķ óėąšķč äåźėąšąöč˙ šиėишлąšč ųąšņ.

Žź įīęõīķą čäīšąńč ņīģīķčäąķ ņåźųčščėćą÷ žź įīęõīķą äåźėąšąöč˙ńčäą, źåšąźėč įåėćč šœéčėąäč āą žź įīęõīķą ó÷ąńņźąńč õóäóäčäąķ ÷čõąščėąäč.

Ņąųšč ńąāäī žźėąščķč ņąųčų ó÷óķ ųąšņķīģąėąš.



Ņąųóā ųąšņķīģąńčķčķć ąńīńčé ģąēģóķč ųóķäąźč ņąųóā÷č žź жњнатувчиäąķ žźķč šąįóė ščėčį óķč ųąšņķīģąäą źњšńąņčėćąķ ęīéćą įåųčźąńņ åņźąēčį žźķč šąįóė ščėóā÷čćą ņīļųčščų ģąęįóšč˙ņčķč īėąäč. Žź żćąńč ņąųčų ó÷óķ źåėčųčėćąķ ņœėīā-ōšąźņ øźč ņąščōķč ņњėąų ģąęįóšč˙ņčķč īńąäč. Įóķäąķ ņąųљąšč, ųąšņķīģą īšņčų, ņąųčų ųąšņėąšč ņīģīķėąšķčķć õąš ščė ųąšņķīģąėąšäąćč õóšóš āą ģąęįóšč˙ņėąščķč, ņąųčų ņœėīāėąščķč ņњėąų ņąšņčįčķč, įąõīńč ģąńąėąėąšķčķć å÷čėčųčķč ąķčšėąéäč.

Äåķćčē āą äąšø ņšąķńļīšņčäą žźėąšķč ņąųčųäą ąšąėąų äąšø-äåķćčē ńčķōčäąćč źåģąėąšäą ńąāäī äåķćčē ńóēčųč źīäåźńčćą źœšą čźźč ņóšäąćč ņąųóā ųąšņķīģąńč šœėėąķčėąäč. Įčščķ÷č ņóšäąćč ųąšņķīģąćą źœšą įčš-įčšč įčėąķ źåģąķč ōšąźņėąų ųąšņķīģąńčķč ņóēćąķ ōšąźņ ščėóā÷č (žź żćąńč) āą ōšąźņ÷č (źåģą żćąńč) ņąķ īėčķąäč. Ųąšņķīģą ļšåäģåņč - äåķćčē øźč äąšø źåģąńč. Įó ųąšņķīģą ÷ąšņåš äåį ąņąėąäčćąķ õуęęąņ įčėąķ įåėćčėąķąäč.

׹šņåšėąš įœéč÷ą äåķćčē ņąųóāč ųąšņķīģąńč халљаро ģåśøšėąš įčėąķ ņąšņčįćą ńīėčķąäč. ׹šņåš įœéč÷ą ōšąźņėąų ąńīńąķ äóķøķčķć õąš хčė ļīšņėąšč īšąńčäą ōšąźņėąšķčķć žź āą њė÷ąģčćą įīėčš хīėäą čųėąéäčćąķ ņšąнспорт źåģąėąščķč ōšąźņėąųäą šœėėąķčėąäč.

׹šņåšėąšķčķć ļšīōīšģą āą ųąźėėąšč õąėšąšī äåķćčē ņąųźčėīņėąšč źīķōåšåķöč˙ėąščäą źåėčųčėąäč āą ņąńäčšėąķąäč. Įąš÷ą ÷ąšņåšėąš 12 ćóšóõćą įњėčķąäč.

Ņąųóā ųąšņķīģąńčķčķć čźźčķ÷č ņóšč äåķćčē āą äąšø źåģąėąščķč īääčķäąķ įšīķ ščėčų ó÷óķ ēąšóš įњėčį źīķīńąģåķņ äåį ąņąėąäčćąķ хóęęąņ įčėąķ šąńģčéėąųņčščėąäč. Źīķīńąģåķņ įœéč÷ą ņąųóā ųąšņķīģąńč ąńīńąķ äīčģčé éœėėąšäą ąńīńčé žźėąšķč ņąųčųäą šœėėąķčėąäč.



1921 éčė Õąėšąšī õóšóš ąńńīöčąöč˙ńčķčķć ņąųąįįóńčćą źœšą źīķīńąģåķņėąšćą ņåćčųėč Ćąąćą šīčäąėąšč ņóēčėäč. 1922, 1923 āą 1924 éčėėąšäąćč Įšžńńåė äčļėīģąņčź źīķōåšåķöč˙ėąščäą óėąšķč õąėšąšī ģčšøńäą ņąķ īėčķųļčķč ņąāńč˙ żņčäļč. Įó šīčäąėąš įčėąķ ņąųóāčćą ó įåźīš ščėą īėģąéäčćąķ šąņīš ÷åźėąųėąš šœéčėćąķ. Įó źåģąķč äåķćčēćą ÷čščųćą ˙šīšėčćč, īšņčų āąšņčäą žźźą ģóķīńąįąņ, ņąõėąų, ńąšėąųäą ńņąķäąšņ ųąźėäąćč źīķīńąģåķņ įåščėčųčćč ņąąėóšėč żäč. 1968 éčėäą Įšžńńåėäą Ćąąćą šīčäąėąšč ˙ķą šąéņąäąķ źœščį ÷čščėäč āą Ćąąćą-Āčńįč šīčäąėąšč ķīģčķč īėäč. Įó šīčäąėąšķč: Įóžź Įščņąķč˙, Įåėćč˙, Äąķč˙, Żźāąäīš, Ģčńš, Ōčķė˙ķäč˙, Ōšąķöč˙, Ćåšģąķč˙, Ėčāąķ, Ķčäåšėąķäč˙, Ķīšāåćč˙, Ļīėüųą, Ńčķćąļóš, Čńļąķč˙, Ųšč-Ėąķźą, Ųāåöč˙, Ųāåéöąšč˙, Ńóšč˙ āą įīųšą ģąģėąźąņėąš šąįóė ščėčųäč. Ćąąćą-Āčńįč šīčäąėąšč 1978 éčėäąćč ĮĢŅ ķčķć žźėąšķč äåķćčē ņąųóāč ņњђščńčäąćč źīķāåķöč˙ńčäą њзćąšņčščėäč āą “Ćąģįóšć šīčäąėąšč” ķīģčķč īėäč. Óėąš ŽĶČŃŅŠĪĖ ņīģīķčäąķ ņąéøšėąķäč āą 1978 éčė 30 ģąšņäą Ćąąćąäąćč ĮĢŅ źīķōåšåķöč˙ńč ņīģīķčäąķ šąįóė ščėčķäč.

Ćąģįóšć īčäąėąšč šуéčäąćčėąšķč ķąēąšäą ņóņąäč: - įąš÷ą äåķćčē žź ņąųóāč ųąšņķīģąėąščäą šњėėąķčėčųč;

- ņąųóā÷čķčķć žź óķčķć čõņčøščäą įœėćąķ įóņóķ āąšņ ģīįąéķčäą ęąāīįćąšėčćč;

- ķīāčćąöč˙ õąņīėąšč ó÷óķ ņąųóā÷č ęąāīįćąšėčćčķč čńņčńķīńčķč įåźīš ščėčų; ņąųóā÷čķčķć žź ó÷óķ ęąāīįćąšėčćčķč ģąźńčģąė šīčäąėąšč.

Źīķīńąģåķņ ó÷ õčė ųąźėäą øēčėąäč: “ķīģėč” (žźķč šąįóė ščėóā÷č źњšńąņčėąäč); źњšńąņóā÷čćą; īšäåšėč.

Õóęęąņķč óķäą ņīāąš øźč āą óļąźīāźąķčķć ķóšńīний õīėąņčķč ņњђšč źњšńąņąäčćąķ šњųčģ÷ą øźč įåėćčėąš éњš. Źīķīńąģåķņäą ņąųóā÷čćą ņåćčųėč ņœėīā ģčšäīšč, įåščų āąšņč āą ęīéč, ķóńõąėąš ńīķč, ųóķčķćäåź ąńėč õąģ įåėćčėąķąäč. Źīķīńąģåķņķč źåģą źąļčņąķč øźč ųóķćą āąźčė ščėčķćąķ ņąųóā÷čķčķć āąźčėč čģēī ÷åźąäč.



Źīķīńąģåķņ, įīųšą åźč īėäč-ńīņäč ųąšņķīģąńč хčńīį-źčņīįėąšč ó÷óķ šąįóė ščėóā÷čćą ęœķąņčėąäčćąķ õóęęąņėąš éččķäčńčćą źčšąäč.

Źīķīńąģåķņėąš ņœļļą ņœšč āą ģóšąźźąį įœėčųč ģóģкčķ. Ņœščėąšč įčš ņīģīķäąķ įīųšąńčćą žźķč īšąäąćč ķóšņąėąšäą šąéņą īšņčų įčėąķ ņąųčųäą šœėėąķčėąäč. Ģóšąźźąįėąšč żńą źīķņåéķåšėąš ņąųóāčäą ąšąėąų įčš ķå÷ą ņšąķńļīšņ ņóšėąšč šњėėąķćąķäą čųėąņčėąäč. Įó šīėėą žźķč ņąųóāćą īėćąķ įčščķ÷č ņąųóā÷č žźķč šąįóė ščėóā÷čćą īėčį įīščųč ųąšņ āą źęķč īõčšćč įåėćčėąķćąķ ķóšņąćą įīščųčćą ęąāīį įåšąäč.

Äåķćčē źīķīńąģåķņč żźńļīšņ žźėąščćą šąńģčéėąųņčšćąķäą õóęęąņ ąźźšåäčņčāėąšč ó÷óķ įčšėąųćąķ õīлäą āą ąśąķąėąšćą źœšą źīķīńąģåķņ “ņīēą” - ńдåąļ įœėčųč ųąšņėčćč ąķčšėąķćąķ. Įó šīčäąėąšćą źœšą ņšąķńļīšņ хóęęąņč - įó ųóķäąé.

Įąķź øźč õąščäīš ņœėīāćą ōąšąņ “ņīēą źīķīńąģåķņ” šąįóė ščėąäč.

Ņąųóā÷č ņīģīķčäąķ źīķīńąģåķņ įåščėćąķ øźč īėčķģąćąķ įœėńą ņīģīķėąš įóķčķć ķīņą ķīģč įčėąķ šąńģčéėąųņčščėćąķ ņąųóā ųąšņķīģąńč ņóēčųėąšč ģóģźčķ. Įó хóęęąņ įčėąķ šąńģčéėąųņčščėćąķ ņąųóā ųąšņķīģąńč źóļčķ÷ą äīčģčй ņąųóā źåģąėąščäą źč÷čź ļąšņč˙ėč žźėąšķč ņąųčų ó÷óķ ęīé żćąėėąų ó÷óķ šœėėąķčėąäč.

Įóķäąķ ņąųšąšč žźėąšķč äåķćčē ņąųóāč ųąšņķīģąėąšč źåģąķčķć ņąųčųč ó÷óķ įóņóķėąé įåščėčųč ųąšņč įčėąķćčķą żģąń, įąėźč óķčķć ģąśėóģ ęīéėąščķč žź īšņčų ó÷óķ įåščų ųąšņč įčėąķ õąģ ņóēčėčųč ģóģźčķ.

Ųóķäąé ščėčį äåķćčē ņąųóāč ųąšņķīģąńčķčķć įīšėčćč āą ģąēģóķč ņīģīķėąšķčķć ģąęįóšč˙ņ āą хóšóšėąščķč њē č÷čćą īėćąķ ÷ąšņåš, źīķīńąģåķņ āą įīųšą øēģą õóęęąņ įčėąķ čńįīņ ščėčķąäč.

׹šņåšėąš ųąšņėąščćą źœšą ōšąźņķč ņњėąųķčķć įčš ķå÷ą ņóšč ģąāęóä:

- ōšąõņ źīķīńąģåķņ čģēīėąķčųč įčėąķ ņœėąķąäč āą źåģą žź įčėąķ ķīįóä įњėųи, įњėģąńėčćčäąķ šąņśčé ķąēąš šąéņąščėģąéäč;

- ōšąõņ źīķīńąģåķņ čģēīėąķčųč įčėąķ ōšąźņķčķć ó÷äąķ įčšč њė÷īāäąķ ńóóšņą ōīčēėąščķč ÷蚱ščį ņœėąķąäč, šīėćąķ ščńģč žź ņīļųčščėćąķäąķ ńњķć ņœėąķąäč;

- ōšąõņćą žź ņóųčščų ņóćąėėąķćą÷ ļóė ņœėąķąäč. Īäąņäą ąģąėčøņäą óģóģčé ńóģģąķčķć 90% žźķč ņóųčščų įīųėąķćąķäą āą šīėćąķ 10% įąš÷ą žźėąšķč ņóųčščį įœėčķćą÷ ņœėąķąäč;

- ōšąõņ ó÷óķ īėäčķäąķ ņœėąķąäč, įó ņœščńčäą źīķīńąģåķņäą ģąõńóń ųąšņ įЊėąäč. Įó šīčäą äīčģčé ģуķņąēąģ źåģą žščųėąščäą šœėėąķčėąäč.

Ķąźėąäķīé įœéč÷ą õąėšąšī ņåģčš éœė ņąųóāč ųąšņķīģąńč. Õąėšąšī ņåģčš éœė ņąųóāėąšč äąāėąņėąš ųąšņķīģą šąņķąų÷čėąščķčķć źåšąźėč āąēčšėčźėąšč ņīģīķčäąķ čģēīėąķąäčćąķ čźźč ņīģīķėąģą āą źЊļ ņīģīķėąģą ųąšņķīģąėąš ąńīńčäą ąģąėćą īųčščėąäč. Ņąųóāėąš ˙ćīķą ņšąķńļīšņ хóęęąņč - õąėšąšī āą ŃĢĆŃ ķąźėąäķīéč ąńīńčäą ąģąėćą оųčščėąäč.

Įó Ųąšščé Åāšīļą āą Īńčø ģąģėąźąņėąšč ņåģčš éœėėąšč īšąńčäąćč ņœšč ņåģčš éœė žź ąėīõąėąšč ņœščńčäąćč ųąšņķīģą įčėąķ ņąšņčįćą ńīėčķąäč. ŃĢĆŃ ķąźėąäķīéč 1982 éčė 1 ˙ķāąšäąķ źčščņčėćąķ āą žźėąš ņąųóāč ųąšņķīģąńč įœėčį įåų āąšīšдąķ čįīšąņäčš. 1 āąšīš ķąźėąäķīé. Žźźą įåėćčėąķćąķ ńņąķöč˙ćą÷ą ¯ąģźīšėčź ščėąäč, žźķč šąįóė ščėčį īėóā÷čćą 5 āąšīš įčėąķ įčšćą įåščėąäč;

- 2 āąšīš - éœė хčńīįīņč. Įåėćčėąķćąķ žź ńņąķöč˙ćą÷ą žź įčėąķ įīšąäč āą њша åšäą šīėąäč;

- 3 āąšīš - ķąźėąäķīé äóįėčźąņč. Žź ņąųčų ųąšņķīģąńč ņóēčėćą÷ žź ęœķąņóā÷čćą įåščėąäč;

- 4 āąšīš - žźķč įåščų āąšīšč. Žźźą įåėćčėąķćąķ ńņąķöč˙ćą÷ą õąģźīšėčź ščėąäč āą њша åšäą šīėąäč;

- 5 āąšīš - žźķč źåėćąķčķč įčėäčšóā÷č āąšīš. Žźźą įåėćčėąķćąķ ńņąķöč˙ćą÷ą хąģźīšėčź ščėąäč āą žźķč šąįóė ščėóā÷čćą 1-āąšīš įčėąķ įčšćą įåščėąäč.

Žź ęœķąņóā÷č õąš įčš āąšīšķčķć žēč ņąšąōčäąćč õąėčķ ÷čēčš įčėąķ įåėćčėąķģąćąķ ¯ąģäą ēąšóš įœėńą 4-āąšīźäąćč 99 źąņąź (ęœķąņóā÷čķčķć įåėćčėąšč, ņåģčš éœė ó÷óķ ųąšņ żģąń) ķč хąģ ņœėäčšąäč. Įąš÷ą āąšīšėąšäąćč įīųšą źąņąźėąš, ķąźėąäķīéäąćč źąņąźėąš ņåģčš éœėč ņīģīķčäąķ ņњėäčščėąäč, õąš įčš āąćīķėč ęœķąņčųäą įњėąź ķąźėąäķīé øēčėąäč.

Ņīāąš ņšąķńļīšņ ķąźėąäķīéč įœéč÷ą ąāņīģīįčė ņąųóāč ųąąšņķīģąńč ąńīńčé õąėšąšī ąāņīģīįčė žź ņąųóāč ųąšņėąšč 1996 éčėäą čģēīėąķćąķ. Õąėšąšī ąāņīģīįčė žź ņąųóāč ųąšņķīģąńč ņœščńčäąćč Źīķāåķöč˙ ņīģīķčäąķ ņąšņčįćą ńīėčķąäč. Њēįåźčńņīķ ųó Źīķāåķöč˙ķčķć ąśēīńčäčš.

Ņąųóā ųąšņķīģąńč ņąųóā éњķąėčųčćą šąšąį 4 āą óķäąķ īųčš ķóńõąäą ņīāąš ņšąķńļīšņ ķąźėąäķīéčäą šąńģčéėąųņčščėąäč. Ķąźėąäķīé žź ęœķąņóā÷č āą ņąųóā÷č ņīģīķčäąķ čģēīėąķąäč. Ķąźėąäķīéķčķć ņóēčėčųč Õąėšąšī ąāņīģīįčė ņšąķńļīšņč čņņčōīšč ņīģīķčäąķ čųėąį ÷čščėćąķ. Įåėćčėąķćąķ ķóšņąäą - žźķč ņąķčųņčščųäą šąįóė ščėóā÷č šąįóė ščėćąķėčćč ņœščńčäą įåėćč šњйčųč āą ķąźėąäķīéķč 3 āą 4 ķóńõąėąščćą čģēī ÷åźčųč ųąšņ. Åņčųģīā÷čėčź, įóēčėčų øźč ųčźąńņ ņīļčėńą õąš įčš ķąźėąäķīéķč 2, 3 āą 4 ķóńõąėąščäą įåėćč šœéčėąäč āą žź šąįóė ščėóā÷č āą ņąųóā÷č ņīģīķčäąķ čģēī įčėąķ ņąńäčšėąķąäč.



Ųąšņķīģą ņóēčėćąķėčćč ņąńäčšėīā÷č õóęęąņ - įó õąėšąšī ķąģóķąäąćč žź ķąźėąäķīéčäčš. Ķąžņąäķīéķč šąńģčéėąųņčščų 1929 éčė Āąšųąāąäą čģēīėąķćąķ õąėšąšī ąāčąņąųóāėąšćą ņąąėėóšėč šąķ÷ą šīčäąėąšķč įčšėąųņčščų ņœščńčäąćč Źīķāåķöč˙ įčėąķ įåėčćėąķćąķ. Įó хóęęąņ “Āąšųąāą źīķāåķöč˙ńč” ķīģčķč īėėćąķ. 1955 éčėäą Ćąąćąäą Āąšųąāą źīķāåķöč˙ńč šąéņą źœščį ÷čščėäč.

Õąėšąšī ķąģóķąäąćč žź ķąźėąäķīéč 12 ķóńõąäąķ čįīšąņäčš. Įčščķ÷č ķóńšąäą “Ņąųóā÷č ó÷óķ” įåėćčńč šœéčėąäč. Ó ęœķąņóā÷č ņīģīķčäąķ čģēīėąķąäč. Čźźčķ÷č ķóńõą ęœķąņóā÷č āą ņąųóā÷č įčėąķ čģēīėąķčį žź įčėąķ įčšćą źåņąäč. Ó šąįóė ščėóā÷čćą ņīļųčščėąäč. Ó÷čķ÷č ķóńõą ņąųóā÷č ņīģīķčäąķ čģēīėąķčį žźķč ņąųóāćą šąįóė ščėčķćą÷ ęœķąņóā÷čćą ņīļųčščėąäč. šīėćąķ ķóńõą ņąųčų ęąšąøķč šąņķąų÷čėąščćą ģњėęąėėąķćąķ. Øēóāėąšč ņњђčрėąķćąķ ķąźėąäķīéč šąįóė ščėčķģąéäč.

Žźėąšķčķć õąėšąšī ņąųóāčķč ņąśģčķėąų ģąšńąäčäą ąāčąņąųóāč žź āą ōšąźņ ģąķčōåńņč, ōšąźņ õčńīįč, žź ņąųčų õąščäąćč żźńļåäčņīšėčź ųąљīäąņķīģąńč, žź źåėćąķč ņœščńčäąćč õąįąšķīģą, žźķč ęœķąņčų ņœščńčäąćč ąščēą - ņąėąįķīģą āą įīųšą õóęęąņėąš šąńģčéėąųņčščėąäč.

Źåšąźėč ńœēėąš: žźėąšķč ņąųčų, žź żćąńč,ņšąķńļīšņ īļåšąöč˙-ėąšč, ČĶŹĪŅÅŠĢŃ, äåźėīšąöč˙, ņąųčų ųąšņķīģąńč, ÷ąšņåš, źīķī-ńąģåķņ, įóźčķć-ķīņą, ņīāąš-ņšąķńļīšņ ķąźėąäķīéč.

Ķąēīšąņ ó÷óķ ńąāīėėąš:

1. Ņšąķńļīšņ īļåšąöč˙ėąščķčķć ņóšėąšč.

2. ŅČŌäą ņšąķńļīšņķčķć šīėč.

3. Ņšąķńļīšņ īļåšąöč˙ėąščķčķć ģąēģóķč.

4. Ņšąķńļīšņ īļåšąöč˙ėąšč ńąšōėąšč šąķäąé įąõīėąķąäč.

5. Īėäč-ńīņäč ųąšņķīģąńčķčķć ņšąķńļīšņ ųąšņėąšč.

6. ČĶŹĪŅÅŠĢŃ āą óķčķć żėåģåķņč.

7. ׹šņåš īļåšąöč˙ėąšč.

8. Źīķīńąģåķņ ķčģą.

9. Ąāņīģīįčė ņąųóāč ųąšņķīģąńč.



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   25   26   27   28   29   30   31   32   33




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет