Домбыра құрылысы және түрлері

Бірақ домбыраның негізгі құрылысы, негізгі бөліктері барлық домбыралар түріне ортақ:

• 
  Шанақ-домбыраның артқы бауыры. Дыбыс шығару қызметін атқарады.
  

• 
  Қақпақ - домбыраның беті. Ішектердің тербелісі арқылы қақпаққа дыбыс барады. Дыбысты ұлғайтып, өзіндік тембрін береді.
  

• 
  А ғаш-қақпақ астындағы ұзын жіңішке ағаш, немісше «der bassbalken» деп аталады.
  
• 
  О бечайкілер – бет қақпағымен шанақты бекітетін ағаш қалақшалар үйіңкіден жасалады. Үйіңкінің қалыңдығына байланысты 1-1,2 мм қалыңдықты құрайтын сапада жасалуы тиіс.
  

• 
  Т іреуіш - домбыраның өте жауапты жұмыстық элементтерінің бірі. Ішектің тербелісін қақпаққа бере отырып және ішек тербелісін тарату жолында бірінші шанаққа жаңғырық тудыра отырып, тіреуіш домбыра үнінің негізгі кілті болып табылады. Оның сапасы, пішіні, салмағы және бұрауына байланысты аспаптың дыбысталу тембрі, күші, тепе теңдігінін береді.
  
• 
  Ішек - домбыраның дыбыс тербелісінің көзі. [5]
  

• 
  Шанақты домбыраның өлшеміне байланысты , бірнеше жіңішке қалақшалардан жасайды. Ал қалақшаларға дөңгелектеу пішін беру үшін ағаштан қиып алған таспаларды 400⁰ С –ға дейін қыздырып майыстырады. Кейін сол қалақшаларды бір-біріне желіммен бекітеді;
  
• 
  Қақпаны да жасау өте тиянақты процесс, өйткені сыртқы пішініне қарағанда қарапайым алмұртқа ұқсағанымен оның қалыңдығы әр жеріне әртүрлі болады. Деканың ортасы шеттерінен гөрі қалыңырақ болады. Бұл, әрине жай көзге көрінбейді. Сондықтан шеберлер қақпақты жасау үшін көп уақыт жұмсайды екен;
  

• 
  Обечайкілерді де шанақ қалақшаларын жасау әдісімен жасайды, яғни жоғары температураға дейін қыздыру арқылы;
  
• 
  Дәстүр бойынша домбыраға қойдың және ешкінің ішектері тағылған. Ертеде екі жасар қойдың ішегінен жасалған ішек ең сапалы деп саналған. Мұндай ішектер халық музыкасына тән төменгі дыбыс береді. Бірақ уақыт өте келе ішектерді қадімгі қармақбаудан жасау тиімді әрі дыбыс таза шығатынын дәлелденген;
  
• 
  Келесі кезеңінде әр шебер өз ерекшелігіне өзінің қиял- ойына байланысты домбыра қақпағына ұлттық ою-өрнектер қиып алып шеліммен жапсырады, немесе өз қолымен сүрет алып аспапқа өзіндік ерекшелік сыйлайды;
  
• 
  Домбра жасаудың соңғы штрихы – ол сыртқы бетін лакпен бояу, бұл домбыраға қалың ағаштың түсін береді.