Балл қою кестесі
№
|
Жауап
|
Балл
|
Қосымша ақпарат
|
1
|
а)Тыңайтқыштар/ ауыр металдар/ канцерогендер әсерлері
|
1
|
|
|
құрамында хлор/ фтор/ форсфор
|
1
|
|
b) Адам организміне түсетін зиянды заттардың 70% - ы
|
|
|
тамақ өнімдеріндегі пецтицидтер мен тыңайтқыштардың
|
1
|
|
нәтижесінде болады.
|
|
|
с) қорғасын қосылыстары бензиннің құрамында да
|
|
|
кездеседі, сондықтан автокөліктер қорғасынмен
|
|
|
ластаудың көзі болып табылады . Әсіресе қорғасынның
|
1
|
|
мөлшері автокөліктер көп жүретін үлкен көшелер
|
|
|
бойындағы топырақ құрамында көп болады.
|
|
2
|
1-В
|
1
|
|
|
2-А
|
1
|
3
|
Физикалық ластану. Электромагнитті, радиоактивті, сәулелі, жарықты, жылулы кез келген тірі ағзаға, әсіресе адамдарға теріс әсер береді, шаршатады, ақыл-ойдың белсенділігін, еңбек өнімділігін төмендетеді. Радиациядан болатын мутагендік әсер (генетикалық өзгерістер) ластанудың бұл түрінен болатын ең қауіпті салдар. Мутация тұқым қуалап, ұрпақтан-ұрпаққа беріліп биосферадағы тұрақты өзгерістерге алып келуі мүмкін.
Химиялық ластану қоршаған ортаға күкірт, ауыр металдардың, әсіресе сынаптың, жанып бітпеген жанармай қалдықтары бар күлдің ұшқыны, азот оксидтері, фторлы қосылыстардың қоршаған ортаға түсуі қоршаған ортаның химиялық құрамының өзгеруі және тыныс аурулары пайда болуы мүмкін.
Биологиялық ластануға қоршаған ортада биогендік заттардың таралуы, оларға фермалар мен шаруа қожалықтарындағы жануарлардың қалдықтары, азық- түліктің белгілі бір түрін өндіретін (ет комбинаттары, сүт, сыра зауыттары), антибиотик өндіретін кәсіпорындар қалдықтары жатады. Микробтық ластану адам денсаулығына едәуір әсер етеді.
|
1
1
1
|
Мысалдар қабылданады
|
4
|
Арал теңізінің тартылуынан тұздардың көбеюі, шөлденудің артуы, топырақтың сорлануы 1 балл температураның көтерілуі пайда болған өсімдіктер мен жануарлардың жойылуы мен миграциясы 1 балл
Арал маңы тұрғындардың көпшілігі экологиялық таза аймақтарға көшуі / халық санының азюы
Көл суы тартылуынан балық шаруашылығы жойылды. Сырдария мен Амудария өзендерінің суы азайып көлге жетпеу себебінен егін шаруашылығы азайды.
Арал маңындағы тұрғындарының денсаулығы денсаулығы күрт төмендеген. Бұл өңірде туберкулез, бүйрекке тас байлану, сарысу, өкпе-тыныс аурулары
көбейген.
|
1
|
|
|
1
|
|
1
1
|
|
1
1
|
5
|
a) Сауд Арабиясы 121-135 жоғары Қытай 106-120 жорғары
Бразилия 1-15 төмен
Аустралия 61-75 орташа
b)Токсинді ластану индексі жоғары елдердегі басты ластаушы факторларды анықтағаны үшін 1балл Өндіріс орындарының көп болуы
Отын-энергетика (мұнай-газ, көмір) саласының дамуы және т.б. мысал келтіргені үшін 1 балл
|
1
1
1
1
1
|
Деңгейін жазса (жоғары, орташа , төмен) 1балл Индексін сандық ақпартпен көрсетсе 1
балл
|
6
|
Қоршаған ортаның сапасын жақсарту бойынша Зауыттардан шығатын газдардың мөлшері мен сапасын қадағалау
Жергілікті аймаққа тигізетін әсерін мониторингілеу Сүзгілер арқылы улы газдардың ауаға тарауын азайты Айыппұлдар соммасын көбейту
Өндіріс орны айналаға ағаштарды отырғызу Қоқыс қалдықтарын жинап, өңдеу
Демалыс орындарын салу
|
1
1
|
Мысалдар қабылданады
|
7
|
a)Геологиялық, жер бедері шаруашылық дамытуға және топырағы құнарсыз. Шаруашылық дамытуға жарамсыз, тасты құмды зиянды металдармен ластанған b)Әлеуметтік, халық қоныстануына жарамсыз, тұрғындарға денсаулығына қауіпті, шаруашылық дамыта алмайды
c)Биогеографиялық, өсімдіктер дүниесі жойылған, ауаның құрамында газдардың мөлшері жоғары. Мекендеген жануарлар басқа аймаққа көшкен немесе жойылған.
Сапасы жағынан нашар жарамсыз жер.
|
1
1
1
|
Мысалдар қабылданады
|
Жалпы балл
|
25
|
|
Достарыңызбен бөлісу: |
