З. Б. Молдашева Латын тілі және медициналық



бет21/27
Дата09.01.2024
өлшемі0.79 Mb.
#488715
1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   ...   27
Анатомиялық терминология оқу құрал

ЛАТЫНША-ҚАЗАҚША СӨЗДІК

A.Abdomen,inis n - іш, қарын
abdominalis,e - іштік
abducens,ntis - әкетуші
abductor,oris m - әкететін (бұлшықет)
abortus,us m - түсік
abscessus,us m - ірін
accessorius,a,um - қосымша
acidum, i n - қышқыл
acquisitus,a,um - пайда болған
acromion,i n - акромион
acusticus,a,um - есту
acutus,a,um - жедел
addo,ere 3 - қосу
adductor,oris m - әкелуші (б.ет)
adiposus,a,um - майлы
adjuvans,ntis - көмектесетін
adonis,idis m,f - жалынгүл
aeger,gra,grum - ауру(сын есім)
aеger,gri m - ауру (зат есім)
aёr, aёris m - ауа
aetas,atis m - жас шамасы
aether, eris m - эфир
aethylicus,a,um - этилдік
ala,ae f - қанат
alaris,e - қанаттық
albus,a,um - ақ
aloё, ёs f - алоэ
alternans,antis - ауыспалы
althaea, ae f - алтей
alveolus,i m - альвеола
amarus,a,um - ащы
amica,ae f - жолдас
aminazinum,i n - аминазин
amylum,i n - крахмал
ana - бірдей
C. canalis,is m -өзек
cancer,cri m - рак
capitulum,i n - кішкене бас
caput,itis n - бас
carcinoma,atis n - рак ісігі
caries,ei f - тістің шіруі
caroticus,a,um - ұйқы
carpus,i m - бәлезік
cartilagineus,a,um - шеміршектік
cartilago,inis f - шеміршек
caverna,ae f - кеуек
cavernosus,a,um - кеуектік
cavitas,atis f - қуыс
cavum,i n - қуыс
cellula,ae f - жасуша
cеrеbellum, i n - мишык
cerebralis, e - милық
cerebrum,i n - үлкен бас ми
cervicalis, e - мойындық
cervix,icis f - мойын
chamomilla,ae f - түймедақ
chiasma,atis n - қиылысу
chloridum,i n - хлорид
chole,es f - өт
choledochus,a um - өттік
cingulum, i n - бел
circumflexus,a, um - айналдырғыш
clausus,a,um - жабық
clavicula,ae f - бұғана
clavicularis,e - бұғаналық
collum,i n - мойын
colon,i n - тоқ ішек
color,oris m - түс
crus,cruris n - сирақ
curatio,onis f - емдеу, қамқорлық
cutaneus,a,um - терілік
diabeticus,a,um - диабеттік
diagnosis,is f - диагноз, ауруды анықтау
diaphragma,atis n - диафрагма, көкет
diarrhoea,ae f - диарея, іш өту
dibazolum,i n - дибазол
dies,ei m,f - күн
differens,entis - әртүрлі
difficilis,e - қиын
diffusus,a,um - диффуздық,жайылған
digitalis,e - саусақты
digitalis,is f - оймықгүл
digitus,i m - саусақ
dignosco,ere 3 - диагноз қою
disciplina,ae f - ілім, ғылым
disseminatus,a,um - таралған
distalis,e - дисталды (орталықтан алыс)
diverticulum,i n - дивертикул
divido,ere 3 - бөлу
dilatatio,onis f - дилатация, кеңею dilatator,oris m - кеңейтетін (б.ет)
diluo,ere 3 - араластыру
doctor,oris m - мұғалім, оқытушы
dolor,oris m - ауру сезімі
dorsalis,e - дорсалды, арқалық
dorsum,i n - арқа
dosis,is f - мөлшер
dragee - драже
ductus,us m - жол, түтік
dulcis,e - тәтті
duodenum, i n - он екі елі ішек,
ұлтабар

anamnesis, is f - анамнез
angulus,i m - бұрыш
anterior,ius - алдыңғы
anus,i m - артқы тесік
aorta,ae f - қолқа
apertura, ae f - тесік
apex,icis,m - ұш
appendix,icis f - соқыр ішек
aqua,ae f - су
arcus,us m - доға
arteria,ae f - артерия
articularis,e -буындық
articulatio,onis f - буын
ascendens, entis - жоғары көтеретін
asper,era,erum - бұдырлы
atlas,antis m - 1-ші мойын омыртқа
atrium,i n - жүрекше
audio, ire 4 - есту
auricula,ae f - құлақтың жарғағы
auris,is f - құлақ
axis,is m - 2-ші мойын омыртқа
B. basis,is f - негіз
belladonna,ae f - ит жидек
benignus,a,um - қатерсіз
biceps,ipitis, - екі басты
bis - екі рет
boricus,a,um - борлық
brachium,i n - иық
brevis,e - қысқа
bromidum,i n - бромид
bronchus,i m - кеңірдек
bucca,ae f - ұрт
buccinator,oris m - ұрт бұлшықет
bulbus,i m - буылтық
bursa,ae f - қалта
columna,ae f - бағана, жота
coma,atis n - естен тану
commissura,ae f - қосылыс
communis, e - жалпы
compositus,a,um - күрделі
concha,ae f - қалқан
congenitus,a,um - туа біткен
convallaria,ae f - меруетгүл
cor,cordis n - жүрек
cornu,us n - мүйіз
corpus,oris n - дене
corrugator,oris m - түйетін(бұлшықет)
cortex,icis m - қыртыс
costa,ae f - қабырға
costalis,e - қабырғалық
coxa,ae f - жамбас
cranialis,e - бас сүйектік
cranium,i n - бас сүйек
crataegus,i f - долана
crista,ae f - қыр
cutis,is f - тері
cysta,ae f - киста, сары су
cystosus,a,um - кистоздық
D. decem он
decimus,a,um -оныншы
decoctum, i n - қайнатпа
deformans,antis - түрін бұзатын
deltoideus,a,um - дельта тәрізді
dens, dentis m - тіс
dentalis,e - тістік
depressor,oris m - түсіруші(б.ет)
depuratus,a,um - тазартылған
descendens,ntis - төмен түсетін
destillatus,a,um - дистилденген
dexter,tra,trum - оң
diabetes,ae f - диабет, сусамыр
duplex,icis - екі есе
dura mater - қатты ми қабығы
duo,duae duo - екі
duodecim - он екі
durus,a,um - қатты
dyspnoё, es f - диспноэ, демікпе
E. eczema,atis n - экзема, темиреткіdo,dare 1 - беру
efferens,ntis - эфферентті, әкетуші
eminentia,ae f - бұдыр
emphysema, atis n - эмфизема
emplastrum,i n - пластырь
emulsum,i n - эмульсия
encephalon,i n - бас ми
epigastriсus, a,um - қарын үсті
erector,oris m - түзетуші (б.ет)
esse (sum) - мен бармын
est (sum) - бар болу
ethmoidalis, e - тор тәрізді
eucalyptus,i f - эвкалипт
exitus, us m - нәтиже
extensor,oris m - жазғыш (б.ет)
externus,a,um - сыртқы
extractum,i n - экстракт,сығынды
extraordinarius,a,um - төтенше, арнайы
extremitas,atis f - соңы, шеті
F. facialis,e - беткейлі
facies, ei f - беткей
fascia,ae f - фасция, шандыр
fel,fellis n - өт
femur,oris n - сан
fetus,us m - іштегі нәресте
fibra,ae f - талшық



fibrosus,a,um - талшықты
fibula,ae f - асық жілік шыбығы
fibularis, e - асық жілік шыбықты
finio,ire 4 - аяқтау
fio,fieri - түзілу
fissura,ae f - сыңылауflavus,a,um - сары
flexio,onis f - бүгілу
flexor,oris m - бүккіш (б.ет)
flexura ae f - бүгіліс
flos,floris m - гүл
folium, i n - жапырақ
folliculus,i m - фоликула
foramen,inis n - тесік
fornix,icis m - күмбез
fossa,ae f - шұіңқыр
fovea,ae f - кішкене шұңқыр
fractura,ae f - сынық
frangula,ae f - ит шомық
frenulum,i n - жүген
frons,frontis f - маңдай
frontalis,e - маңдайлық
G. ganglion,i n - нерв түйін
gaster,tris f - асқазан
gastricus,a,um - асқазандық
genu, us n - тізе
genus, eris n - род, тұқым
gingiva,ae f -қызылиек
glandula,ae f - без
glomus,eris n - шумақ
gluconas,atis m - глюконат
glucosum, i n - глюкоза, қант
glut(a)eus,a,um - бөкселік
gramma,atis n - грамм
granulum, i n - гранула
gyrus,i m - қатпар
inferior,ius төменгі
inflammatio,onis f қабынуы
infusum,i n тұнба
inguinalis,e шап
injectio,onis f иньекция
inter аралық
intercostalis,e сүйек аралық
intermittens,entis үзіліспен өтетін
intermuscularis,e бұлшықет аралық
internus,a,um ішкі
interosseus,a,um сүйек аралық
intra, ішінде
intramuscularis,e бұлшықет ішінде
L labialis,e ерінді
labium, i n ерін
labor,oris m жұмыс
lactas, atis m лактат
lacrimalis,e көз жасты
lamina,ae f табақша
lapsus,us m қате
larynx, ngis m көмей
lateralis, e бүйірлік
latens,entis жасырын
latissimus,a,um ең кең
latus,a,um кең
laxans,antis іш жүргізетін
leonurus,i m сасық шөп
lens,lentis f көз жанары
letalis,e өлімді
levator,oris m көтергіш (бұлшықет)
lien,enis m талақ
ligamentum, i n жалғама
linea,ae f сызық
lingua,ae f тіл
lingualis, e тілдік
medulla spinalis жұлын
medullaris,e милық
membrana,ae f жарғақ
membranaceus,a,um жарғақты
membrum, i n мүше, қол аяқ
memoria,ae f ес
meninx,ngis f ми қабық
mentalis,e иек астылық
mentha,ae f жалбыз
mentholum,i n ментол
mentum,i n иек
metacarpus, i m алақан сүйегі
migrans, antis жылжымалы
millefolium,i n мыңжапырақ
minimus,a,um ең кіші
minor,us кіші (салыст. шырай)
misceo,ere 2 араластыру
mixtura,ae f микстура
mollis,e жұмсақ
morbus,i m ауру
mors,mortis f өлім
mucosus,a,um кілегейлі
muscularis,e бұлшықеттік
musculus, i m бұлшықет
N nasalis,e мұрындық
nasus,i m мұрын
natura, ae f табиғат
nervosus,a,um жүйкелік
nervus,i m жүйке
niger,gra,grum қара
nitras, atis m нитрат
nodulus, i m түйіншек
nodus,i m түйін
nonus,a,um тоғызыншы
novem тоғыз
nucha,ae f желке

gutta,ae f - тамшы
H. habeo ere 2 - бар болуы
habitus,us m - түрі
hallux,ucis m - башпай
helianthus,i m - күнбағыс
hemispherium,i n - ми сыңары
hepar,atis n - бауыр
hepaticus,a,um - бауырлық
herba,ae f - шөп
hernia,ae f - жарық
hernialis,e - жарықтық
hiatus,us m - саңылау
homo,inis m - адам
humerus,i m - тоқпан жілік
humor, oris m - дымқыл, ылғал
hydrobromidum,i n - гидробромид
hydrocarbonas,atis m - гидрокарбонат
hydrochloridum,i n - гидрохлорид
hydroxydum,i n - гидроксид
hygiena,ae f - гигиена
hyoideus,a,um - тіл асты
hypericum,i n - шайқұрай
hypogastricus,a,um - қарын асты
hypoglossus,a,um - тіл асты
I ichthyolum,i n ихтиол
icterus,i m сары ауру
ileus,i m ішектің өтпеуі
iliacus,a,um мықын
immenens,entis қауіпті
impressio,onis f батыңқы
incipiens,entis бастапқы
incipio,ere 3 бастау
incisivus,a,um азу
index,icis m сілтеу саусақ
infectio,onis f жұқпа
lingula,ae f тілше
linimentum, i n линимент
linum,i n зығыр (лен)
liquor,oris m сұйық
liquor Ammonii anisatus мүсәтір
әніс тамшылары
lobulus,i m бөлшек
lymphaticus,a,um лимфалық
M magister,tri m ұстаз
magnus,a,um үлкен
major, jus үлкен (сал.шыр)
malignus,a,um қатерлі
malus,a,um жаман
mamma, ae f сүт безі
mandibula,ae f төменгі жақ
manubrium,i n сап, тұтқа
manus,us m қол
margo,inis m жиек
massa,ae f салмақ
masseter,eris m шайнау
massetericus,a,um шайнау
mastoideus,a,um емізік тәрізді
mater,tris f ана, ми қабығы
maxilla,ae f жоғарғы жақ
maxillaris,e жоғарғы жақтық
maximus,a,um ең үлкен
meatus,us m жол
medialis,e медиалды, оргаңғы
medianus,a,um орташа
medicamentum,i n дәрі
medicina,ae f медицина
medico,are 1 емдеу
medicus,i m дәрігер
medulla,ae f ми зат
medulla oblongata сопақ ми
medulla ossium сүйек майыnucleus,i m ядро
nutricius,a,um қоректік
O obductus,a,um қапталған
obliquus,a, um қиғаш
obliterans,antis бітелген
octo сегіз
oculus,i m көз
oedema,atis n ісік
oesophagus,i m өңеш
olecranon,i n шынтақ өсіндісі
oleosus,a,um майлы
oleum Helianthi күнбағыс майы
oleum Olivarum зәйтүн майы
oleum Persicorum шабдалы май
oleum Ricini майкене майы
oliva,ae f зәйтүн
ophthalmicus,a,um көздік
opponens,entis қарама карсы
opticus,a,um көру
optimus,a,um ең жақсы
oralis,e ауыздық
orbita,ae f көз шарасы
orbitalis,e көз шаралық
organum,i n; organon,i n мүше, ағза
os,oris n ауыз
os,ossis n сүйек
osseus,a,um сүйектік
ostium,i n тесік
ovalis,e овалдық
oxydum,i n оксид
P palatinus,a,um таңдайлық
palatoglossus,a,um тіл таңдайлық
palatum,i n таңдай
palmaris, e алақандық
palpebra,ae f қабақ
pancreas,atis n ұйқы без

papilla,ae f емізік, емізікше
paralysis,is f сал, паралич
paresis,is f парез
parietalis,e төбелік
pars,partis f бөлік
parvus,a, um кіші
pasta,ae f паста
patella,ae f тізе тобығы
pectoralis, e кеуделік, төстік
pectus,oris n төс, кеуде
pediculus,i m аяқша
pelvinus,a,um жамбастық
pelvis,is f жамбас
penis,is m еркек жыныс мүшесі
per арқылы
perforans,antis тестіретін
perforatio, onis f тесу
perforatus,a,um тесілген
periodontium, i n тістің сүйек үсті
periosteum,i n сүйек қабығы
periton(a)eum,i n ішастар, ішперде
peroxydum, i n пероксид
pes,pedis m аяқ, табан
pessimus,a,um ең жаман
petrosus,a,um тастақты
phalanx,ngis f саусақ сүйектері
pharyngeus,a,um жұтқыншақты
pharynx,ngis m жұтқыншақ
phenilii salicylas(atis) фенил салицилат
phosphas,atis m фосфат
pilula,ae f пилюля
planta,ae f табан, өсімдік
plexus,us m өрім
plica, ae f қыртыс

plumbum,i n қорғасын
pluralis, e көпше
pneumonia,ae f өкпе қабынуы
pollex,icis m басбармақ
porus,i m тесік
posterior,ius артқы
praeparo,are 1 дайындау
primarius,a,um алғашқы рет
processus,us m өсінді
profundus,a,um терең
prognosis,is f болжау
prominens,entis шығыңқы
proprius,a,um жекеменшік
prostata,ae f қуық асты без
protuberantia,ae f шодыр
proximalis,e денеге жақын
pterygoideus,a,um қанат тәрізді
pubes,is f қасаға
pulmo,onis m өкпе
pulmonalis,e өкпелік
punctio,onis f пункция, тесу
purulentus,a,um ірінді
purus,a um таза
pyloricus,a,um қақпақты
pylorus,i m какпақша
pyramis,idis f пирамида
Q quadratus,a, um шаршы
quadriceps,itis екі басты
quantum satis жеткілікті алыс
quattour төрт
quercus,us f емен
quinque бес
quintus,a um бесінші
R radialis,e кәріжіліктік
radius,i m кәрі жілік шыбығы
radix,icis f түбір

ramus,i m тармақ
raphe,es f тігіс
reanimatio,onis,f тірілту
recessus,us m қалта, тереңдеу жер
recipio,ere 3 алу
rectalis,e тік ішектік
rectificatus,a,um тазартылған
rectum,i n тік ішек
rectus,a,um тіке
reccurens,entis қайталама
regio,onis f аймақ
regula,ae f ереже
remedium,i n дәрі
ren, renis m бүйрек
renalis,e бүйректік
repetitio,onis f қайталау
repeto,ere 3 қайталау
rete,is n тор
retina,ae f көздің тор қабығы
retinaculum,i n ұстағыш
rheum,i n рауғаш
rhizoma,atis n тамыр
ricinus,i m майкене(клещевина)
rosa,ae f раушан
rotator,oris m айналдырғыш
rotundus,a,um дөңгелек
ruber,bra,brum қызыл
S saccharum,i n қант
sacer,cra,crum сегіз көздік
sanguis,inis f қан
sacralis,e сегіз көздік
salicylas,atis m салицилат
salicylicus,a,um салицилдік
salus,utis f денсаулық
saluto,are 1 амандасу

salvia,ae f шәлім(шалфей)
sanatio,onis f сауақтыру
sanguineus,a,um қандық
sanguis,inis f қан
sano,are 1 емдеу
scapula,ae f жауырын
skeleton.i n қаңқа
schizandra,ae f лимон ағашы
scientia,ae f білім, ғылым
sectio, onis f жару
secundarius,a,um екінші қайтара
secundus,a,um екінші
spina,ae f қылқан
spinalis,e қылқанды
semen,inis n ұрық
semilunaris,e жарты ай тәрізді
senilis,e сенильдік, кәрілік
sensus,us m сезім
septem жеті
septimus,a,um жетінші
sex алты
sextus,a,um алтыншы
sigmoideus,a,um сигма тәрізді
signo,are 1 белгілеу
simplex,icis қарапайым
singularis,e жекеше
sinister,tra,trum сол
sinus,us m синус, қуыс
sirupus,i m сироп
solubilis,e ерігіш
solutio,onis f ерітінді
solvo,ere 3 еріту
spatium,i n кеңістік
species,ei f жинақ
sphenoidalis,e сына тәрізді
sphincter,eris m сфинктер

spinosus,a,um қылқанды
spirituosus,a,um спирттік
spiritus,us m спирт
spissus, a, um қою
spongiosus, a, um кеуекті
squama,ae f қабыршақ
squamosus,a,um қабыршақты
status,us m жағдай
sterilisatus,a,um бактериясызданған
steriliso,are 1 бактериясыздану
sternum,i n төс
stratum.i n қабат
stroma,atis n строма
succus,a,um құрғақ
subcutaneus,a,um тері астылық
sublingualis,e тіл астылық
subnitras,atis m негізгі нитрат
substantia,ae f зат
sulcus,i m жүлге
sulfas,atis m сульфат
sulfur,uris n күкірт
sum,esse бар болу
supercilium,i n қас
superficialis,e беткейлі
superficies,ei f беткей
superior,ius жоғарғы
suppositorium,i n балауыз
sutura, ae f тігіс, жік
symptoma, atis n белгі
synaestrolum, i n синестрол
systema, atis n жүйе
T tabula,ae f тақта
tabuletta,ae f таблетка
talcum,i n тальк
tanninum, i n таннин
tendo, inis m сіңір
undecim он бір
undecimus,a,um он бірінші
unguentum,i n жағынды
unguis,is m тырнақ
unus,a,um бір
ureter,eris m несепағар
urethra,ae f несеп шығарғыш
urinarius,a,um несептік
urtica,ae f крапива
uterinus,a,um жатырдық
uterus,i m жатыр
V vagina,ae f қынап
vaginalis,e қынаптық
valeriana,ae f шүйгеншөп
valetudo, inis,f депсаулық
valvula,ae f жапқыш, қақпақша
varicosus,a,um варикоздық
varix,icis,m,f варикозды көктамыр
vas,vasis n тамыр
vena,ae f көктамыр
venosus,a,um көктамырлы
venter,tris m іш, қарын



tensor,oris n қатайтқыш
tenuis,e жіңішке, жұқа
teres,etis домалақ
tertius,a,um үшінші
testis,is m ен, жұмыртқа
thalamus,i m таламус
thermopsis,idis f тремопсис
thoracicus,a,um кеуделік
thyr(e)oideus,a,um қалқанды
tibia,ae f асық жілік
tibialis,e асық жіліктік
tinctura,ae f тұндырма
trachea,ae f кеңірдек
transversus,a,um көлденең
trapezoideus,a,um трапеция тәрізді
trauma, atis n жарақат
tremor,oris,m дірілдеу, қалтырау
tegmen,inis,n төбе
temporalis,e самайлы
tempus,oris n самай, уақыт
tonsilla, ae f бадамша без
triceps,ipitis үш басты
trigeminus,a,um үш тармақты
triticum,i n бидай
trochanter,eris m ұршық
truncus,i m тұлға
tuber,eris n төмпек
tuberculum,i n төмпешік
tuberositas,atis f бұдыр
tinica,ae f қабық
tussis,is f жөтел
tympanicus,a,um дабылдық
tympanum,i n дабыл
U ulcus,eris n жара
ulna,ae f тоқпан жілік
ulnaris,e тоқпан жілікті
ventralis,e алдыңғы
vertebra,ae f омыртқа
vertebralis,e омыртқалық
vertex, icis m тәж, төбе
vesica,ae f қуық
vesica fellea өт қуығы
vesica urinaria несеп қуығы
vestibulum,i,n кіре беріс
viride nitens жасқыраған жасыл
viscus,eris n ішек қарын
vita, ae f өмір
vivo,ere 3 өмір сүру
volvulus,i m ішектің түйілуы
vulnus,eris n жара


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   ...   27




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет