Тірі организмдердің барлығы ашық жүйеге жатқызылады.
оқшауланған – қоршаған ортамен затпен де, энергиямен де алмаспайды.
тұйық – қоршаған ортамен энергиямен алмаса алатын, бірақ зат алмаспайтын жүйелер.
ашық – қоршаған ортамен энергия және зат алмасатын жүйе.
Термодинамикалық жүйе типтері
Жүйе энергиясы – жүйенің жұмыс атқару қабілеттілігі.
жүйе
зат
тұйық
оқшауланған
зат
энергия
Сыртқы орта
энергия
ашық
зат
энергия
Тірі материяға тән негізгі қасиеттер
Қоректену
Тыныс алу
Тітіркенгіштік
Қозғалу
Сыртқа шығару
Өсу
Термодинамиканың негізгі түсініктері
Термодинамикалық қасиеттер
Термодинамикалық функциялар
Термодинамикалық параметрлер (немесе күй параметрлері) – жүйе күйін сандық жағынан сипаттауға болатын жүйенің термодинамикалық қасиеттері:
- Қысым (Р);
- Көлем (V);
- Температура (Т), т.б.
Экстенсивті параметрлер – жүйе затының бөлшектеріне тікелей пропорционал болатын күй параметрлері: көлем (V), масса (m).
Интенсивті параметрлер – заттың бөлшектеріне тәуелді емес күй параметрлері: температура (Т), қысым (Р), концетрация (С).
Күй функциялары – сол күйге жеткен жолға емес, жүйенің күйіне ғана тәуелді болатын термодинамикалық функциялар: ішкі энергия (U), энтальпия (Н), Гельмгольц энергиясы (А), Гиббс энергиясы (G), энтропия (S).
Процесс функциясы – жүйенің өзгеруіндегі жолына тәуелді болатын термодинамикалық функциялар: жылу (Q), жұмыс (А).
Кесте - Термодинамикалық қасиеттердің жіктелуі
Кез-келген термодинамикалық жүйе параметрлердің екі тобымен сипатталады:
Достарыңызбен бөлісу: |
