Тексерген: Нургалиева Д. А. п. ғ. к., аға оқытушы Орындаған: 7 м 01504


Жоғары мектептıң қалыптасу мәселелерı



бет2/4
Дата28.09.2023
өлшемі1.13 Mb.
#479047
1   2   3   4
МӨЖ1. Сарсенова М.Р.

Жоғары мектептıң қалыптасу мәселелерı
1928 жылғы шıлдедегı БКП(б) ОК пленумында ‖жаңа мамандарды дайындау партияның маңызды мıндет-мақсатына айналды‖ - деп көрсетıлген.
Сондықтан Қазөлкелıк ком және республика өкıметı Алматыда қазақ мемлекеттıк университетıн, ең алдымен педагогикалық факультетıн ашу керек деген мәселенı алдарына қойды.
1935 жылы 16 жұмысшы факультетıнде 3633 студент оқыды. Берıлген деректер бıздıң республикамызда болып жатқан әлеуметтıк - экономикалық өзгерıстермен қарастырылды.
1926 жылдың маусымында Ташкент қаласында Қазақ ағарту институтының негıзıнде Қазақ педагогикалық институтын ашу қабылданды. Осы институттың директоры болып Орта-Азиялық мемлекеттıк университетıнıң түлегı бекıтıлдı, ол Қазақ АКСР халық ағарту комиссары Т.К. Жүргенов едı. Институттың төрт бөлıмı бар: физика математикалық, жаратылыстану - географиялық, қоғамтану
- экономикалық және лингвистикалық, оның құрамына екı факультет кıрдı:
қоғамтану линвистикалық және жаратылыстану - математикалық. Осы оқу орны институт болып саналғанымен, ол орта арнайы оқу орынының қызметıн атқарды.
Кеңес үкıметıнıң алғашқы жылдарында-ақ жоғары оқу орындарындағы академиялық еркıндıктер шектелдı. 1929 жылы жоғары оқу орындарындағы өзıн-өзı басқару толық жойылып, ректорлар, декандар және т.б. қызметкерлер жоғарыдан сайланды.
1944 жылы Қазақ қыздар педагогикалық институты алғышқы рет шаңырақ көтердı. Сонымен қатар, соғыс жылдары Қазақ мемлекеттıк консерваториясы, Денешынықтыру институты ашылды. Ұлы Отан соғысының алғашқы жылында уақытша жабылған Семей және Орал мұғалıмдер институттары қайта қалпына келтıрıлдı.
1934 жылдың қаңтарында республикада өте ерекше оқиға болды. Қазақ Мемлекеттıк университетıнıң (қазıргı Әл-Фараби атындағы Қазақ Мемлекеттıк Ұлттық университетı) ашылуы едı. Оның алғашқы студенттерıнıң саны факультеттерге бөлген кезде: физика-математика - 30, биология - 30, тарих - 50, химия - 60 адамнан, барлығы 170 адамды құрады. Университет көптеген мамандықтарға бıлıктı кадрлар дайындауда республиканың ғылымы мен мәдениетıн өркендетуде маңызды рөл атқарды.
1952 жылы Шығыс аймағында жоғары оқу орындарының алғашқысы болып Өскемен педагогикалық институты бой көтердı, оның басты мақсаты өңıрдı бıлıктı педагогикалық кадрлармен қамтамасыз ету болды. Ал 1958 жылы Өскемен қаласында қазıргı Д.Серıкбаев атындағы Шығыс Қазақстан мемлекеттıк техникалық университетı, Құрылыс-жол институты (СДИ) ашылды. Бұл оқу орны аймақтың индустриялық және аграрлық даму қажеттıлıгıне сай тау-кен, ауыл шаруашылығы, архитектура саласындағы мамандарды даярлай бастады.
Бıлıм беру үрдıсıнıң әртүрлı
буындары үшıн педагогикалық
кадрларды қысқа мерзıм ıшıнде
дайындау қажет болды. Қазақстан
халық ағарту комитетıнде
қазақтың талантты ұлдарының бıрı
- Ахмет Байтұрсынов бıрıншı
жоғары оқу орны Абай атындағы


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет