Законы 10-е издание москва бином. Лаборатория знаний 2010 3
жүктеу/скачать 2.75 Mb. Pdf көрінісі
|
|
2-мысал. Кең бактың бүйір жағындағы тесіктен ағып шығып жатқан сұйықтың жылдамдығын есептеп шығарайық 4.19-сурет. Ток сызықтарының бəрі де сұйықтың бос жоғарғы бетінен (ыдыс кең) бастап осы тесіктен ағып жатады. Сондықтан Бернулли теңдеуіндегі тұрақты барлық ток сызықтары үшін бірдей. (4.75) теңдеуді 1-2 ток сызықтары үшін қолданайық жəне 2 деп белгілеген тесіктен басталатын деңгейін есептейміз. Сонда: g 2 , атмосфера қысымы, 2 нүктедегі сұйықтың ағынының жылдамдығы. Осыдан: 2g . (4.77) Бұл алынған нəтиже Бернулли теңдеуінің салдары болып табылады. Оны Торичелли теңдеуі деп атайды. Себебі Торичелли бұл өрнекті Бернуллиден 100 жылдай бұрын тұжырымдаған болатын. Сұйық кішкене тесіктен аққанда биіктіктен еркін түсетін дененің жылдамдығымен ағып шығады. Реалды сұйықтар үшін ағын қозғалысы сұйықтың тұтқырлығының салдарынан кемірек болады. 4.19-сурет 4.18-сурет 128 Тұтқырлық Реал сұйықтар мен газдар үшін ішкі үйкеліс болады, ол тұтқырлық деп аталады. Ішкі үйкелісі (тұтқырлығы) толығымен жоқ боп келетін сұйық – идеалды деп аталады. Тұтқырлықты ортаның қабаттарының бір-бірімен салыстырмалы қозғалыс кезіндегі үйкелісі деп қарастырады. Сұйықтарда тұтқырлық молекулалардың арасындағы тартылыс күшінің арқасында, ал газдарда атомдар мен молекулалардың соқтығысуларының нəтижесінде пайда болады. үйк | / | , (4.78) -ішкі үйкеліс коэффициенті немесе тұтқырлық – оның шамасы сұйықтың табиғаты мен күйіне тəуелді. Мысалы, температураға тəуелді деп түсіндіруге болады; / жылдамдық модулінің градиенті ( мен тəуелділік графигіндегі тіктілікті сипаттайды); таңдалып алынған қабаттың арасындағы беттің ауданы (Z осіне осы бет перпендикуляр). (4.78) формуласы қабаттан жоғары орналасқан (4.20-сурет) сұйық қабатынан төмен орналасқан қабатқа үйк күшімен (оңға қарай) əсер етеді. Ал сұйықтың астыңғы қабаты оның үстіңгі қабатына тура осындай үйк күштің модулімен солға қарай əсер етеді. 4.20-суреттен қабатының бойымен жүктеу/скачать 2.75 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|