Жүктік құжаттар
Тиеу ордері - жүкті теңізбен тасымалдауда ішкі көлікте қажетті құжат болып табылады. Ол жүкті портқа келу кезеңінен бастап оны жүк жөнелтушіге тапсырған уақыттан бастап белгіленеді. Тиеу ордерінің нөмірі болып келіп маркасындағы белгінің алымы болып табылады.(бөлімінде берілген партияның орын саны беріледі)
Тиеу ордері портта бірнеше экземплардан құралады (порттық жөнелтуде және қабылдау үшін). Содан соң капитан көмекшісі ордер экземпларына қолын қояды. Ол оның жүктің кемеде қлғанын білдіреді, бұл экземпляр жүк ордерында штурмондық қолхатта айтылады (motes receipt).
Барлық жазылғандар тиеу ордерінің берілгені саны және сапасы міндетті түрде коносаментке ауысады. Сондықтан барлық жазылғандар ордерда капитан көмекшісінің орындауында, егер олар жүкжөнелтушіге қызығушылық тудырса, оған тиеуден бұрын хабарлау қажет. Бұның көшiрмесiн тальмонның қолхатынсыз сақтай алмайды.
Лекция №30.
1.Флоттың жұмысын шұғыл есептеу және талдау.
2.Жолаушылар флоты мен жолаушы қатынастарының желiлерi.
Теңіз кемесін әртүрлі түрлерге көптеген белгіде негіздейді: белгілеумен, аймағымен, двигатель түрімен ж.т.б.
Кеме бөлімі: жолаушылар, жүктік, зерттеуші, спорттық ж.т.б.
Қазіргі теңіз кемесі- қилы инженерлік құрылымнан тұрады. Қазір теңіз кемесі өзіне берілу техникалық концентрат жүгін береді, минералды қосу деңгейі.
Кеме мінездемесі өзіне өлшем қатарын қосады, бәрінен бұрын-кеме ұзындығын және оның ені, сонымен қатар толық тиеу.
Кеме, барлық жүзу денелер сияқты, Архимед заңына сәйкес, су көлемін тығыздайды. Тығыздалған су массасы, тоннаға белгіленген.
Осыған толық тиеу жатады. Ол жүктік өлшем болып табылады.
Ашық теңіздегі жүзу қауіпсіздігін қамтамасыз етуде теңіз белгілібір бөлікте суастылық бортта анықталады.
Жүк маркасындағы жүзу әртүрлі деңгейде орналастырылады. Сондықтан тасымалданудан соң теңізде, жүзуге шықпай-ақ негізгі бейнеде тұзды теңіз суы көбейтіледі.
Әртүрлі жүктік биіктікте жүзу мезгілде және аймаққа байланысты.
Дедвейт кемесі, оның толық жүккөтергіштігі келесі болып табылады. Дейдвейт кемесі үшін әрбір жүк маркасы- саны тұрақты Дедвейт кемесі оның толық жүккөтергіштігі кеме қорына пайдаланылады және пайдалы жүкті тиеу үшін. Кеме қорының массасы, негізінде отын, ол рейстан рейске дейін, оның ұзақтығына қарай ауысып отырады, сонымен қатар рейс айналымында жанған отын, шығынға жатады. Сондықтан Дедвейт кемесі көлемі жағынан тұрақты, пайдалы немесе оның поза жүккөтергіштігі, оның карго-дедвейт кеме массасының қорына тәуелді болып табылады.
Оған кететін шығын кеме ішінаралық көлеміне тәуелді. Бөлше көлемітізім тоннасымен өлшенеді. Тіркеу тоннасы 100 куб. Кеменің ішкі көлеміне немесе оның брутто тонналық регистраторлы – БРТ. Жүк қоймасында обмер таза тізімдік сиымдылыққа немесе - Ререгистрлік тоннаға NRT.
Көптеген елдерде кеме жайды құрастыру олардың тоннажын тіркеуден басталады, оның талапқа сай көлемі кеменің ені мен биіктігі ұзындығын кубты метрмен есептеу және көбейтумен есептеледі.
Кеменің ең қажеттілігінің қатарына қайтадан қосарлану, оның жүктелу қабілетіне, яғни жүк қоймаларындағы жүктің тонналық көлемін тіркеу болып табылады. Кемеге тиелетін жүктер олтық жүк сиымдылығы, жүк қоймаларының талапқа сай, жеңіл жүктер, бөлшек жүктер , яғни генераторлы жүктер болып бөлінеді. Контейнернлік жүк тасымалдаудың дамыту үшін кеме қабілеттілігіне сай 20 футты стандарт сонымен анықталатын контейнерге жүк сиымдылығы түсінігін және жүк айналымын енгізуді талап етеді.
Кеменің жүк сыйымдылығымен оның дедвитінің ара қатынасы оеың жүктелу үлесі деп аталады. Әр түрлі жүктер үшін аз жүктердің көлемі үшін жүк сиымдылығының үлесі әр түрлі болады ( руда, көмір үшін)-30-40 кбгр/т ( руда тасымалдау) ол үлкен көлемдегі жүктер үшін-50-60 кбгр/т (әмбебап кемелер үшін). Кейде тәжірибелік мақсаттар үшін “жүк сиымдылығының таза үлесі” деп аталатын термин қолданылады, бұл жерде кеменің жүктелуімен орташа ауырлығының ара қатынасын түсінеміз.
Достарыңызбен бөлісу: |