Тошкент давлат иқтисодиёт университети
жүктеу/скачать 1.42 Mb. Pdf көрінісі
|
| ЯКОККА Ли — муваффақиятлилик, ишнинг кўзини билиш,
ўзига ишончнинг тисмоли, «Крайслер» автомобиль компаниясининг президенти, уни инқироздан сақлаб қолган ва ҳаётга қайтарган. 1989 йил АқШнинг энг машҳур шахслар қаторидан ўрин олган афсонавий шахс. Ли Якокка Америкада итальян муҳожирлари оиласида таваллуд топган. Унинг ишбилармонлик карьераси ўн ёшидан бошланган: мактабдан кейин у АқШдаги илк супермаркетлардан бирида юк ташувчи бўлиб ишлаган. Сал кейинроқ — шанба ва якшанба кунлари кўкат сотувчининг ёрдамчиси бўлиб ишлаган ва бунинг учун 16 соатлик меҳнати эвазига 2 доллар ва мева-сабзавотлар солинган сават олган. Унга катта таассурот қолдирган нарса бу – Америкада кузатилган Буюк депрессия ҳисобланади, бунда унинг энди оёққа турган оиласи яна тарқалиб кетиб, инқирозга учраган эди. «Мен ўша пайтлар етти ёшда эдим, бироқ келажакдан хавотирланиш ҳалигача менинг миямда қаттиқ ўрнашиб қолган. Оғир пайтлар доимо ўзини эслатиб туради, — деб хотирлайди Ли Якокка. — менинг ҳозирги молиявий аҳволим қандай эканлигининг аҳамияти йўқ, инқироз йиллари менинг онгимдан ўчиб кетмаган. Бугунги кунгача мен пул сарфлашни ёқтирмайман. Тор галстуклар ўрнини кенг галстуклар эгалласа, мен тор галстукларни то мода яна қайтиб келмагунга қадар сақлайман. Ҳалигача бирон киши овқат қолдиғи ёки бир бурда нонни ташлаб юбораётганини кўрсам, жаҳлим чиқиб кетади». Ли Якокканинг ишбилармонлик хислатлари эрта намоён бўла бошлаган. Дастлабки муваффақиятга у автомобилларни пулини 125 бўлиб-бўлиб тўлаш шарти билан сота бошлаган пайтда эришган, сўнгра у «Форд» компаниясининг президенти лавозимигача юқори чўққига кўтарилган, бироқ вақт ўтиши билан у ишдан бўшатиб ҳам юборилган. Шундай кейин яна юқорига сакраш кузатилди. Бу сафар у «Крайслер» концерни президенти лавозимини эгаллади. Компания инқироз ёқасига келиб қолган оғир пайтларда Ли Якокка давлатдан қарз олиб, компанияда туб ислоҳотлар ўтказди. У маъмурий аппаратдаги икки мингга яқин кишини ишдан бўшатиб юборди, барча ходимларга «белини маҳкамроқ боғлаш»ни таклиф қилди ва ўзи ҳам йилига миллион долларлик маошдан воз кечди. Бизнесда инсон омили — Ли Якокканинг тадбиркорлик фаолиятида муваффақиятга эришишнинг калити айнан шунда. Генри Форд I ўз ўтмишдошларининг тўртта ихтироси асосида оммавий ишлаб чиқаришни ташкил қилишда қандай роль ўйнагани ҳаммага маълум. Бу ихтиролар — маҳсулот қисмлари бир-бирини алмаштира олиши, конвейер, ишчи операцияларни тақсимлаш, ишчининг ортиқча ҳаракатларини йўқотишдир. Якуний ҳисобда фордча тараққиётнинг моҳияти — одамни машинага, унинг бир қисмига айлантиришдан иборат. Ли Якокка эса, аксинча, яна ишлаб чиқариш муносабатларини инсонпарвар қилиш, ходимнинг бутун корхона фаолияти муваффақиятларидан манфаатдорлиги ва стимулларни ривожлантиришга қайтади. У асосий эътиборни янги ғоялар ишлаб чиқиш, ишлаб чиқаришни ташкил қилиш ва бошқарув тизимини такомиллаштиришга қаратади. «Нималарга қодир бўлмасин, — деб айтади Ли Якокка, — ҳар бир менежернинг тавсифномасида мен ёқтирмайдиган бир хислат бор. Мана у: «Унинг одамлар билан муносабатлари юришмайди». Мен бундай хислатни қабул қила олмайман. У одамлар билан ишлай олмайди? Демак, у қийин ҳолатда қолибди, чунки бошқарувнинг моҳияти айнан шунда. Агар у ўзига ўхшаш одамлар билан муносабатни тўғри йўлга қўя олмас экан, ундан компанияга нима наф? Раҳбар сифатида унинг ягона вазифаси бу – бошқа одамларни фаолиятга ундашдир. Модомики бунинг уддасидан чиқа олмас экан, демак у ўз ўрнини эгаллаб тургани йўқ». жүктеу/скачать 1.42 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|