Туралы таным
Шафий мәзһабының дамуы және жайылуы
жүктеу/скачать 0.68 Mb. Pdf көрінісі
|
| Шафий мәзһабының дамуы және жайылуы
Имам Шафийдің мәзһабы екі дәуірге бөлінеді. 1) Алғашқы мәзһабы Бағдадта жайылған. Бұны За- фарани риуаят еткен және Шафийдің Бағдадта жазған кітаптарынан тұрады. Бұл кітаптар: әр-Рисала, әл-Умм, әл-Мәбсуд тағы басқа кітаптарын Зафарани жинақтап қайтыс болған шағына дейін шәкірттеріне оқытқан. 2) Хижри 199 жылы Мысырға келгеннен кейін- гі қалыптасқан мәзһабы. Шафий Мысырға келген соң Иракта жазған кітаптарын қайтадан қарап, кейбір бөлімдерін өңдеу жасаған. Бұл «әр-Рисала» және «әл-Мабсут» кітаптары. Ол бұл кітаптарда алғашқы мәзһабындағы кейбір көзқарастарын өзгерткен. Ол: «Бағдатта жазған кітаптарымды риуаят етуге ешкімге рұқсат бермеймін», – деген. Шафийдің екі мәзһаб арасындағы өзгерткен көзқарастарының көбісі қиясқа қатысты мәселелерде болатын. 67 Мәзһаб туралы жалпы мағлұматтар Шафийдің кейінгі көзқарастарын Раби бин Су- лейман риуаят еткен. Раби оның кітаптарын оқытып, жұртшылыққа танытқан. Раби бин Сулейман хижри 270 жылы қайтыс болды. Имам Шафийдің шәкірттері Иракқа, Меккеге және Мысырға, Шамға, Иеменге, кейіннен Нишабурға, Хо- расанда білімдерін жайды. Шафий мәзһабы Мысырда кең тараған. Сондай-ақ Хижаз, Ирак, Хорасан, Кавказ, Солтүстік Африка, Ма- уренахыр, Танзания; ІV ғасырдан бастап Испания, Ява аралдары, Филиппиндер, Индонезия, Қытай, Цейлон секілді аймақтарына тараған. Әюбиліктердің дәуірінде Мысыр мен Сирияда ресми түрде Шафий мәзһабы бекітілді. Имам Шафийдің шәкірттері (Халифа әл- Мүтәуәккилдың тұсында 232-248) пәтуа мен жарлық шығару дәрежесіне дейін көтерілген. Һижраның ІҮ ғасырының орта шенінде Бағдатта Қадыл- Құдаттыққа Шафийліктер тағайындалды. Мысырда да Толунұлдарының дәуірінде Ахмет бин Толан (254-270) Шафийліктерге қолдау көрсеткен. Шафий мәзһабы хижри 13-ғасырдың соңдарына Мерв және Хорасанға кірді.. Қазіргі таңда Шафий мәзһабы бұрынғы жайылған жерлерінде жалғасын табуда. Басты Шафий ғалымдарының бір қатары төмендегідей: Маверди (ө.х.450), Такиюддин әс-Субки (ө.х.356), Каффал әл-Кәбир әш-Шаши (ө. х.365), Бейһаки (ө.х.458), әл-Жүуайни (ө.х.478), Ғазали (ө.х.505), Фаһруддин әр- Рази (ө.х.606), Изуддин бин Абдис-сәлам (ө.х.660), әш- Ширази (ө.х.476) және ән-Нәуәуи (ө.х.676). Бұлардың 68 Мәзһаб туралы таным барлығы құнды еңбектерімен арттарында өшпес із салып кетті. жүктеу/скачать 0.68 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|