Туѓан жер туралы маќал-мєтелдер
жүктеу/скачать 0.49 Mb.
|
| Желсіз түнде жарық ай,
Сәулесі суда дірілдеп. Ауылдың жаны – терең сай, Тасыған өзен күрілдеп. Қандай түнде? – Желсіз (анықтауыш). Қандай ай? – Жарық (анықтауыш). Қандай сай? – Терең (анықтауыш). Қандай (немесе қайткен) өзен? – тасыған (анықтауыш). Тақырып бойынша жаттығу жұмысы. Көшіріп, анықтауыштардың астын сызыңыздар. Олардың қай сөзді анықтап тұрғандығын айтыңыздар. Анықтауыштарға сұрақ қойыңыздар. 1. Кіршіксіз аппақ қардың беті гауһардай құлпырады. 2. Әңгіменің қызығына түсіп, қара кер атты жай жүргізіп келемін. 3. Мен бұл іске кірісе алмаймын. 4. Қашқан үш еліктің соңғысы құлап түсті. 5. Төртінші сыныпта оқушылардың бес минуттық жиыны болып жатыр. 6. Бірер минут өткен кезде, тамызықтап, сіркіреме жаңбыр жауа бастады. Төле би (1663-1756) Төле би – қазақ халқының қоғам қайраткері, атақты шешен. Төле би Әлібекұлы 1663 жылы қазіргі Жамбыл облысы Шу ауданының Жайсаң жайлауында дүниеге келген. Төле би 15 жасында билікке араласып, әділдігімен, шешендігімен елге танылады. Қазақ қауымын біріктіріп, оларды жоңғар езгісінен азат етуде ол Қабанбай батыр, Бөгенбай батыр, Жәнібек батырлармен халық майданын құрып, оны басқарды. Абылайды бүкіл қазаққа хан етіп сайлауда көп қызмет етті. Орта жүздің аға Қазыбек, Кіші жүздің биі Әйтекемен бірге Әз Тәуке ханның кеңесшісі болып, “Жеті жарғы” әдет заңын шығарды. Тәукенің Түркістан қаласын орталық етіп, қазақ, қарақалпақ, қырғыз, өзбек халықтарынан жауынгер құрып, жоңғар – ойрат шапқыншылығына қарсы тұру ға істеген шараларына көмектесті. Халық оны көзі тірісінде “Қарлығаш әулие” деп атаған. Төле би Ресей мен Ұлы жүз арасындағы қарым – қатынастарды қалып тастыруға және оны нығайтуға көп еңбек сіңірді. Ел аузында Төле би туралы тарихи аңыздар сақталған. Оның атымен байланысты толып жатқан нақыл, мәтел сөздер, билік кесімдер халық арасында кең тараған. Төле би өзі билік еткенде Шымкент, Түркістан және Ташкент қалаларына ғимараттар салу ісіне араласқан. Төле бидің есімі үш жүздің ірі-ірі тарихи оқиғаларымен байланысты болған. Төле бидің денесі өзі 12 жыл билеген Ташкент қаласында жерленген. Онда Төле биге үлкен ескерткіш орнатылған. Алматыда оның атында көше бар және Астанада оған ескерткіш орнатылған. жүктеу/скачать 0.49 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|